Λόξιγκας: Πού οφείλεται και τι να αποφεύγω

Το διάφραγμα είναι ινομυώδης ιστός που διαχωρίζει τη θωρακική από την κοιλιακή κοιλότητα στο ανθρώπινο σώμα και έχει σημαντικό ρόλο για τη σωστή λειτουργία της αναπνοής. Κατά την εισπνοή, το διάφραγμα συσπάται ρυθμικά,  η θωρακική κοιλότητα μεγεθύνεται, ατμοσφαιρικός αέρας εισέρχεται στους πνεύμονες ενώ κατά την εκπνοή, το διάφραγμα χαλαρώνει και ο αέρας εξωθείται εκτός των πνευμόνων.

Σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις, οι μυϊκές ίνες του διαφράγματος, συσπώνται ανώμαλα ενώ οι φωνητικές σχισμές «κλείνουν» απότομα, με αποτέλεσμα ο χαρακτηριστικός ήχος «χικ», που αποτελεί τον λόξιγκα.

Ορισμένα παθολογικά αίτια αφορούν ανατομικές βλάβες του διαφράγματος, άλλα βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα, άλλα αφορούν μεταβολικές διαταραχές  ενώ άλλα ερεθίζουν τις νευρικές οδούς που ρυθμίζουν την κίνηση του διαφράγματος.  Ο κατάλογος είναι μακρύς και περιλαμβάνει πεπτικά προβλήματα, εγκεφαλικά επεισόδια, ξένα σώματα, ουραιμία, νεοπλάσματα λεμφαδένες, καρδιακές παθήσεις, υποφρενικά αποστήματα, ηπατίτιδα, χολοκυστίτιδα, γαστρικά νεοπλάσματα, νεοπλάσματα παγκρέατος, αναπνευστική ανεπάρκεια, μεταβολικές διαταραχές, ψυχιατρικά σύνδρομα. Η γενική νάρκωση κατά το χειρουργείο μπορεί να αλλοιώσει τη σωστή κίνηση των μυών του διαφράγματος και να προκαλέσει λόξιγκα. Τα οργανικά υποκείμενα νοσήματα είναι συχνότερα σε άνδρες ασθενείς και λιγότερο συχνά σε γυναίκες. Εκτός από τον λόξιγκα που οφείλεται σε υποκείμενο νόσημα, ο λόξιγκας μπορεί να πυροδοτηθεί και από παράγοντες της καθημερινότητας όπως  το stress,  τον ενθουσιασμό, τις αιφνίδιες μεταβολές στην θερμοκρασία του περιβάλλοντος, την οινοποσία, τη λήψη ανθρακούχων ποτών, τα βαριά γεύματα, την αεροφαγία που προκαλείται  π.χ. από τσίχλες ή καραμέλες, την ταχεία κατάποση του φαγητού χωρίς επαρκή μάσηση. Τα οργανικά υποκείμενα νοσήματα είναι συχνότερα σε άνδρες ασθενείς και λιγότερο συχνά σε γυναίκες.

Ο ήπιος παροδικός λόξιγκας που εμφανίζεται μεμονωμένα, υποχωρεί από μόνος του  μέσα σε λίγα λεπτά έως λίγες ώρες αποτελεί συνήθως καλοήθη διαταραχή. Ο λόξιγκας που διαρκεί περισσότερο από 48 ώρες θεωρείται επίμονος. Ο λόξιγκας που διαρκεί περισσότερο από 1 μήνα καλείται χρόνιος λόξιγκας.

Η ενδελεχής ιατρική παθολογική εξέταση είναι απαραίτητη σε περίπτωση έντονου λόξιγκα ή λόξιγκα που υποτροπιάζει ή λόξιγκα που επιμένει πάνω από 48 ώρες. Κατά τη διάρκεια της ιατρικής εξέτασης, θα αξιολογηθούν οι διατροφικές συνήθειες, οι συνήθειες της καθημερινότητας, το ιατρικό ιστορικό. Κατά τη φυσική εξέταση θα αξιολογηθεί η αναπνοή, η μυϊκή δύναμη και ο μυϊκός τόνος, τα αντανακλαστικά του σώματος, η αρτηριακή πίεση, θα γίνει ακρόαση κοιλιακών ήχων. Αναλόγως ευρημάτων θα συγκροτηθεί ο εξατομικευμένος ιατρικός έλεγχος προς εντοπισμό υποκείμενων νοσημάτων και θα δοθεί η κατάλληλη θεραπεία. Σε χρόνιες περιπτώσεις θα διερευνηθεί εάν ο λόξιγκας έχει διαταράξει τις ενεργειακές εφεδρείες του οργανισμού λόγω προβλημάτων που έχει προκαλέσει στις διαδικασίες της ομαλής αναπνοής-λειτουργίας του οργανισμού. Ο ίδιος ο λόξιγκας όταν επιμένει μπορεί να αποτελέσει σημαντικό αίτιο σοβαρών διαταραχών όπως καρδιακών αρρυθμιών, σοβαρής γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, ψυχιατρικών προβλημάτων, διαταραχής ύπνου, χρόνιας κόπωσης.

Γενικά μέτρα πρόληψης του λόξιγκα και αντιδραστικού ερεθισμού του διαφράγματος:

Να αποφεύγετε τα ανθρακούχα αναψυκτικά.

Να αποφεύγετε τη λήψη πλούσιων γευμάτων με πολλές θερμίδες ή λιπαρή ύλη. Προτιμήστε κατά τη διάρκεια της ημέρας να καταναλώσετε μικρά και συχνά γεύματα αποφεύγοντας να τρώτε μόνο μία -δύο φορές αρκετή ποσότητα φαγητού.

Να μην τρώτε γρήγορα. Να έχετε συγκεκριμένο χώρο εστίασης (π.χ. τραπεζαρία) και να φροντίσετε η διάρκεια του γεύματος να υπερβαίνει τα τριάντα λεπτά. Να μασάτε καλά την τροφή σας.

Αποφύγετε να κοιμηθείτε αμέσως μετά το γεύμα. Κοιμηθείτε μία-δύο ώρες μετά για να αποφύγετε την γαστρική παλινδρόμηση που μπορεί να πυροδοτήσει δυσάρεστα επεισόδια λόξιγκα.

Να αποφεύγετε καυτά ή κρύα ποτά ή γεύματα και την απότομη εναλλαγή τους

Να αποφεύγετε απότομες αλλαγές θερμοκρασίας περιβάλλοντος (π.χ. σκωτσέζικο ντους)

Να αποφεύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Να αποφύγετε τις τσίχλες

Να αποφεύγετε άγχος, συναισθηματικές φορτίσεις

Συνιστάται αποφυγή καπνίσματος

Απλά μέτρα αντιμετώπισης του συνήθους λόξιγκα που δεν οφείλεται σε υποκείμενο νόσημα:

• Διακόψτε φαγητό και ποτό
• Μετακινηθείτε σε ήρεμο περιβάλλον
• Πραγματοποιήστε μερικές μαλάξεις στον αυχένα σας.
• Περπατήστε στον καθαρό αέρα
• Πραγματοποιήστε επί πέντε λεπτά έλξη της γλώσσας προς το ρινοφάρυγγα
• Συγκρατήστε την αναπνοή σας επί πέντε δευτερόλεπτα.