Σχέση αλληλεξάρτησης: Ποια είναι τα σημάδια

Ως σχέσεις αλληλεξάρτησης χαρακτηρίζονται εκείνες που δύο σύντροφοι κυριολεκτικά εξαρτώνται ο ένας από τον άλλο για να καλύψουν τις συναισθηματικές, σωματικές, ακόμα και καθημερινές ανάγκες. Η αλληλεξάρτηση μπορεί να πάρει αμέτρητες μορφές, και – σε αντίθεση με το να νιώθουμε ότι έχουμε μια σχέση γιν-γιανγκ με τον σύντροφό μας – σχεδόν όλες είναι μη λειτουργικές.

Αυτά είναι τα πιο χαρακτηριστικά σημάδια ότι βρίσκεστε (ή έχετε την τάς να μπαίνετε γενικά) σε σχέση αλληλεξάρτησης:

*Έχοντας την αίσθηση συνέχεια πρέπει να είστε προσεκτικοί για να αποφύγετε τη σύγκρουση με το άλλο άτομο

*Αισθάνεστε την ανάγκη να «δίνετε αναφορά» στο άλλο άτομο ή ακόμα και να ρωτάτε για να κάνετε καθημερινές δραστηριότητες

*Συχνά να είσαι το άτομο που ζητά συγγνώμη—ακόμα κι αν δεν έχετε κάνει κάτι κακό

*Αισθάνεστε λύπη για το άλλο άτομο, ακόμα και όταν σας πληγώνει

*Έχετε την τάση να έρχεστε κοντά σε ανθρώπους που νιώθετε ότι χρειάζονται «διάσωση» (ψυχικά αδύναμους ανθρώπους, εθισμένους, κ.α.)

*Θα κάνατε τα πάντα για το άλλο άτομο, ακόμα κι αν αυτό σας φέρνει σε δύσκολη θέση

*Βάζετε το άλλο άτομο σε ένα βάθρο, παρά το ότι δεν αξίζει τέτοια θέση

*Έχετε την ανάγκη να αρέσετε στους άλλους ανθρώπους για να αρέσετε στον εαυτό σας

*Δυσκολεύεστε να βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας και ο περισσότερος ελεύθερος χρόνος σας πηγαίνει σταθερά στο άλλο άτομο

*Νιώθετε σαν να έχετε χάσει την αίσθηση του εαυτού σας μέσα στη σχέση

Το πρόβλημα με τις σχέσεις αλληλεξάρτησης είναι ότι σχεδόν ποτέ δεν υπάρχουν ισορροπίες. Μπορεί και οι δύο σύντροφοι να είναι «εξαρτημένοι» από το άλλο άτομο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει ένα άτομο που προσφέρει και ένα άτομο που παίρνει. Αυτό κάνει τις στενές σχέσεις να γίνονται συναλλαγματικές κατά κάποιον τρόπο – και τα παραδείγματα που θα μπορούσαμε να σκεφτούμε θα έφερναν στο μυαλό λόγια ενός ανθρώπου που μάλλον βρίσκεται σε μια πολύ κακή σχέση.  Στην πράξη, το ένα άτομο εξαρτάται από το «πάροχο» για να καλύψει ανάγκες του (κάθε πιθανού είδους). Το άλλο άτομο βέβαια μπορεί να έχει κι εκείνο δικά του «κρυφά» σχέδια από πίσω και να ικανοποιεί δικές του ανάγκες.

Μια σχέση αλληλεξάρτησης πηγαίνει πιο μακριά από το απλό (και ανθρώπινο, και πολύ λογικό) του να χρειάζεται πού και πού να στηρίξεις λίγο περισσότερο τον άνθρωπο δίπλα σου. Αυτή η συνεχής στήριξη γίνεται κανόνας μέσα στην σχέση και είναι πολύ εύκολο να χαθούν τα όρια μέσα σε αυτό.

Και όλα αυτά χωρίς να υπολογίζουμε τις ενοχές που μπορεί να νιώθει ο «πάροχος», ή την περίπτωση να νιώθει ότι έχει χάσει τόσο πολύ τον εαυτό του και τις δυνάμεις του μέσα στην σχέση, που να μην μπορεί να απομακρυνθεί. Είναι φαύλος κύκλος που πολλές φορές χρειάζεται πολύ χρόνο και προσπάθεια για να κλείσει.

Πώς θα κλείσει, λοιπόν, ο κύκλος;

Σε πρώτο στάδιο, επειδή μια τέτοια σχέση και ένας τέτοιος σύντροφος δεν συνεπάγονται αυτόματα «κακό, τοξικό, ψυχοπαθή» άνθρωπο ή όποιον άλλο ορισμό είναι πανεύκολο να διαβάσουμε ονλάιν, πρέπει να σκεφτείτε αν όντως υπάρχουν  πράγματα σε αυτή την σχέση που θέλετε να κρατήσετε – όχι που νιώθετε ότι χρειάζεστε. Εφόσον αποφασίσετε ότι δεν θέλετε να φύγετε από αυτή την σχέση, το πρώτο βήμα είναι να αποκτήσετε προσωπική ζωή εκτός της σχέσης.

Αν ο/η σύντροφός σας δεν φαίνεται να είναι εντάξει με αυτή την κίνηση, οι πιθανότητες λένε πως αυτή δεν είναι σχέση που αξίζει να κρατήσετε.

Η ανοιχτή επικοινωνία είναι επίσης απαραίτητη – αλλά και πάλι, όταν μιλάμε για πιθανώς προβληματικές σχέσεις, πόσο εύκολο ζήτημα είναι να έχουμε ανοιχτή και ξεκάθαρη επικοινωνία;

Όλα αυτά σημαίνουν πως αν νιώθετε ότι είστε σε μία τέτοια σχέση, και ότι έχετε αναλάβει τον ρόλο του «παρόχου», η δουλειά που πρέπει να γίνει για να σπάσετε τον φαύλο κύκλο και να φύγετε από αυτή την κατάσταση, πρέπει να γίνει με τον εαυτό σας πρώτα από όλα. Το να μιλήσετε με τον/ην σύντροφό σας είναι πολύ σημαντικό να γίνει, και αν υπάρξει κατανόηση (αν, για παράδειγμα, το άτομο που συνήθως παίρνει δεν καταλάβαινε ότι είχε αυτή τη συμπεριφορά) μπορεί να δείτε σημαντικές διαφορές στην καθημερινότητά σας. Αν η συζήτηση δεν καταλήξει κάπου, τότε ξέρετε ότι αυτό το άτομο δεν ενδιαφέρεται να δουλέψει μαζί σας για να βελτιώσει την σχέση και για τους δυο σας.