RIS/PACS: Το έργο που αλλάζει το τοπίο στις ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις

Ο ακτινολόγος σε ένα νοσοκομείο της Κρήτης βλέπει στην οθόνη του υπολογιστή του την αξονική τομογραφία του ασθενούς. Τη συγκρίνει με μια παλιότερη, που έχει παραχθεί στο νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης και υπάρχει διαθέσιμη στο ψηφιακό αποθετήριο ακτινοδιαγνωστικών εικόνων. Υπαγορεύει προφορικά τη διάγνωσή του, η οποία μετατρέπεται αυτόματα σε κείμενο και αποθηκεύεται στο σύστημα, μαζί με την εικόνα. Ο ασθενής έχει πρόσβαση στις δύο εξετάσεις και σε άλλα δεδομένα, μέσω του gov.gr, και μπορεί ανά πάσα στιγμή να ζητήσει μια δεύτερη γνώμη από άλλο γιατρό, χωρίς να χρειάζεται να αποθηκεύει, να αναζητά και να μεταφέρει φακέλους και CD.

Η πρακτική αυτή θα είναι σύντομα μια πραγματικότητα σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας, χάρη στο RIS PACS, το εμβληματικό έργο ολοκληρωμένης διαχείρισης ακτινογραφιών - απομαγνητοφώνησης ιατρικών πράξεων και γνωματεύσεων, που υλοποιεί η ΗΔΙΚΑ Α.Ε. και βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση.

Η υλοποίηση του έργου, προϋπολογισμού 30 εκατομμυρίων ευρώ, που αφορά την εγκατάσταση του συστήματος σε 112 νοσοκομεία της χώρας, ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2023 και σήμερα, ένα χρόνο μετά, βρίσκεται στο 70% - 80%, όπως ειπώθηκε σε ενημερωτική εκδήλωση της ΗΔΙΚΑ, στο πλαίσιο της 88^ης ΔΕΘ. Από τα 75 νοσοκομεία των δύο πρώτων τμημάτων του έργου (37 στην 3^η, 4^η και 7^η ΥΠΕ και 38 στην 1^η και 6^η ΥΠΕ), έχει γίνει η εγκατάσταση στα 60 και το Νοέμβριο θα έχει ολοκληρωθεί στο σύνολο των 75. Παράλληλα, έχει ξεκινήσει η διαδικασία στο τρίτο τμήμα (37 νοσοκομεία της 2^ης και 5^ης ΥΠΕ), με ορίζοντα ολοκλήρωσης του συνόλου του έργου το τρίτο τρίμηνο του 2025.

Τι είναι το RIS/PACS

Όπως ανέφερε ο Κωνσταντίνος Μιχαλίτσης, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Συστημάτων Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας της ΗΔΙΚΑ, Το RIS/PACS είναι ουσιαστικά δύο πληροφοριακά συστήματα:

• Το RIS (Radiology Information System) αφορά τη διαχείριση των εξετάσεων, την όλη ροή της εργασίας που κάνει ένα νοσοκομείο όταν θα έρθει ο ασθενής για να κάνει την εξέταση.
• Το PACS (Picture Archiving and Comunication System) είναι το σύστημα όπου αποθηκεύονται οι εικόνες.

Ο μεγάλος όγκος εικόνων που παράγεται από τα νοσοκομεία θα αποθηκεύεται στο Health Cloud (H-Cloud) της ΗΔΙΚΑ. "Έχουμε το δοκιμαστικό έτοιμο και σε περίπου 10 μέρες θα είναι και το παραγωγικό έτοιμο, άρα τα νοσοκομεία θα μπορούν να ανεβάζουν τις εικόνες τους στο h-cloud", ανέφερε ο κ. Μιχαλίτσης, προσθέτοντας πως το κύριο όφελος θα είναι ο εύκολος διαμοιρασμός τους στην ιατρική κοινότητα. "Όλοι μας παίρνουμε ένα CD και πάμε σε έναν άλλο γιατρό για να δείξουμε τη γνωμάτευση να δει την εικόνα και να μας πει την άποψή του. Μέσα από αυτό το έργο πετυχαίνουμε να μειώσουμε τις εξετάσεις που δεν χρειάζεται να γίνονται, τις επαναλαμβανόμενες, γιατί κάποιος ξέχασε ή έχασε την ακτινογραφία, ή δεν μπορεί ο γιατρός να τη βρει γιατί είναι σε κάποιο άλλο νοσοκομείο", σημείωσε.

Την ίδια ώρα, μέσα από το Ψηφιακό Αποθετήριο, που είναι ήδη έτοιμο, θα μπορεί ο γιατρό ενός νοσοκομείου να δει μια ακτινογραφία που παράχθηκε σε άλλο νοσοκομείο, οπουδήποτε στην Ελλάδα, ενώ και ο ίδιος ο πολίτης θα είναι ιδιοκτήτης της εικόνας και της ιατρικής πληροφορίας. Θα μπορεί να τη δώσει σε έναν άλλο γιατρό και να γίνει μια ακόμη γνωμάτευση, μέσα από ένα οικοσύστημα δεύτερης γνώμης που έχει το ίδιο το έργο.

"Καταργούμε τα CD, πετυχαίνουμε οικονομίες κλίμακος"

Ο κ. Μιχάλης Ζερβός, διευθύνων σύμβουλος της αναδόχου εταιρίας, iKnowHealth, χαρακτήρισε το RIS PACS ως το πρώτο σύστημα συνεργατικής ιατρικής, ενώ με δύο παραδείγματα εξήγησε πώς επιτυγχάνεται οικονομία κλίμακος για το σύστημα, τόσο σε κονδύλια όσο και σε ανθρώπινους πόρους:

• Πριν από μερικά χρόνια συζητούσαμε πώς θα σταματούσαμε τα φιλμ στα περισσότερα νοσοκομεία. Τώρα συζητάμε πώς θα σταματήσουμε και τα CD. Το μέσο κόστος είναι 1,4 ευρώ ανά εκτύπωση εξέτασης, που έχει να κάνει με το CD, τα φακελάκια, τα χαρτιά κ.ά.
• Το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου δουλεύει εδώ και τέσσερα χρόνια ένα κομμάτι διαμοιρασμού των εξετάσεών του προς τους πολίτες. Έχει περίπου 37.500 εξετάσεις το χρόνο, στις οποίες οι άνθρωποι δεν πάνε να πάρουν τα αποτελέσματά τους. Με έναν υπολογισμό πολύ πρόχειρο, δύο λεπτών χρόνου ανά εξέταση, σημαίνει ότι έχουμε 11.5 ανθρωπομήνες καθαρούς. Οκτώ ώρες την ημέρα επί 11,5 μήνες ένας άνθρωπος ασχολείται μόνο με αυτό, αν υπολογιστούν 2 λεπτά για να δώσει μια εξέταση. Αυτοί οι πόροι του νοσοκομείου σίγουρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άλλα πράγματα.

Ψηφιακό άλμα στην παροχή υπηρεσιών υγείας

Το έργο θα αλλάξει τα ακτινολογικά εργαστήρια στα νοσοκομεία και θα έχει πολλαπλά οφέλη για τους γιατρούς και για τους ασθενείς, ανέφερε στον χαιρετισμό του ο υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους. "Ζήσαμε την εποχή που για μια αξονική στον Ευαγγελισμό έπρεπε να κατέβεις 8 ορόφους, να δεις την αξονική και να επιστρέψεις", είπε, κάνοντας λόγο για ένα σημαντικό βήμα για το νέο ΕΣΥ, που αλλάζει και αναβαθμίζεται ψηφιακά.

Η γενική γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Λίλιαν - Βενετία Βιλδιρίδη, χαρακτήρισε ως ψηφιακά άλματα τις πρωτοβουλίες για την ψηφιακή αναβάθμιση του τομέα υγείας, με το RIS PACS να κατέχει εξέχουσα θέση, ως εμβληματικό έργο. "Περνάμε σε ένα νέο, ψηφιακό, βιώσιμο μοντέλο, στο οποίο η πληροφορία φτάνει στον πολίτη και όχι το ανάποδο", ανέφερε, προσθέτοντας πως το έργο ευνοεί την ανταλλαγή γνώσης μεταξύ του ιατρικού προσωπικού στο σύνολο της επικράτειας.

"Είμαστε ευτυχείς γιατί σε αυτό το έργο έχουμε αποτελέσματα στον προβλεπόμενο χρόνο και κόστος που είναι οι δύο παράγοντες επιτυχίας ενός έργου. Οι μόνες παρατάσεις πολύ μικρές έγιναν για λόγους εμπορίου παγκοσμίου", επεσήμανε από την πλευρά της η διευθύνουσα σύμβουλος της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. Νίκη Τσούμα, η οποία ευχαρίστησε τους διοικητές των νοσοκομείων και των ΥΠΕ που έσκυψαν πάνω από το έργο, με τον πρόεδρο του Δ.Σ. Γιάννη Καραγιάννη να συμπληρώνει πως "πολλές φορές το μέγεθος του έργου είναι αντιστρόφως ανάλογο με το προσωπικό και με τον αναγκαίο χρόνο που θα ήταν απαιτούμενος προκειμένου να εκτελεστεί".