ΟΕΝΓΕ: Δεν εφαρμόζεται η νομοθεσία για μεταφορά ασθενών με εισαγγελική εντολή

Ουδέποτε εφαρμόστηκε η νομοθεσία για την ακούσια ψυχιατρική εξέταση και νοσηλεία σε σχέση με τα στάδια μεταφοράς των ασθενών.

Αυτό καταγγέλλει το προεδρείο της Ομοσπονδίας νοσοκομειακών γιατρών (ΟΕΝΓΕ), το οποίο προχωρεί στις απαιτούμενες νομικές ενέργειες.

Σε σημερινή ανακοίνωση της ΟΕΝΓΕ αναφέρονται τα ακόλουθα:

"Έχουμε επανειλημμένως καταγγείλει την απάνθρωπη και ταπεινωτική πρακτική ασθενείς να μεταφέρονται για  ψυχιατρική εκτίμηση σε περιπολικό, με χειροπέδες, συνοδεία ένστολων.

Διαχρονικό αίτημα των εργαζόμενων στις δημόσιες μονάδες ψυχικής υγείας είναι η πλήρης απεμπλοκή της αστυνομίας από τη μεταφορά των φερόμενων ως ασθενών με ψυχικές διαταραχές,  για ακούσια ψυχιατρική εξέταση και νοσηλεία. Η επιβεβλημένη απεμπλοκή της αστυνομίας προϋποθέτει την ανάπτυξη πανελλαδικά του αναγκαίου αριθμού κρατικών κοινοτικών κινητών μονάδων ψυχικής υγείας, πλήρως στελεχωμένων με εξειδικευμένο προσωπικό (Ψυχίατρο ή Παιδοψυχίατρο, νοσηλευτή κ.λπ.), ώστε να εξασφαλίζεται ότι η μεταφορά θα γίνεται με ασφάλεια και με απόλυτο σεβασμό στην αξιοπρέπεια και την προσωπικότητα των ασθενών.

Οι διατάξεις για τη διαδικασία της ακούσιας ψυχιατρικής εξέτασης και νοσηλείας προβλέπουν ότι:

1. Αμέσως μετά την έκδοση της εισαγγελικής παραγγελίας πραγματοποιείται επίσκεψη στον τόπο κατοικίας ή διαμονής του ασθενούς από μικτό κλιμάκιο της κινητής μονάδας ψυχικής υγείας.
2. Ακολουθεί η μεταφορά του ασθενούς με όχημα της κινητής μονάδας ψυχικής υγείας με τη συνοδεία του ψυχίατρου και του νοσηλευτή.
3. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με τη συνοδεία αστυνομικής δύναμης κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας και εφόσον ο ψυχίατρος με γραπτή βεβαίωση πιθανολογεί ότι θα απαιτηθεί, για την ασφάλεια του ασθενή ή τρίτων, η λήψη περιοριστικών μέτρων του ασθενή, προκειμένου για την αποφυγή επικείμενης αυτοκαταστροφικής ή ετεροκαταστροφικής συμπεριφοράς του, η οποία δεν μπορεί να αποφευχθεί με κατάλληλες τεχνικές αποκλιμάκωσης.

Ωστόσο τα προβλεπόμενα στάδια ποτέ δεν εφαρμόστηκαν. Τα μεγαλόσχημα λόγια για τον σεβασμό στην αξιοπρέπεια και την προσωπικότητα των ασθενών αποτέλεσαν και αποτελούν το βολικό άλλοθι όλων των κυβερνήσεων για να δοθεί πακτωλός χρημάτων από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης σε ΜΚΟ, ΝΠΙΔ και ιδιώτες. Οι αναγκαίες κινητές μονάδες ψυχικής υγείας δεν αναπτύχθηκαν ποτέ, με αποτέλεσμα η μεταφορά των ασθενών με τη συνοδεία της αστυνομίας να αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση.

Λόγω των τραγικών ελλείψεων σε νοσηλευτές και τραυματιοφορείς, η αστυνομία αναγκαστικά παρέμενε στο τμήμα επειγόντων περιστατικών μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση και εφόσον o ασθενής έπρεπε να νοσηλευτεί, τον συνόδευε στην κλινική.

Πλέον, σύμφωνα με την  εγκύκλιο του υφυπουργού Υγείας κ. Βαρτζόπουλου με θέμα: 'Διαδικασία εισαγωγής ατόμων κατόπιν εισαγγελικών εντολών στο πλαίσιο του Ν. 2071/1992', η αστυνομία  που συνοδεύει τα  εισαγγελικά περιστατικά, αμέσως μετά την άφιξή της στο εφημερεύον νοσοκομείο αποδεσμεύεται άμεσα. Ωστόσο, επειδή η κυβέρνηση δεν έχει εξασφαλίσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την ολοκλήρωση της διάγνωσης αλλά και τη νοσηλεία των ασθενών, εφόσον κριθεί αναγκαίο, μετά την εφαρμογή της εγκυκλίου, οι εφημερεύοντες Ψυχίατροι αλλά και οι ασθενείς έρχονται αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες, απαράδεκτες, προσβλητικές από κάθε άποψη καταστάσεις.

Η αυξημένη προσέλευση ασθενών, τόσο εκούσιων όσο και μετά από εισαγγελική παραγγελία, λόγω της αύξησης της ψυχιατρικής νοσηρότητας, σε συνδυασμό με τη δραματική συρρίκνωση της δημόσιας ψυχιατρικής περίθαλψης, αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης της αντιδραστικής ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, έχει σαν αποτέλεσμα τα διαθέσιμα κρεβάτια για νοσηλεία σε κάθε εφημερία να είναι ελάχιστα, πολύ πίσω από τις ανάγκες για νοσηλεία.

Αντί η κυβέρνηση και το υπουργείο Υγείας να αναπτύξουν και να στελεχώσουν τον αναγκαίο αριθμό δημόσιων ψυχιατρικών δομών (ψυχιατρικές κλινικές, ΚΨΥ, κινητές μονάδες ψυχικής υγείας κ.λπ.), ώστε να καλύπτονται όλες οι ανάγκες, ενοχοποιούν και στοχοποιούν τους εφημερεύοντες Ψυχίατρους για τις αναμονές και μετακυλίουν σε αυτούς τις ευθύνες τους για την έλλειψη κρεβατιών.

Σαν να μην έφτανε το φιρμάνι του υφυπουργού Υγείας με τις προκλητικές του συστάσεις για 'την παραλαβή το ταχύτερο δυνατόν, μετά την άφιξη στην νοσηλευτική μονάδα, αποφεύγοντας οιεσδήποτε τυχόν καθυστερήσεις' λες και ευθύνονται οι γιατροί για τις αναμονές, λες και δε γνωρίζει ότι η αξιολόγηση ενός ψυχιατρικού περιστατικού, ειδικά όταν πρόκειται για δυνητικά βίαιους εξαιτίας της ψυχοπαθολογίας τους ασθενείς, είναι ιδιαίτερα απαιτητική και  χρονοβόρα.

Με πρόσφατο έγγραφο υπ’ αρ. πρωτ.:2000/25/271693 του υπουργείου προστασίας του Πολίτη και της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής με θέμα: 'Εκτέλεση Εισαγγελικών Παραγγελιών - Διαδικασία ακούσιων νοσηλειών φερόμενων ως ψυχικά ασθενών σε Μονάδες Ψυχικής Υγείας' που εκδόθηκε στις 5/2/2025, οι εφημερεύοντες ψυχίατροι είναι πλέον υπόλογοι και έρχονται αντιμέτωποι με την κατηγορία της παράβασης καθήκοντος αν 1. κρίνουν ότι ο ασθενής που προσήλθε μετά από εισαγγελική παραγγελία για εξέταση, πρέπει να υποβληθεί σε παρακλινικό έλεγχο προκειμένου να αποφασιστεί αν χρήζει νοσηλείας σε ψυχιατρική κλινική ή όχι, 2. αν ενημερώσουν την αστυνομία που συνοδεύει το περιστατικό ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα κρεβάτια για νοσηλεία.

O αρμόδιος υφυπουργός Υγείας γνωρίζει για τις οδηγίες του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη από την πρώτη στιγμή, αλλά επιδεικνύει για μία ακόμη φορά παντελή αδιαφορία, εκθέτοντας την υγεία και την ασφάλεια των ασθενών σε κίνδυνο και αφήνοντας τους εφημερεύοντες γιατρούς να βγάλουν το φίδι από την τρύπα.

Η κατάσταση είναι πλέον εκρηκτική και επικίνδυνη. Ασθενείς με οξεία ψυχιατρική συμπτωματολογία και διαταραχές συμπεριφοράς παραμένουν για 12 ώρες ή και περισσότερο στα ΤΕΠ των ψυχιατρικών ή των γενικών νοσοκομείων, μέχρι να βρεθεί κρεβάτι στο επόμενο εφημερεύον νοσοκομείο. Συνεχείς αντεγκλήσεις μεταξύ των εφημερευόντων ψυχιάτρων και της αστυνομίας, απειλές για προσαγωγές και απείθεια, που φτάνουν μέχρι το σημείο να εξαπολύεται ανθρωποκυνηγητό σε βάρος των εφημερευόντων γιατρών, όπως στην περίπτωση της Ψυχιάτρου στη Θεσσαλονίκη.  Ως εδώ.

Απαιτούμε από την  ηγεσία του υπουργείου Υγείας και τον υφυπουργό Υγείας να πάρει άμεσα θέση δημόσια και να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα όπως οφείλει.

• Είναι 'άρνηση εκτέλεσης νόμιμης υπηρεσίας' από τον εφημερεύοντα ψυχίατρο η παραπομπή ενός ασθενούς για εργαστηριακό έλεγχο για να αποκλειστεί πριν αποφασιστεί η εισαγωγή του στην ψυχιατρική κλινική, ότι η κλινική εικόνα που παρουσιάζει είναι οργανικής αιτιολογίας;
• Αν κρίνουν οι εφημερεύοντες ψυχίατροι ότι χρειάζεται ο ασθενής να διακομισθεί σε εφημερεύον νοσοκομείο για να εξεταστεί από άλλες ειδικότητες και εκκρεμεί η απάντηση στην εισαγγελική παραγγελία, η αστυνομία θα αποδεσμεύεται;  Και αν ναι, πως θα εξασφαλίζεται η μεταφορά του; Ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη αν ο ασθενής εξαιτίας της ψυχοπαθολογίας του διαφύγει πριν την ολοκλήρωση του ελέγχου;
• Αν, όπως συμβαίνει κατά κόρον, η αστυνομία παρόλο που έχει ενημερωθεί από το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας, μεταφέρει τον ασθενή σε νοσοκομείο που δεν έχει διαθέσιμες κλίνες και ο ψυχίατρος αφού τον εξετάσει κρίνει ναι μεν ότι χρειάζεται νοσηλεία αλλά δεν μπορεί να γίνει εισαγωγή στην κλινική γιατί δεν υπάρχουν κρεβάτια, ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθηθεί; Τι θα απογίνει ο ασθενής; Από που και ως που στην παραπάνω περίπτωση, σύμφωνα με το έγγραφο του υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, η μη εισαγωγή του ασθενούς είναι άρνηση παραλαβής του περιστατικού και άρνηση εκτέλεσης νόμιμης υπηρεσίας;  Από που και ως που υποχρεώνεται ο εφημερεύον ψυχίατρος να υπογράφει την έγγραφη αναφορά της αστυνομίας, με την οποία δε συμφωνεί, διαφορετικά απειλείται με προσαγωγή;

Δε θα γίνουμε οι αποδιοπομπαίοι τράγοι της δραματικής συρρίκνωσης και υποβάθμισης της δημόσιας ψυχιατρικής περίθαλψης. Η κυβέρνηση, το Υπουργείο Υγείας, ο  ίδιος ο Υφυπουργός Υγείας έχουν στο ακέραιο την ευθύνη.

Απαιτούμε από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας να δώσει άμεσα λύση. Απαιτούμε την άμεση ανάκληση της εγκυκλίου Βαρτζόπουλου. Συνεχίζουμε να διεκδικούμε την εκτέλεση των ακούσιων νοσηλειών σε όλα τα στάδια από σύγχρονες, δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Έτσι μόνο εξασφαλίζεται η  προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και όχι με φιρμάνια που εκθέτουν σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια των ασθενών και βάζουν επιπρόσθετα εμπόδια στο ήδη επιβαρυμένο έργο των γιατρών.

Η ΟΕΝΓΕ έχει ήδη απευθυνθεί στον νομικό σύμβουλο της Ομοσπονδίας για τις περαιτέρω ενέργειες και το αμέσως επόμενο διάστημα θα προχωρήσει σε παράσταση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Υγείας".