Ποια γλυκαντικά προκαλούν προβλήματα στην υγεία

Οι άνθρωποι που θέλουν να αποφύγουν τη ζάχαρη χρησιμοποιούν συνήθως υποκατάστατα ζάχαρης. Είναι όμως πραγματικά καλύτερα έτσι; Μια σειρά από μελέτες έχουν οδηγήσει σε αυξανόμενη κριτική για την ασπαρτάμη, την ξυλιτόλη, την ερυθριτόλη και τα παρόμοια.

Η ζάχαρη μπορεί να αντικατασταθεί: Οι παρασκευαστές χρησιμοποιούν υποκατάστατα ζάχαρης, όπως η σορβιτόλη (E420), η ισομάλτη (E953) ή η ξυλιτόλη (E967), τα οποία προέρχονται από φυσικές πρώτες ύλες αλλά στη συνέχεια υφίστανται έντονη επεξεργασία.

Εναλλακτικά, χρησιμοποιούνται υποκατάστατα ζάχαρης που παράγονται αμιγώς χημικά: Για παράδειγμα, η σακχαρίνη, το κυκλαμικό ή η ασπαρτάμη. Πρόσφατα, ωστόσο, ορισμένα από αυτά τα γλυκαντικά έχουν επικριθεί.

Αποτελούν τα γλυκαντικά μια υγιεινή εναλλακτική λύση για την συνήθη ζάχαρη;

Είναι αλήθεια ότι τα γλυκαντικά περιέχουν λίγες έως καθόλου θερμίδες. Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο για τα άτομα με προβλήματα βάρους, επειδή μπορούν να καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και έτσι να χάνουν βάρος. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος η ποσότητα θερμίδων που εξοικονομείται από τα γλυκαντικά να αντισταθμίζεται στη συνέχεια συνήθως από άλλα τρόφιμα. Επιπλέον, δεν βοηθούν στη μείωση της υπερβολικής συνήθειας που έχουν πολλοί άνθρωποι στα γλυκά τρόφιμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα γλυκαντικά έχουν συνήθως ισχυρή γλυκαντική δύναμη.

Μπορούν τα γλυκαντικά να προκαλέσουν καρδιακά προβλήματα;

Πρόσφατα δημοσιεύθηκαν μελέτες που είναι ιδιαίτερα επικριτικές για τα υποκατάστατα ζάχαρης ξυλιτόλη και ερυθριτόλη: εκτός από τη γλυκαντική της δύναμη, η ξυλιτόλη είναι γνωστό ότι συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου τερηδόνας και έχει μικρότερη επίδραση στο σάκχαρο του αίματος από ό,τι η κλασσική ζάχαρη. Ωστόσο, σύμφωνα με το Γερμανικό Ίδρυμα Καρδιάς, η ξυλιτόλη είναι πιο επιβλαβής για την υγεία απ' ό,τι θεωρείται μέχρι σήμερα - τουλάχιστον με μακροχρόνια χρήση. Ο κίνδυνος καρδιαγγειακών επεισοδίων λόγω θρόμβωσης, όπως καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια, προφανώς αυξάνεται με τη λήψη της. Παρόμοια είναι η κατάσταση και με την ερυθριτόλη: μια διεθνής μελέτη έδειξε ότι το υποκατάστατο της ζάχαρης επιταχύνει την πήξη του αίματος και συνεπώς τον σχηματισμό θρόμβων.

Ποια άλλα γλυκαντικά είναι επιβλαβή για την υγεία;

Το 2023, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κατέταξε την ασπαρτάμη ως "πιθανώς καρκινογόνο" για τον άνθρωπο, αλλά η μέτρια κατανάλωση εξακολουθεί να είναι ασφαλής. Η ασπαρτάμη είναι ένα τεχνητό γλυκαντικό που χρησιμοποιείται συχνά ως υποκατάστατο της ζάχαρης σε πολλά τρόφιμα και ποτά. Το ίδιο ισχύει και για το γλυκαντικό στέβια: και εδώ υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένα συστατικά του φυτού μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο και να βλάψουν το γονιδίωμα σε υψηλές δόσεις.

Πόσο ασφαλή είναι τα φυσικά γλυκαντικά;

Το σιρόπι αγαύης, το μέλι ή το γλυκαντικό σιρόπι χουρμά - όλα θεωρούνται σαν μια υγιεινή εναλλακτική λύση στην κανονική  ζάχαρη, αλλά αυτή η εντύπωση είναι απατηλή: αυτά τα γλυκαντικά αποτελούνται κυρίως από φρουκτόζη. Και σε υπερβολική ποσότητα, αυτή μπορεί να είναι εξίσου επιβλαβής για τον ανθρώπινο οργανισμό με τη βιομηχανικά παραγόμενη ζάχαρη.

Πηγές:
Stuttgarter Zeitung