'Ιδρυμα ΑΜΕΑ "Άγιος Δημήτριος": Δύο θάνατοι, κακοποίηση, συγκάλυψη

Ακριβώς πριν από ένα χρόνο, στις 30 Νοεμβρίου του 2021, άφηνε την τελευταία του πνοή ένας 25χρονος περιθαλπόμενος στο Παράρτημα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Θεσσαλονίκης "Ο Άγιος Δημήτριος" στη Θεσσαλονίκη. Η διοίκηση του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας, στην οποία ανήκει το ίδρυμα, απέδιδε τον θάνατο σε επεισόδιο μεταξύ τροφίμων, κατά τη διάρκεια του οποίου κάποιος άλλος περιθαλπόμενος χτύπησε τον 25χρονο Πάρη στο κεφάλι με μια παντόφλα. Η διερεύνηση, ωστόσο, ανέδειξε άλλες πτυχές, βάζοντας σε θέση πρωταγωνιστή έναν εργαζόμενο στη δομή, ο οποίος φέρεται πως ήταν σε κατάσταση μέθης και ξυλοκόπησε τον άτυχο νεαρό. Ο εργαζόμενος απομακρύνθηκε, ενώ η πειθαρχική διαδικασία σε βάρος του άρχισε εκπρόθεσμα, σύμφωνα με το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ), που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη Παρασκευή, έναν χρόνο μετά.

Έναν μήνα μετά από τον θάνατο του 25χρονου, υπήρξε και δεύτερος θάνατος περιθαλπόμενου, ο οποίος επιχειρήθηκε να κρατηθεί κρυφός και δεν δημοσιοποιήθηκε στις Αρχές, ενώ αποκρύφθηκε και από το κλιμάκιο της ΕΑΔ που βρέθηκε στη δομή για έλεγχο του πρώτου θανάτου.

Το πόρισμα - καταπέλτης της ΕΑΔ, που εκτός από τους δύο θανάτους περιγράφει σειρά παραβάσεων, παραλείψεων και δυσλειτουργιών στο Ίδρυμα, οδήγησε την υφυπουργό Πρόνοιας και Κοινωνικής Προστασίας, Δόμνα Μιχαηλίδου στο "ξήλωμα" της διοίκησης του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας, λίγες μέρες μετά την ανανέωση της θητείας της για άλλα τρία χρόνια. Η πρόεδρος του Κέντρου, Βασιλική Νάκου, είχε ανακοινώσει την Τετάρτη με πανηγυρικό τρόπο την απόφαση ανανέωσης της θητείας της, ευχαριστώντας ονομαστικά και τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, κι αναφέροντας πως η απόφαση να συνεχίσει το έργο της ελήφθη από τον ίδιο.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη άνοιξε στόματα μέσα στη δομή και πυροδότησε μια σωρεία συγκλονιστικών καταγγελιών για όσα συνέβαιναν πίσω από τις κλειστές πόρτες της δομής. Εργαζόμενοι και γονείς περιθαλπόμενων καταγγέλλουν την πρώην διοίκηση για πρακτικές συσκότισης, συγκάλυψης και επιβολή σιωπής, υπό την απειλή των κυρώσεων για όσους μιλούσαν. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση εργαζόμενου στο ίδρυμα Άγιος Δημήτριος, που οδηγήθηκε στο πειθαρχικό, γιατί ως  γραμματέας του Σωματείου Γονέων παιδιών του ιδρύματος υπέγραψε αναφορά προς την Εισαγγελία για σοβαρά περιστατικά.

Ο κρυφός θάνατος, το καυτό νερό, ο τρόφιμος που το’ σκασε

Στην καταγγελία που κατατέθηκε τον περασμένο Μάιο στον εισαγγελέα, περιλαμβάνονται τρία σοβαρά περιστατικά: ο θάνατος περιθαλπόμενου τον Δεκέμβριο του 2021 που κρατήθηκε κρυφός, η τιμωρία ενός τροφίμου με καυτό νερό από εργαζόμενο, καθώς και η "απόδραση" ενός από τους ωφελούμενους, ο οποίος βρέθηκε χιλιόμετρα μακριά από την δομή.

Από όσα έχουν γίνει γνωστά για τον "κρυφό" θάνατο, προκύπτει πως πρόκειται για 43χρονο τετραπληγικό, ο οποίος κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες υπέστη σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις όταν κάποιος τον χτύπησε και τον έριξε από το αναπηρικό καροτσάκι. Σύμφωνα με πληροφορίες από το εσωτερικό της δομής, ο άνθρωπος που τον έσπρωξε είναι επίσης περιθαλπόμενος, ο οποίος διαπληκτίστηκε μαζί του σε ώρα που η μοναδική εργαζόμενη στο συγκεκριμένο δωμάτιο ήταν απασχολημένη με το τάισμα ενός παιδιού. Ο άτυχος 43χρονος νοσηλεύτηκε για πολλές μέρες στη ΜΕΘ ιδιωτικής κλινικής, επέστρεψε στη δομή και πέθανε εκεί στις 17 Δεκεμβρίου του 2021. Πέντε μέρες μετά, κλιμάκιο της ΕΑΔ πήγε στη δομή για έλεγχο με αφορμή τον θάνατο του 25χρονου στις 30 Νοεμβρίου, αλλά δεν ενημερώθηκε ποτέ για τον δεύτερο θάνατο.

Παρόμοια συσκότιση επιχειρήθηκε και με το περιστατικό τιμωρίας περιθαλπόμενου με καυτό νερό στα χέρια. Αρχικά ειπώθηκε ότι τον τσίμπησε …μέλισσα για να διαπιστωθεί φυσικά στο νοσοκομείο ότι υπήρχαν σοβαρά εγκαύματα.

"Υπήρχε νόμος σιωπής, ομερτά. Απαγορευόταν να ενημερώνουν, ειδικά εμένα", λέει στο iatronet.gr o Χρήστος Πασαλίδης (ωτογραφία), εργαζόμενος στη δομή και γενικός γραμματέας του Σωματείου Γονέων. Ο ίδιος οδηγήθηκε στο πειθαρχικό και κλήθηκε σε απολογία γιατί στράφηκε κατά της διοίκησης, για να τιμωρηθεί τελικά με γραπτή επίπληξη. "Είναι ντροπή και όνειδος για όλους αυτούς και περιμένω το λιγότερο μια συγγνώμη. Παραβιάστηκαν τα συνταγματικά μου δικαιώματα από μια κυρία που νόμιζε πως είχε το ακαταλόγιστο και το δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει", τονίζει.

"Έγκλημα ο θάνατος του Πάρη"

Ο Πάρης, ένα παιδί 25 ετών στο φάσμα του αυτισμού, εκδήλωσε μια από τις εκρήξεις που συνδέονται με την πάθησή του, το Νοέμβριο του 2021. Χτυπήθηκε βάναυσα και μεταφέρθηκε τραυματισμένος στο νοσοκομείο Παπανικολάου, όπου κατέληξε λίγες μέρες αργότερα. Από την πλευρά του Κέντρου επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί πως χτυπήθηκε με παντόφλα από άλλον φιλοξενούμενο στη διάρκεια ενός καβγά. Στη συνέχεια, ωστόσο, προέκυψαν σημαντικά τεκμήρια που εμπλέκουν ενεργά στο περιστατικό του ξυλοδαρμού έναν επικουρικό εργαζόμενο της δομής, ο οποίος μάλιστα φέρεται πως βρισκόταν σε κατάσταση μέθης.

Η οικογένεια του θύματος, μέσω του δικηγόρου της, Δημήτρη Γκολέμη, μιλά ανοιχτά για εγκληματική ενέργεια με δράστη τον πρώην εργαζόμενο που ξυλοκόπησε τον 25χρονο, ενώ καταγγέλλει συνεχόμενα περιστατικά κακοποίησής του.

Η νεκροψία - νεκροτομή απέδωσε τον θάνατο σε εγκεφαλική αιμορραγία και ισχαιμία μυοκαρδίου. Ο άτυχος νεαρός δεν είχε ιστορικό στεφανιαίας νόσου και το επεισόδιο φέρεται να προκλήθηκε από το στρεσογόνο γεγονός που βίωσε. Έναν χρόνο μετά η υπόθεση, είναι ακόμη στο στάδιο της προανάκρισης.

Το πόρισμα - φωτιά

Το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, σε μια περίοδο που συμπίπτει με τις καταιγιστικές αποκαλύψεις της "Κιβωτού". Σύμφωνα με την βουλευτή και αναπληρώτρια Τομεάρχη Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ, Δώρα Αυγέρη, ήταν σε γνώση του Υπουργείου και του Κέντρου από τις αρχές Νοεμβρίου.

Εκτός από τους δύο θανάτους, εκ των οποίων ο δεύτερος κρατήθηκε κρυφός, η ΕΑΔ επισημαίνει σωρεία θεμάτων. Ενδεικτικά:

• Δεν υφίσταται Οργανισμός Λειτουργίας του ελεγχόμενου φορέα με συνέπεια τη δυσπραγία και αναποτελεσματικότητα σε όλα τα επίπεδα.
• Ενώ προβλέπεται η εισαγωγή ανηλίκων και η παραμονή τους έως το 25^ο έτος της ηλικίας τους, φιλοξενούνται 81 περιθαλπόμενοι, εκ των οποίων μόλις 9 ανήλικοι.
• Ανήλικοι διαβιούν με ενήλικες χωρίς χωροταξικό διαχωρισμό.
• Απουσιάζουν ειδικά προγράμματα και θεραπείες για άτομα με διαταραχές αυτιστικού φάσματος.
• Οι περιπτώσεις αναδοχής και υιοθεσίας περιθαλπομένων είναι ελάχιστες.
• Σοβαρές ελλείψεις προσωπικού ειδικοτήτων, επαγγελματική εξουθένωση εργαζόμενων. Το επικουρικό προσωπικό δουλεύει σε διπλοβάρδιες με συνεχόμενη εργασία 16 ωρών, κατά παράβαση της νομοθεσίας.
• Διαπιστώθηκε η λειτουργία "Ήσυχου Δωματίου" (χώρος μειωμένων ερεθισμάτων/ απομόνωσης), η οποία όμως δεν προβλέπεται από τις υφιστάμενες διατάξεις οργάνωσης και λειτουργίας του ελεγχόμενου φορέα.
• Η δομή δεν διαθέτει Πιστοποιητικό Πυροπροστασίας.