Gaslighting: Τι είναι και πώς το αντιμετωπίζουμε

Gaslighting ονομάζεται όταν ένας άνθρωπος προσπαθεί να σας βγάλει τρελό/ή, με σκοπό να ασκεί περισσότερο έλεγχο πάνω σας ή να αυξήσει το πόσο εξαρτάστε από πάνω του. Αυτό μπορεί να γίνεται με τρόπους τόσο απλούς, όσο ένα "Όχι, δεν το είπα ποτέ αυτό", μέχρι και με πλήρως οργανωμένα πλάνα που συμπεριλαμβάνουν και άλλα άτομα.

Πρόκειται για μία συμπεριφορά που, ενώ δεν είναι άμεσα κακοποιητική, καταστρέφει τις ισορροπίες σε μία σχέση – συνεπώς δεν είναι και πολύ καλύτερη από συναισθηματική κακοποίηση.

Μερικές από τις πιο κοινές συμπεριφορές gaslighting είναι οι εξής:

• Ψέματα
• Το να υπονομεύεις κάποιον υποτιμώντας τον
• Το να είσαι ψυχρός ή να μην δείχνεις στοργή ή προσοχή σε κάποιον, σαν τιμωρητική συμπεριφορά
• Αλλαγή του θέματος και επιθέσεις αντί για ουσιώδης διάλογος
• Ελαχιστοποίηση μιας κατάστασης ακυρώνοντας τα συναισθήματα ή τις ανησυχίες κάποιου
• Άρνηση του λάθους και μετατόπιση της ευθύνης σε κάποιον άλλον
• Απομόνωση κάποιου από τον κοινωνικό του περίγυρο

Αυτές είναι μερικές συμβουλές για να καταφέρετε να ξεφύγετε από αυτή την κατάσταση.

Πάρτε απόσταση

Όχι μόνο για να πάρετε μια ανάσα και να καταλάβετε πώς νιώθετε, αλλά και για να ελέγξετε την συμπεριφορά του άλλου ατόμου. Οι άνθρωποι που έχουν την ανάγκη να ελέγχουν τους άλλους, συχνά θα αντιδράσουν έντονα και απότομα όταν πάρει ο άλλος απόσταση από εκείνους. Το πρώτο βήμα είναι η ενδοσκόπηση και η προσοχή, συνεπώς.

Αθώος μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Δεν μιλάμε για καταστάσεις τύπου "έψαξα το κινητό σου και βρήκα ενοχοποιητικά στοιχεία", αυτό θα ήταν υπερβολικά ξεκάθαρο και δεν θα υπήρχε τρόπος να μην προκαλέσει αντίδραση. Αν φοβάστε ότι ο άνθρωπος που έχετε απέναντί σας προσπαθεί να παραποιήσει την πραγματικότητα για να σας κάνει να αμφιβάλετε για την ίδια σας τη λογική, προσπαθήστε να φέρετε στη μνήμη σας λεπτομέρειες από κουβέντες, ΄λόγια που ειπώθηκαν όπως και άτομα που ήταν εκεί. Ξέρετε σίγουρα καλύτερα από έναν τρίτο τι είδατε και ακούσατε.

Μην πέφτετε στην παγίδα της υπερβολικής κουβέντας

Αν μιλήσετε για αυτό το ζήτημα, τότε είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα υπάρξει αντίδραση. Κανένας άνθρωπος δεν θέλει να τον κατηγορήσουν για κάτι τέτοιο, άλλωστε – και μπορεί όντως κάποιοι άνθρωποι να μην το κάνουν και τόσο συνειδητά. Στην τελευταία περίπτωση δεν σημαίνει πως το πρόβλημα δεν υπάρχει και πως δεν θα χρειαστεί εξίσου πολλή προσπάθεια για να σταματήσουν αυτές οι συμπεριφορές, αν σταματήσουν. (Και αν θέλετε να ρισκάρετε να παραμείνετε κοντά του για να δουν αν οι αλλαγές αυτές θα πιάσουν τόπο). Κάποιος που το κάνει συνειδητά, όμως, είναι πολύ πιθανό να σας επιτεθεί λεκτικά, να προσπαθήσει να αλλάξει τα δεδομένα ακόμα περισσότερο για να σας μπερδέψει. Εφόσον ξέρετε ότι έχετε την αλήθεια με το μέρος σας, μην πέφτετε σε τέτοιες παγίδες: Τα άτομα που ξέρουν να χειρίζονται τους άλλους το καταφέρνουν κατά βάση επειδή έχουν ταλέντο στο να διαστρέφουν έναν διάλογο και να κάνουν τον συνομιλητή τους να χάνεται. Μην τους δώσετε αυτή τη δυναμη.

Μιλήστε με κάποιον κοντινό σας άνθρωπο

Σε περιπτώσεις που αυτή η συμπεριφορά γίνεται καταπιεστική ή φοβάστε ότι θα γίνει κακοποιητική, μιλήστε. Αρχικά σε κάποιον πολύ κοντινό σας άνθρωπο, εκφράστε τις ανησυχίες σας για να σας βοηθήσουν να δείτε τα πράγματα από μια άλλη οπτική γωνία. Αν νιώθετε ότι χρειάζεστε περισσότερη βοήθεια για να ξεφύγετε από τον φαύλο κύκλο μιας τέτοιας σχέσης, η ψυχοθεραπεία είναι πάντα κάτι που μπορεί να βοηθήσει.