Τα μικροπλαστικά μπορεί να προκαλούν καρκινικές μεταστάσεις

Οι επιστήμονες βλέπουν σημάδια "χρόνιας τοξικότητας" από τα μικροπλαστικά. Εκτιμούν μάλιστα ότι η εβδομαδιαία πρόσληψη πλαστικών σωματιδίων φτάνει τα πέντε γραμμάρια. Αυτό ισοδυναμεί περίπου με το βάρος μιας πιστωτικής κάρτας. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρονται στον οργανισμό είναι ακόμη σε μεγάλο βαθμό άγνωστος.

Μια ομάδα ερευνητών από την Αυστρία ανέφερε στο περιοδικό "Chemosphere" στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα μικροσωματίδια μπορούν να μεταβιβαστούν ακόμη και κατά τη διάρκεια της κυτταρικής διαίρεσης και ενδεχομένως να ευνοήσουν την εξάπλωση του καρκίνου.

Στο πλαίσιο ενός έργου που υποστηρίζεται από τον "Αυστριακό Οργανισμό Προώθησης Έρευνας FFG", η ομάδα με επικεφαλής τη Verena Pichler από το Τμήμα Φαρμακευτικής Χημείας του Πανεπιστημίου της Βιέννης και την CBmed GmbH στο Γκρατς και τον Lukas Kenner, ο οποίος εργάζεται επίσης στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης, διερεύνησε ίχνη μικρο- και νανοπλαστικών σωματιδίων (εν συντομία MNPs) στον οργανισμό.

Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στον γαστρεντερικό σωλήνα, όπου συχνά καταλήγουν τα καταπονημένα πλαστικά σωματίδια. Ένα από τα βασικά ερωτήματα εδώ είναι αν, για πόσο χρονικό διάστημα και σε ποια ποσότητα μπορούν δυνητικά να παραμείνουν εκεί και ποιες συνέπειες έχει αυτό.

Για το σκοπό αυτό, οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν σε τέσσερις τύπους κυττάρων που εμφανίζονται σε όγκους του παχέος εντέρου στους ανθρώπους. Στη συνέχεια, η ομάδα εξέθεσε αυτές τις διαφορετικές κυτταρικές σειρές σε πλαστικά σωματίδια διαφόρων μεγεθών, όπως αναφέρεται στην εργασία.

Υπήρχαν ήδη ενδείξεις από άλλες μελέτες ότι τα πολύ μικρά σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από δύο ή ένα μικρόμετρο - από το τελευταίο εύρος και μετά αναφέρονται ήδη ως νανοπλαστικά - μπορούν να διεισδύσουν καλά στα κύτταρα, εξήγησε η Pichler στο Αυστριακό Πρακτορείο Ειδήσεων. Η μελέτη της έδειξε επίσης ότι τα MNPs, όπως και άλλα απόβλητα στο σώμα, απορροφώνται από μικροσκοπικά "όργανα" μέσα στα κύτταρα - τα λυσοσώματα.

Αυτά τα λεγόμενα οργανίδια είναι στην πραγματικότητα υπεύθυνα για τη διάσπαση των ξένων σωμάτων.

Για την Pichler, ήταν "ελάχιστα περίεργο" το γεγονός ότι τόσο μικρά σωματίδια μπορούσαν τόσο εύκολα να ενσωματωθούν στα κύτταρα. Η ερευνήτρια προέρχεται από τον τομέα του σχεδιασμού ιατρικών φαρμάκων, όπου η προσέγγιση της χρήσης νανοσωματιδίων για τη στόχευση φαρμάκων στα κύτταρα επιδιώκεται εδώ και αρκετό καιρό.

Επομένως, το γιατί τα νανοπλαστικά και τα νανοσωματίδια θα πρέπει να διαφέρουν εδώ δεν είναι απαραίτητα προφανές. Αυτό ισχύει και για το γεγονός ότι οι δύο τομείς έρευνας σε αυτόν τον τομέα προς το παρόν ακόμη ελάχιστα ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους, καθώς το θέμα "μικροπλαστικά στην ανθρώπινη υγεία" προωθείται μόλις εδώ και περίπου πέντε χρόνια, λέει η Pichler.

Κατά συνέπεια, η επιστήμονας και οι συνάδελφοί της περιγράφουν τώρα "για πρώτη φορά" ότι το πλαστικό μπορεί να περάσει ακόμη και στα νεοσύστατα κύτταρα κατά τη διάρκεια της κυτταρικής διαίρεσης. Λόγω της υψηλής πρόσληψης και του μεγάλου χρόνου παραμονής στον εξεταζόμενο ιστό, "τα εξεταζόμενα σωματίδια πληρούν δύο από τα τρία χαρακτηριστικά στην τοξικολογία που ταξινομούνται ως ουσίες που προκαλούν ανησυχία σύμφωνα με τον κανονισμό REACH της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα", λέει η νευροχημικός.

Επιπλέον, η ομάδα διαπίστωσε τις πρώτες ενδείξεις ότι τα καρκινικά κύτταρα που έχουν επιμολυνθεί με πλαστικό μπορούν να μεταναστεύσουν ευκολότερα στο σώμα και έτσι να βοηθήσουν ουσιαστικά στη δημιουργία καρκινικών μεταστάσεων.

Τα πρώτα εργαστηριακά δεδομένα από τις επακόλουθες έρευνες υποστηρίζουν την υπόθεση ότι η φύση των κυττάρων αλλάζει ελαφρώς. Τα διεισδυτικά ή παγιδευμένα πλαστικά σωματίδια φαίνεται να κάνουν το εξωτερικό δέρμα των κυττάρων - την κυτταρική μεμβράνη - λιγότερο σταθερό. Αυτό με τη σειρά του δυσχεραίνει τη συγκόλληση των κυττάρων και διευκολύνει τα καρκινικά κύτταρα να "κολυμπούν ελεύθερα" στο σώμα, εξήγησε η Pichler.

"Δεδομένης της πανταχού παρουσίας των πλαστικών στο περιβάλλον και της επίμονης έκθεσης ακόμη και των ανθρώπων στα μικρότερα πλαστικά σωματίδια, απαιτούνται επειγόντως περαιτέρω μελέτες για τη διερεύνηση ιδίως των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων", δήλωσε ο Kenner. Για την Pichler, ενόψει των ευρημάτων, "μπορεί να θεωρηθεί ότι το MNP έχει χρόνια τοξικότητα".

Πηγές:
Chemosphere