Αερόβια άσκηση και σύνδρομο GBS

Το σύνδρομο GBS (Guillain- Barre) είναι μια οξεία, φλεγμονώδης μεταλοιμώδης αυτοάνοση πολυνευροπάθεια που προκαλεί απομυελίνωση των περιφερικών νεύρων του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Η απομυελίνωση στους νευράξονες των περιφερικών νεύρων καταλήγει σε συμμετρική παράλυση των κινήσεων, η οποία ξεκινά από τα κάτω άκρα και ανεβαίνει προοδευτικά προς τα επάνω προκαλώντας μυρμήγκιασμα, καυσαλγία και ασφυξία.

Η μυϊκή αδυναμία και οι αλλαγές στην αισθητικότητα επηρεάζουν την ισορροπία, τη στάση σώματος, την κινητικότητα των αρθρώσεων και τη βάδιση. Η παράλυση των μυών του προσώπου στο 50% της πλειονότητάς τους αυξάνει το ρίσκο της αναπνευστικής ανεπάρκειας. Το 40% των ασθενών αυτών παρουσιάζουν αναπνευστική δυσχέρεια. Αυτό οφείλεται στην εμπλοκή των νεύρων που νευρώνουν τους μύες του θώρακα, καθώς και του φρενικού νεύρου προκαλώντας παράλυση των εισπνευστικών μυών και του διαφράγματος.

Το σύνδρομο GBS χρειάζεται νοσοκομειακή αποκατάσταση διάρκειας 3-6 εβδομάδων και στη συνέχεια εξωνοσοκομειακή αποκατάσταση γύρω στους 3-4 μήνες. Το πρόγραμμα φυσικοθεραπείας περιλαμβάνει αναπνευστική άσκηση, κινητοποίηση των αρθρώσεων με ασκήσεις αύξησης της μυϊκής δύναμης. Αν και η ανάρρωση μετά από σύνδρομο GBS είναι σχετικά καλή, οι ασθενείς εξακολουθούν να έχουν σοβαρή κόπωση. Η κόπωση είναι διαφορετικη  από αυτή που βιώνουν τα υγιή άτομα και αποτελεί ένα από τα περισσότερα συμπτώματα αναπηρίας.

Η αερόβια άσκηση σε εργομετρικό ποδήλατο στο πλαίσιο της θεραπευτικής άσκησης επηρεάζει θετικά την κινητικότητα, τα επίπεδα κόπωσης και τη διανοητική λειτουργία. Συγκεκριμένα, η κόπωση μειώνεται κατά 20%. Βελτιώνεται σημαντικά η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου κατά  20%, η μέγιστη μερική πίεση οξυγόνου κατά 29%, ο μέγιστος καρδιακός ρυθμός κατά 6%. Η πνευμονική λειτουργία βελτιώνεται με μείωση του ρυθμού της μέγιστης εκπνευστικής  ροής, παρατηρείται αύξηση της βίαιης ζωτικής χωρητικότητας  και του εκπνεόμενου όγκου αέρα. Η μέγιστη φυσική αερόβια ικανότητα αυξάνεται κατά 9-11% και ο μέγιστος αερισμός κατά 11-23%. Επίσης η ισοκινητική μυϊκή δύναμη κάμψης και έκτασης του αγκώνα, καθώς και έκτασης του γόνατος, η ροπή στρέψης των ποδιών και η μέση ισχύς βελτιώνονται σημαντικά. Συμπερασματικά, η άσκηση προκαλεί  θετικές βελτιώσεις στον βαθμό αναπηρίας, στη δύναμη και στην κόπωση.

Οι ασθενείς με σύνδρομο GBS πραγματοποιούν τρείς εποπτευόμενες από φυσικοθεραπευτή συνεδρίες την εβδομάδα για 12 εβδομάδες. Κάθε συνεδρία περιλαμβάνει άσκηση σε εργομετρικό ποδήλατο με 5 λεπτά προθέρμανση, 30 λεπτά άσκηση με ένταση στο 65% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας που προκύπτει μετά από την μέγιστη δοκιμασία κοπώσεως και αποθέρμανση διάρκειας 5-10 λεπτών. Ο συνολικός χρόνος άσκησης είναι 40-45 λεπτά. Το φορτίο αυξάνεται ανάλογα με την φυσική ικανότητα του κάθε ασθενή. Κατά τη διάρκεια των 12 εβδομάδων, η ένταση αυξάνεται σταδιακά στο 70-90% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας η οποία παρακολουθείται μέσω μόνιτορ σε όλη τη συνεδρία.

Το 80% των ασθενών που μπαίνουν σε πρόγραμμα άσκησης συνεχίζουν και μετά το τέλος του. Αναφέρουν ότι η αυξημένη φυσική δραστηριότητα στο παρελθόν δημιουργούσε αυξημένες νευρολογικές διαταραχές παρόμοιες με αυτές της αρχικής φάσης του συνδρόμου και είχαν ως αποτέλεσμα συναισθήματα απειλής και άγχους σχετικά με υποτροπή της ασθένειας.

Με την αερόβια άσκηση ο βαθμός κατάθλιψης και άγχους μειώθηκε. Η βελτιωμένη φυσική κατάσταση, μυϊκή δύναμη και η αυξημένη προσήλωση στη κόπωση έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μείωση αυτής και στην αύξηση της ποιότητας ζωής. Επιπλέον οι αυξημένες κοινωνικές επαφές με άλλους ασθενείς προωθούν την προσήλωση στην άσκηση και οδηγούν σε καλύτερες ψυχολογικές αποδόσεις. Η αερόβια άσκηση σε εργομετρικό ποδήλατο φαίνεται να είναι ο πιο εγγυημένος τύπος προγράμματος άσκησης παράλληλα με τη φυσικοθεραπεία στοχεύοντας στη φυσική έκβαση του συνδρόμου.