Πώς επηρεάζει η έλλειψη ύπνου το μυαλό μας

Αν έχετε παρατηρήσει ότι αντιμετωπίζετε προβλήματα με τη μνήμη ή τη συγκέντρωση, δεν χρειάζεται αμέσως το μυαλό σας να πάει σε κάτι τρομακτικό. Πολλές φορές ο φταίχτης είναι ο λίγος ύπνος. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να σας εμποδίσει να σκέφτεστε καθαρά και να έχετε πλήρη επαφή με τα συναισθήματά σας. Μελέτες δείχνουν ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να βλάψει την απόδοση στην εργασία, να προκαλέσει προβλήματα στις σχέσεις και να οδηγήσει σε αισθήματα θυμού και κατάθλιψης.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που δεν κοιμούνται αρκετά δεν αναγνωρίζουν τον αντίκτυπο που έχει αυτό στη γνωστική και ψυχική τους υγεία. Πολλοί άνθρωποι σκέφτονται τον ύπνο ακόμα και ως πολυτέλεια, αλλά δεν γίνεται να ξεχνάμε ότι είναι βιολογική ανάγκη από την οποία εξαρτάται κάθε λειτουργία του οργανισμού μας. Όσο κοιμόμαστε, σε κυτταρικό επίπεδο το σώμα επισκευάζεται και αποκαθίσταται.

Και ο επιπλέον ύπνος του Σαββατοκύριακου δεν βοηθάει να αντιστραφεί το πρόβλημα. Αν κοιμάστε λιγότερες από έξι ώρες τη νύχτα για μία εβδομάδα, το “χρέος” σας σε ύπνο προς τον οργανισμό σας είναι πολύ μεγάλο για να το καλύψετε με κυριακάτικο χουζούρεμα.

Οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται επαρκώς, συχνά αναφέρουν ότι νιώθουν κάτι σαν ομίχλη στο μυαλό τους. Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι οι εξής.

• Η έλλειψη ύπνου επιβραδύνει την ίδια τη διαδικασία της σκέψης. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, αν έχετε δουλέψει ποτέ αργά το βράδυ, που κάποια στιγμή τα παρατήσατε γιατί το μυαλό σας απλώς δεν μπορούσε άλλο να συγκεντρωθεί. Η εγρήγορση και η συγκέντρωση πλήττονται άμεσα. Η υπνηλία βλάπτει επίσης την κρίση και τη λήψη αποφάσεων. Δεν σας είναι εύκολο να αξιολογήσετε τις καταστάσεις και να επιλέξετε τη σωστή ανταπόκριση.
• Η έλλειψη ύπνου βλάπτει τη μνήμη. Η έρευνα δείχνει ότι οι νευρικές συνδέσεις που δημιουργούν τις αναμνήσεις μας ενισχύονται κατά τη διάρκεια του ύπνου. Για την ακρίβεια, ο ύπνος ενσωματώνει στη βραχυπρόθεσμη μνήμη μας τα πράγματα που μάθαμε και βιώσαμε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μια πιθανή θεωρία του γιατί ονειρευόμαστε είναι ότι τα όνειρα αποτελούν μια οπτική εκδοχή του εγκεφάλου μας να επεξεργάζεται, να κατηγοριοποιεί και να “ξεσκαρτάρει” πληροφορίες της ημέρας όσο κοιμόμαστε. Ακόμα χειρότερα, η αδυναμία στη συγκέντρωση που προκαλείται από την έλλειψη ύπνου εξασθενεί ακόμα περισσότερο την μνήμη.
• Ο κακός ύπνος δυσκολεύει τη μάθηση. Αυτό προκύπτει άμεσα από τα δύο προηγούμενα, με τη δυσκολία στη συγκέντρωση να μην μας επιτρέπει να μαθαίνουμε τις απαραίτητες πληροφορίες, και έπειτα με τα προβλήματα μνήμης να μην μας επιτρέπουν να τις συγκρατήσουμε το ίδιο εύκολα.
• Η έλλειψη ύπνου κάνει τον χρόνο αντίδρασής σας πιο αργό, κάτι που μπορεί να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνο για τη ζωή σας αν οδηγείτε. Δεν χρειάζεται να σας πάρει ο ύπνος στο τιμόνι για να κινδυνεύσετε, ακόμα και το να μην έχετε πλήρη συγκέντρωση είναι αρκετό για να συμβεί ένα ατύχημα. Οι ειδικοί κρίνουν ότι η οδήγηση ενώ στερούμαστε ύπνου είναι ίδια με την οδήγηση όσο είμαστε μεθυσμένοι.
• Η έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη διάθεση. Προκαλεί ευερεθιστότητα και θυμό και μπορεί να μειώσει την ικανότητά σας να αντιμετωπίζετε το άγχος. Η χρόνια έλλειψη ύπνου σας θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο για κατάθλιψη. Αυτά τα δύο είναι τόσο στενά συνδεδεμένα που σε πολλούς ασθενείς θα δημιουργήσει πρόβλημα “η κότα ή το αυγό” όταν προσπαθούν να αναζητήσουν την κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία.