Θάνατος 6χρονης από στρεπτόκοκκο Α - Τι προκαλεί η λοίμωξη

Ένα εξάχρονο κορίτσι έχασε τη ζωή του στην Ελλάδα έπειτα από λοίμωξη από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α. Το παιδί εισήχθη σε νοσοκομείο και ο αιμοτολογικός έλεγχος αποκάλυψε λοίμωξη από Streptococcus pyogenes, ανθρώπινο μεταπνευμονοϊό και αντισώματα IgM έναντι του ιού Epstein - Barr.

Πρόκειται για τον πρώτο θάνατο από αυτό το αίτιο στη χώρα μας από την αρχή του έτους, όπως προκύπτει από ενημέρωση που έγινε την περασμένη εβδομάδα από τον ΕΟΔΥ προς το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC).

Σύμφωνα με έκθεση των ειδικών του ECDC, από τον περασμένο Δεκέμβριο υπήρξε αύξηση κρουσμάτων και θανάτων στην Ευρώπη έπειτα από λοίμωξη από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α και οστρακιά, αλλά με χαμηλότερη συχνότητα σε σχέση με πριν από την πανδημία. 

Οι ηλικιακές ομάδες που επηρεάζονται περισσότερο είναι παιδιά κάτω των 10 ετών και άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α θεωρείται η πιο κοινή αιτία βακτηριακής φαρυγγίτιδας σε παιδιά σχολικής ηλικίας. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τα μικρότερα αδέρφια τους. Η επίπτωση της φαρυγγίτιδας συνήθως κορυφώνεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης.

H διεισδυτική λοίμωξη από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α δεν επιτηρείται στην Ελλάδα, όπως επιτηρείται σε κάποιες άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Αγγλία. 

Ανακοίνωση ΕΟΔΥ

Από τον ΕΟΔΥ εκδόθηκε για το θέμα η εξής ανακοίνωση:

"Τη Δευτέρα 13/2/2023, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας ενημερώθηκε από νοσηλευτικό ίδρυμα της χώρας σχετικά με το θάνατο εξάχρονου παιδιού που υπέστη σηπτικό σοκ. Το περιστατικό θανάτου δηλώθηκε στο ECDC από τον ΕΟΔΥ όπως προβλέπεται καθώς η καλλιέργεια αίματος ανέδειξε διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (iGAS - Streptococcus pyogenes).

Πρόκειται για ένα κοινό μικρόβιο το οποίο συναντάται πολύ συχνά και οι λοιμώξεις από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α δεν επιτηρούνται μέσω του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων στη χώρα μας. Εντούτοις, λόγω της πρόσφατης έξαρσης κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, ο ΕΟΔΥ έχει ζητήσει να δηλώνονται τα επιβεβαιωμένα περιστατικά στρεπτόκοκκου της ομάδας Α από τις υπηρεσίες Υγείας της χώρας.

Σημειώνεται ότι ο ΕΟΔΥ έχει αποστείλει συστάσεις για τα ενδεικνυόμενα μέτρα προστασίας και τη θεραπευτική αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών και τελεί σε εγρήγορση για την έγκαιρη αναγνώριση κρουσμάτων.

Πρόκειται για το πρώτο περιστατικό θανάτου από στρεπτόκοκκο Α μετά την έξαρση κρουσμάτων στην Ευρώπη, και τα επιδημιολογικά δεδομένα δεν υποδεικνύουν ότι υπάρχει ανησυχία για τη Δημόσια Υγεία της χώρας".

Τι είναι

Οι ειδικοί του ΕΟΔΥ εξηγούν πως ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α, γνωστός και ως πυογόνος στρεπτόκοκκος ή GAS (Group A Streptococcus), είναι ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει διάφορες λοιμώξεις στον άνθρωπο, συνήθως ήπιες αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις πολύ σοβαρές, ακόμη και θανατηφόρες αν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα.

Σε ένα μικρό ποσοστό (1% - 5%) ατόμων το βακτήριο εντοπίζεται στον φάρυγγα ή το δέρμα τους ή και σε άλλα σημεία, χωρίς να νοσούν, αποτελούν δηλαδή αυτά τα άτομα υγιείς φορείς του βακτηρίου.

Μεταδίδεται μέσω των μολυσμένων σταγονιδίων από τις εκκρίσεις ασθενών, της επαφής με επιμολυσμένες επιφάνειες, την επαφή με μολυσμένες δερματικές βλάβες ασθενών και από υγιείς φορείς του βακτηρίου. Μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που είναι συμπωματικά και νοσούν, παρά από υγιείς φορείς του βακτηρίου.

Συμπτώματα

Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α συνήθως προκαλεί λοιμώξεις, όπως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα (strep throat), πυρετό και δερματικό εξάνθημα, γνωστό ως οστρακιά (scarlet fever), δερματικές λοιμώξεις, όπως μολυσματικό κηρίο (impetigo) και κυτταρίτιδα (cellulitis), δηλαδή φλεγμονή της επιδερμίδας και του υποδόριου λίπους.

Σε κάποιες περιπτώσεις εάν η στρεπτοκοκκική λοίμωξη δεν θεραπευτεί με τα κατάλληλα αντιβιοτικά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως προσβολή των νεφρών (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα) ή της καρδιάς (ρευματικός πυρετός).

Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσει το πάσχον άτομο είναι ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα του προκαλέσει το βακτήριο. Για παράδειγμα η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, κυνάγχη (πονόλαιμο), δυσκαταποσία, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα (πετέχειες) στην υπερώα.

Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο στον άνθρωπο (iGAS-invasive Group A Streptococcus), δηλαδή πολύ σοβαρή λοίμωξη που χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Μορφές διεισδυτικής νόσου του βακτηριδίου αποτελούν η νεκρωτική περιτονίτιδα (necrotizing fasciitis) και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας (Streptococcal Toxic Shock Syndrome).

Θεραπεία - αναζήτηση βοήθειας

Η στρεπτοκοκκική λοίμωξη από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α πρέπει εγκαίρως να αντιμετωπίζεται με τα κατάλληλα αντιβιοτικά, ανάλογα με τη βαρύτητα της λοίμωξης.

Ο πυρετός που επιμένει, η έντονη κυνάγχη, η δυσκαταποσία, ο πυρετός σε συνδυασμό με  εξάνθημα, η έντονη καταβολή είναι συμπτώματα που πρέπει να αναζητήσουμε άμεσα ιατρική βοήθεια.

Η διεισδυτική λοίμωξη από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο εξελίσσεται ταχύτατα, για αυτό οποιαδήποτε υποψία νόσου χρήζει άμεσης ιατρικής εκτίμησης.

Πηγές:
ECDC, ΕΟΔΥ