Ζεύγος... αχώριστο φτώχεια και αναπηρία για το 50% των ΑμεΑ

Ρούλα Σαλούρου

Ένα στα δύο άτομα με σοβαρή αναπηρία, ηλικίας από 16 έως 64 ετών βρίσκεται στο φάσμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Την αύξηση της διαχρονικής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού για τα άτομα με αναπηρία τα τελευταία δυο χρόνια διαπιστώνει το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ. Μάλιστα, στο 13ο Δελτίο Στατιστικής Πληροφόρησης του Παρατηρητηρίου, διαπιστώνεται κλιμάκωση του φαινομένου και διεύρυνση των ανισοτήτων εις βάρους των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα μας.

Αναλυτικά, και παρά τη σταδιακή βελτίωση των κοινωνικοοικονομικών δεικτών από το 2016, και τη σχετική αποκλιμάκωση του φαινομένου της φτώχειας και του αποκλεισμού στον γενικό πληθυσμό της χώρας, στον πληθυσμό των ατόμων με αναπηρία καταγράφεται αντίστροφη εξέλιξη, δηλαδή κλιμάκωση του φαινομένου της φτώχειας και του αποκλεισμού και διεύρυνση των ανισοτήτων εις βάρους τους. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ΕΣΑμεΑ, “φτώχεια και αναπηρία παραμένουν στη χώρα μας ζεύγος αχώριστο”.

Η έκταση του φαινομένου της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στα άτομα με σοβαρή αναπηρία 16-64 ετών είναι δραματική, με το 50,7%, ήτοι οι μισοί πολίτες αυτής της κατηγορίας να βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Ταυτόχρονα σημαντικό τμήμα του παραγωγικού πληθυσμού με αναπηρία βρίσκεται εντελώς αποκλεισμένο από την πρωταρχική πηγή εισοδήματος, δηλαδή την εργασία, καθώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν μετέχει καν στο εργατικό δυναμικό της χώρας. Να σημειωθεί ότι μεταξύ άλλων σοβαρών εμποδίων, η λήψη των αναπηρικών επιδομάτων δεν έχει αποσυνδεθεί από την δυνατότητα για εργασία.

Πολύ αρνητική εξέλιξη θεωρείται και η αυξητική τάση στο ποσοστό των ατόμων με σοβαρή αναπηρία και ηλικία από 65 ετών και άνω που βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας ή/και του αποκλεισμού και που αντιμετωπίζουν σοβαρές υλικές στερήσεις. Μάλιστα, το 2022 το ποσοστό των ατόμων με σοβαρή αναπηρία 65 ετών και άνω σε κίνδυνο φτώχειας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό ανήλθε σε 27,4% από 22,7% το 2020.

Όπως επισημαίνεται το Δελτίο της ΕΑΣΑμεΑ, παρά το γεγονός ότι ειδικά τα πρώτα χρόνια της κρίσης οι ηλικίες αυτές έδειξαν μεγαλύτερα αντοχή στην φτωχοποίηση, λόγω της προστασίας των συντάξεων, οι συνεχείς περικοπές στις συντάξεις, αλλά και η κάθετη πτώση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, θέτουν πλέον και τους ηλικιωμένους με αναπηρία στα στρώματα που αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο εξαθλίωσης.

Η ΕΣΑμεΑ χαρακτηρίζει “σημαντική νίκη για το αναπηρικό κίνημα” την αύξηση των αναπηρικών επιδομάτων, που ήταν πάγιο αίτημα της Συνομοσπονδίας, και το έθετε με όλους τους τρόπους εδώ και χρόνια, επισημαίνει όμως ότι το εν λόγω μέτρο δεν είναι αρκετό για να αντισταθμίσει το χάσμα του επιπέδου διαβίωσης των πολιτών με αναπηρία.

Συνεπώς, καταλήγει, απαιτείται ένα γενναίο πρόγραμμα υποστήριξης του εισοδήματος και της κοινωνικής ένταξης των ατόμων με αναπηρία, με άμεση προτεραιότητα στην αποσύνδεση των αναπηρικών επιδομάτων από το δικαίωμα στην απασχόληση, και στην ενίσχυση των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και ένταξης στην εργασία. Παράλληλα, η ΕΣΑμεΑ εκτιμά ως απολύτως αναγκαία τη λήψη θεσμικών μέτρων με στόχο την αύξηση των αναπηρικών συντάξεων, αλλά και τη δικαιότερη φορολογική αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία, λαμβάνοντας υπόψη το πρόσθετο κόστος που αντιμετωπίζουν για την διαβίωση τους. Τέλος, θεωρεί ότι δεν πρέπει να κόβεται η σύνταξης σε περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχων λόγω αναπηρίας, καθώς οι συντάξεις αναπηρίας είναι πάρα πολύ χαμηλές και οι συνταξιούχοι με αναπηρία βιώνουν φτώχεια και εξαθλίωση.

Πηγή των δεδομένων είναι η δειγματοληπτική Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών (EU-SILC -Statistics on Income and Living Conditions) της Eurostat, που διενεργείται στην Ελλάδα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, και αποτελεί τη βασική πηγή αναφοράς των συγκριτικών στατιστικών για την κατανομή του εισοδήματος και τον κοινωνικό αποκλεισμό σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Πηγές:
euro2day.gr