Λ. Σκούρα: Πώς βρίσκει έδαφος ο στρεπτόκοκκος σε μία ιογενή λοίμωξη

Η αύξηση των κρουσμάτων λοίμωξης από στρεπτόκοκκο της Ομάδας Α (πυογόνο στρεπτόκκοκκο), που άρχισε να παρατηρείται από το 2022, έχει μπει στο επίκεντρο επιστημονικών μελετών σε παγκόσμιο επίπεδο. Βρετανοί επιστήμονες, σε μια καταγραφή και μελέτη μεγάλου αριθμού περιστατικών, τα συμπεράσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν πριν από ένα χρόνο στο Eurosurveillance, κατέδειξαν μεταξύ άλλων, πως σε πολλές περιπτώσεις αυτά συνδέονταν με συλλοιμώξεις.

"Ο στρεπτόκοκκος βρήκε ένα έδαφος που είχε δημιουργήσει η λοίμωξη από έναν αναπνευστικό ιό. Συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πιο εύκολο σε αυτό το έδαφος να έχουμε μια βακτηριακή επιλοίμωξη", επισημαίνει η καθηγήτρια ιατρικής Βιοπαθολογίας - Μικροβιολογίας στο Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ και διευθύντρια του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, Λεμονιά Σκούρα (φωτογραφία).

Μιλώντας στο iatronet.gr περιγράφει το προφίλ και τις ιδιότητες του βακτηρίου, εξηγεί πως μόνο ορισμένα "ιδιαίτερα" στελέχη του μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, ενώ δίνει συμβουλές στους γονείς για τα συμπτώματα που πρέπει να τους κινητοποιήσουν, ώστε να ζητήσουν ιατρική συνδρομή.

Προσέχουμε στην αποδρομή μιας λοίμωξης

Το άτυχο αγοράκι 4,5 ετών, από τη Θάσο, που έφυγε από τη ζωή τα ξημερώματα της Δευτέρας στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ήταν θετικό στον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) και στον πυογόνο στρεπτόκοκκο.

Ξεκαθαρίζοντας πως δεν μπορεί να αναφερθεί στο συγκεκριμένο περιστατικό γιατί κάθε άτομο είναι διαφορετικό και δεν γνωρίζει τα ακριβή δεδομένα, η κ. Σκούρα εξηγεί πως η είσοδος του βακτηρίου είναι ευκολότερη όταν βρίσκει τον οργανισμό πιο ευάλωτο, έπειτα από μια αναπνευστική λοίμωξη. Η εξέλιξη, όμως, μετά την είσοδό του στον οργανισμό, θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες.

"Δεν σημαίνει ότι πρέπει να χτυπήσει συναγερμός όταν έχουμε π.χ. τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό. Εφόσον έχει γίνει διάγνωση, η κατάσταση αντιμετωπίζεται, απλώς και μόνο είμαστε προσεκτικοί στην αποδρομή των λοιμώξεων", σημειώνει για να συμπληρώσει: "Είναι καλό κανείς να είναι προσεκτικός πριν επιστρέψει σε ένα πολυσύχναστο περιβάλλον και στην κανονική του καθημερινή δραστηριότητα, ακριβώς γιατί είναι πιο εύκολο στο έδαφος μιας ιογενούς λοίμωξης να έχουμε άλλη λοίμωξη από άλλο αίτιο".

Το κοινό βακτήριο και τα "ιδιαίτερα" στελέχη του

Ο στρεπτόκοκκος είναι κοινό βακτήριο που βρίσκεται στο δέρμα και στον στοματοφάρυγγα ενός ποσοστού ανθρώπων. Προκαλεί φαρυγγοαμυγδαλίτιδα και λιγότερο συχνά οστρακιά, με τη συνοδεία ενός εξανθήματος. Αυτές οι λοιμώξεις αντιμετωπίζονται με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και σπάνια είναι σοβαρές.

Ορισμένα σπάνια στελέχη του βακτηρίου, ωστόσο, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή λοίμωξη. "Αυτά παράγουν μια τοξίνη που μπορεί να προκαλέσει τοξική καταπληξία: Το βακτήριο έχει πάει στο αίμα και στους ιστούς και λόγω αυτής της τοξίνης οδηγεί σε βλάβη των οργάνων - των νεφρών, του ήπατος - πέφτει η πίεση του αίματος, εκδηλώνεται ταχυκαρδία, ταχύπνοια και άλλα σοβαρά συμπτώματα από τα οποία τελικά καταλήγει το άτομο που έχει προσβληθεί από αυτά τα στελέχη", αναφέρει η καθηγήτρια, διευκρινίζοντας πως δεν πρόκειται για νέα, αλλά για "ιδιαίτερα" στελέχη.

Και σε αυτές τις περιπτώσεις, προσθέτει, τα συμπτώματα είναι στην αρχή λιγότερο σοβαρά - πονόλαιμος, πυρετός, ρίγη, μυϊκοί πόνοι, ναυτία, έμετοι - και τις επόμενες 24 με 48 ώρες αρχίζουν τα βαρύτερα που συνιστούν το σύνδρομο της τοξικής καταπληξίας.

Ζητάμε ιατρική συνδρομή

Η συνδρομή γιατρού και η λήψη κατάλληλου αντιβιοτικού αποτρέπει - συνήθως - αυτά τα συμπτώματα και τη δυσάρεστη εξέλιξη, αν δεν συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες.

"Πρέπει να ζητάμε τη συνδρομή γιατρού με τα πρώτα συμπτώματα. Αν υπάρχει πονόλαιμος, πυρετός, ναυτία, πονοκέφαλος, τάση για έμετο και υπάρχει και εξάνθημα, πρέπει οπωσδήποτε να ζητηθεί η συνδρομή του γιατρού και αυτός θα εκτιμήσει τι πρέπει να κάνει", υπογραμμίζει.

Ο καθένας μπορεί να προμηθευτεί από το φαρμακείο ένα strep test και να το κάνει με παρόμοιο τρόπο με αυτό του rapid test για την COVID, όμως δεν πρέπει να επαναπαυθεί στο αρνητικό αποτέλεσμα. "Σε περίπτωση συμπτωμάτων χρειάζεται σίγουρα και η συνδρομή γιατρού, δεν πρέπει να μας παρασύρει ένα αρνητικό τεστ", επισημαίνει η κ. Σκούρα και προσθέτει: "Δεν θέλουμε πανικό, θέλουμε εγρήγορση εκεί που πρέπει. Πότε πρέπει: όταν έχω αυτά τα συμπτώματα ζητάω τη συνδρομή γιατρού, ο οποίος θα εκτιμήσει την κατάσταση, θα κάνει το τεστ και θα δώσει τα κατάλληλα αντιβιοτικά".

Η πρόληψη που ξεχνάμε

Η καθηγήτρια παρατηρεί πως τα χρόνια της πανδημίας δεν έχουν διδάξει σε όλους και στο βαθμό που θα έπρεπε τα βασικά μέτρα προφύλαξης από όλα τα λοιμώδη αίτια.

"Και ο στρεπτόκοκκος είναι ένα βακτήριο που κι αυτό μεταδίδεται με τα σταγονίδια. Δεν έχουμε μάθει να φταρνιζόμαστε στον αγκώνα, δεν έχουμε μάθει να μην πιάνουμε μετά με το χέρι στο οποίο έχουμε σταγονίδια, δεν έχουμε μάθει το καλό πλύσιμο, τη μάσκα στο συνωστισμό, την απομόνωση και την αποφυγή χειραψίας και εναγκαλισμού όταν είμαστε άρρωστοι", σημειώνει και καταλήγει: "Το μήνυμα πρέπει να είναι πως συνεχίζουμε να έχουμε κοινή στάση για όλα, αναφορικά με την προφύλαξη: σε πρώτο επίπεδο να προσέχω να μην το πάθω και σε δεύτερη φάση, αν το πάθω, πάω στο γιατρό για να μην εξελιχθεί δυσάρεστα"».