Σύνδρομο του Πίτερ Παν: Τι ακριβώς είναι;

Κανείς δεν πρόκειται σε αυτό το κείμενο να επιχειρηματολογίσει υπέρ του πόσο εύκολη είναι η ενηλικίωση. Όλοι ξέρουμε ότι είναι δύσκολη - ακόμα κι αν έχεις τα μέσα για να ξεπεράσεις ορισμένα προβλήματα, απέναντι σε άλλα νιώθεις αδύναμος, και ίσως αυτός να είναι και ένας καλός ορισμός της ενηλικίωσης: Είναι μια ατέλειωτη διαδικασία που ανακαλύπτουμε πράγματα για τα οποία ήμασταν απροετοίμαστοι.

Και δεν αναφέραμε καν τα οικονομικά.

Δεν είναι ευχάριστη διαδικασία, και είναι πολύ λογικό οι περισσότεροι από εμάς να έχουμε ζήσει στιγμές που ευχόμασταν να γινόμασταν ξανά παιδιά. Ή, εναλλακτικά, μπορεί να έχουμε βρει ορισμένους τρόπους για να νιώθουμε παιδιά, από συχνά ταξίδια μέχρι συχνά ξενύχτια. Το αν αυτές οι συμπεριφορές μπορούν να μας βλάψουν με κακό χειρισμό δεν είναι το θέμα που μας αφορά εδώ. Αυτό που μας αφορά είναι οι άνθρωποι που έχουν ήδη ξεπεράσει το όριο, που η άρνησή τους να μεγαλώσουν έχει αρχίσει να γίνεται πρόβλημα για τις σχέσεις τους και την δουλειά τους.

Πολλές φορές, κυρίως χιουμοριστικά, το αναφέρουμε ως "σύνδρομο του Πίτερ Παν", από τον φανταστικό χαρακτήρα του αγοριού που δεν μεγαλώνει ποτέ. Δεν πρόκειται για επίσημη διάγνωση, αλλά είναι πολύ δημοφιλής όρος που χρησιμοποιείται ευρέως. Τα άτομα με αυτό το "σύνδρομο" εμφανίζουν μια σειρά από κοινωνικές συμπεριφορές, ιδεολογίες και χαρακτηριστικά που θεωρούνται ανώριμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορεί να δυσκολεύονται με τις σχέσεις, με το να παραμένουν σε μια δουλειά και με τις καθημερινές ευθύνες. Παρατηρείται περισσότερο ως φαινόμενο στους άνδρες.

Είναι επίσης πολύ συχνό φαινόμενο αυτοί οι άνθρωποι να δημιουργούν σχέσεις με άτομα που έχουν συμπονετικό χαρακτήρα και που αυτοθυσιάζονται για τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει σχέσεις αλληλεξάρτησης, οι οποίες με την σειρά τους μπορούν να δημιουργήσουν αρκετά επιπλέον προβλήματα. Που, με την δική του σειρά, κάνει την σχέση να καταστρέφεται και το άτομο με σύνδρομο Πίτερ Παν να ψάνχει άμεσο αντικαταστάτη επειδή δυσκολεύεται να φροντίσει τον εαυτό του.

Και αν αναρωτιέστε εδώ και λίγη ώρα αν αυτό ακούγεται λιγότερο σαν αληθινό ψυχολογικό πρόβλημα και περισσότερο σαν περιγραφή μιας σχέσης με έναν τύπο που δεν ξεπέρασε ποτέ την μαμά του... Η απάντηση είναι πως το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Ας εξηγήσουμε:

Το σύνδρομο του Πίτερ Παν ακούγεται αρκετά σαν ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, τουλάχιστον από αρκετές απόψεις. Παρόμοια μοτίβα συμπεριφοράς και η αίσθηση ότι ο υπόλοιπος κόσμος οφείλει να τους φροντίζει είναι στοιχεία που θα βρούμε στους περισσότερους ανθρώπους με ναρκισσισμό. Αλλά ακόμα κι αν δεν μιλάμε για μια τόσο επίσημη διάγνωση, ακόμα κι αν η συμπεριφορά είναι περισσότερο σαν το δεύτερο παράδειγμα που αναφέραμε, εξακολουθεί να είναι ένα πρόβλημα που εμποδίζει την προσωπική ανάπτυξη του ατόμου.

Τα άτομα με σύνδρομο Πίτερ Παν μπορεί να μην θυμώνουν τόσο εύκολα ή να είναι τόσο εκδικητικά, αλλά τείνουν να αποφεύγουν την επίλυση συγκρούσεων και συνήθως βασίζονται σε μη υγιείς μηχανισμούς αντιμετώπισης. Όταν πιέζονται νιώθουν πως θέλουν να δραπετεύσουν.

Όπως τα περισσότερα προβλήματα που σχετίζονται με την ψυχολογία, τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου του Πίτερ Παν υπάρχουν σε ένα φάσμα και αυτό που είναι προβληματικό για κάποιους μπορεί να μην είναι για άλλους. Γενικά, οι άνθρωποι είναι πολύ αμυντικοί επειδή υπάρχει έλλειψη γνώσης για τη δυσκολία που προκαλεί στους άλλους η κατάστασή τους, οπότε μια συζήτηση με ένα αγαπημένο σας πρόσωπο που εμφανίζει τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να γίνει ιδιαίτερα δύσκολη, ειδικά αν προσπαθείτε να βάλετε το ενδεχόμενο της ψυχοθεραπείας στην συζήτηση.

Δεν μπορείτε να αναγκάσετε κάποιον να ξεκινήσει την ψυχοθεραπεία, αλλά είναι απαραίτητο να θέσετε και τα δικά σας όρια.