Φορετοί αισθητήρες, τεχνητή νοημοσύνη και ο ασθενής του μέλλοντος

Ο ασθενής του μέλλοντος θα είναι "ψηφιακός", θα υποβοηθείται από φορετούς αισθητήρες και θα επισκέπτεται λιγότερο συχνά τον γιατρό του ή το νοσοκομείο. Ο γιατρός του μέλλοντος θα τον παρακολουθεί λαμβάνοντας δεδομένα από απόσταση, τα οποία θα επεξεργάζεται με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά η συναισθηματική του νοημοσύνη και η κατανόηση των αναγκών του ασθενή θα εξακολουθήσει να είναι αυτή που θα τον ξεχωρίζει. Τα συστήματα Υγείας θα κληθούν να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα, καθώς τα νοσοκομεία θα έχουν λιγότερους θαλάμους νοσηλείας.

Σε αυτή την εικόνα από το - όχι και τόσο μακρινό - μέλλον  συμπυκνώνεται η πρόβλεψη που κατέθεσε ο ηλεκτροφυσιολόγος, αναπληρωτής καθηγητής στο Καρδιολογικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Λειψίας, Σωτήριος Νέδιος, στην διάρκεια του συμποσίου "Arythmias Update 2023" που διοργανώνει στη Θεσσαλονίκη η Γ Καρδιολογική Κλινική του ΑΠΘ.

Η αλματώδης εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας και στον τομέα της υγείας παρέχει συνεχώς νέα εργαλεία στα χέρια των γιατρών και ασθενών, τα οποία με την κατάλληλη αξιοποίηση μπορούν να αλλάξουν τη μεταξύ τους σχέση, με την προσωπική αλληλεπίδραση όμως να παραμένει σε πρώτο πλάνο.

Εμφυτεύσιμοι αισθητήρες

Η ψηφιακή υγεία είναι και σήμερα παρούσα, με εκατοντάδες εμφυτεύσιμους ή φορητούς αισθητήρες και χιλιάδες εφαρμογές στο κινητό μας τηλέφωνο να δίνουν κρίσιμες πληροφορίες για την υγεία και την φυσική μας κατάσταση.

"Εμείς, στην Καρδιολογία χρησιμοποιούμε αισθητήρες εδώ και πολλά χρόνια. Καταγράφουν τους ήχους της καρδιάς, την φυσική δραστηριότητα, τις αναπνοές κ.ά. και όλα αυτά μας δίνουν πληροφορίες που μπορούν να μας βοηθήσουν όχι μόνο να διαστρωματώσουμε τον κίνδυνο στους ασθενείς, αλλά ακόμα και να προβλέψουμε ή να προλάβουμε ένα κρίσιμο περιστατικό, όπως μια νοσηλεία", επισήμανε ο κ. Νέδος, παραθέτοντας ως παράδειγμα το Heartlogic index, το οποίο αξιοποιεί δεδομένα που συλλέγονται από τους εμφυτευμένους απινιδωτές για να προβλέψει ως και ένα μήνα νωρίτερα την πιθανότητα νοσηλείας, ενός ασθενούς, οδηγώντας το γιατρό σε αλλαγή θεραπείας ώστε να αποτρέψει αυτή την εξέλιξη. Νέα εμφυτεύσιμα μετρούν την πίεση στην πνευμονική αρτηρία, βοηθώντας επίσης στη διαστρωμάτωση κινδύνου, ενώ σένσορες μέσα στο σώμα προσαρμόζουν τη λειτουργία των απινιδωτών ή των συσκευών CRT, βελτιώνοντας τη θεραπεία των ασθενών.

Wearables

Αυτό που ξεχωρίζει τη σημερινή εποχή είναι οι αισθητήρες που φοριούνται στο χέρι, στο δάχτυλο, στο πόδι ή στα ρούχα μας. Σύμφωνα με τον κ. Νέδιο, σήμερα είναι διαθέσιμες πάνω από 600 συσκευές που μπορούν να φορεθούν και να συλλέξουν δεδομένα, καθώς και πάνω από 4.000 εφαρμογές για το κινητό μας τηλέφωνο. "Υπάρχουν καινούργιες εφαρμογές με ηλεκτρόδια που φτάνουν μέχρι το δάχτυλο, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί για να βρίσκονται μέσα σε γάντια, άλλες που είναι μέσα σε σακάκια, εφαρμογές που μας βοηθούν να κάνουμε ηλεκτροκαρδιογράφημα με μερικά απλά ρολόγια, ή ακόμα και όταν κανείς κάνει την ανάγκη του μπορεί να γραφτεί ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα και να πάρει πληροφορίες που θα τον προειδοποιήσουν ότι μπορεί να κάνει κολπική μαρμαρυγή", τόνισε ο αναπληρωτής καθηγητής. Παράλληλα, η συνεχής καταγραφή γλυκόζης έχει βοηθήσει πάρα πολύ τους ασθενείς με διαβήτη, ενώ ένα ειδικό ρολόι μπορεί να βοηθήσει παιδιά με αυτισμό και τους γονείς τους να καταλάβουν τι συναισθήματα έχουν.

"Όλα αυτά μας προσφέρουν μια σωρεία πληροφοριών και αλλάζουν τα δεδομένα. Έχουμε τώρα πολύ περισσότερα δεδομένα και είμαστε μάλιστα πάρα πολύ τυχεροί που ζούμε σε αυτή την εποχή, που έχουμε διασυνδεσιμότητα όλων αυτών των συσκευών και τρομερή επεξεργαστική ισχύ, ώστε να αναγνωρίσουμε και να μπορέσουμε να αναλύσουμε αυτά τα δεδομένα με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και να δούμε πληροφορίες που παλιότερα δεν μπορούσαμε να τις δούμε με το μάτι", υπογράμμισε ο κ. Νέδιος.

Η νέα σχέση γιατρού - ασθενούς

Σύμφωνα με τον ηλεκτροφυσιολόγο, η ραγδαία εξέλιξη θα αλλάξει και τη λειτουργία του συστήματος υγείας και τη σχέση γιατρού - ασθενής. "Ο ασθενής του μέλλοντος δεν θα είναι καθαρά αυτός που θα βρίσκεται στο νοσοκομείο, αλλά πολύ περισσότερο θα είναι έξω, με πάρα πολλές πληροφορίες να συλλέγονται από τα δεδομένα του, ενώ η υγεία του και η δραστηριότητά του θα βελτιωθεί πάρα πολύ με εναύσματα που θα έρχονται μέσα από αυτές τις συσκευές", σημείωσε.

Συνοψίζοντας, ανέφερε πως "ο ασθενής του μέλλοντος θα είναι ‘ψηφιακός’, θα είναι υποβοηθούμενος από αισθητήρες και τεχνητή νοημοσύνη και σίγουρα θα χρειαστεί καινούργιες βιώσιμες ροές εργασίας, ώστε να μπορεί να έχει τη θεραπεία που του αξίζει". Ωστόσο, διευκρίνισε πως τη μεγάλη διαφορά θα συνεχίσει να κάνει η συναισθηματική νοημοσύνη του γιατρού, επικαλούμενος μια πολύ παλιά αλλά επίκαιρη αναφορά σε ένα paper του 1927, σύμφωνα με την οποία η καλή φροντίδα του ασθενούς βασίζεται στην κατανόηση των αναγκών και των συναισθημάτων του από τον γιατρό.

"Πάρα πολλές από αυτές τις πληροφορίες που θα επεξεργάζονται ψηφιακά θα είναι εκεί πέρα. Αυτό που θα κάνει τη διαφορά είναι το πώς θα αλληλεπιδρούμε εμείς σε ανθρώπινο επίπεδο με τον ασθενή", τόνισε για να καταλήξει: "Ο ασθενής θέλει να νιώσει ότι τον καταλαβαίνει ο γιατρός του, ότι βιώνει την αρρυθμία ή άλλο πρόβλημα που έχει με διαφορετικό τρόπο από αυτό που καταγράφουν αυτά τα μηχανήματα. Η συναισθηματική νοημοσύνη, που δεν την έχουν τα μηχανήματα της τεχνητής νοημοσύνης, θα ξεχωρίζει στο μέλλον περισσότερο τους γιατρούς που την έχουν".