Γιατί δυσκολευόμαστε να διατηρήσουμε ένα υγιές σωματικό βάρος;

Αν κοιτάξουμε ένα παλιό οικογενειακό άλμπουμ της δεκαετίας του '80, πόσο μάλλον του ΄70, θα δούμε ότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, οι φίλοι και συγγενείς μας ήταν «αδύνατοι». Αν όμως ανοίξουμε το σύγχρονο ψηφιακό, πλέον, άλμπουμ από το γάμο το δικό μας ή ενός κοντινού συγγενή, θα δούμε τους ίδιους ανθρώπους να έχουν παραπανίσια κιλά, ενώ το πιο περίεργο είναι ότι και τα παιδιά τους εμφανίζουν μεγαλύτερη τάση για «περιττά» κιλά!

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Σίγουρα κάτι άλλαξε...

Κάτι άλλαξε, αλλά τι; Σίγουρα πάντως άλλαξε το περιβάλλον μας. Η έννοια «περιβάλλον» περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον τρόπο που μετακινούμαστε, που πηγαίνουμε για ψώνια (πχ με το αυτοκίνητο αντί με τα πόδια) ή κάνουμε τις δουλειές στο σπίτι, τους τρόπους διασκέδασης, την ενασχόλησή μας με τη σωματική δραστηριότητα, τις ώρες που περνούμε μπροστά σε μία οθόνη, την έκθεσή μας σε αγαθά και προϊόντα διατροφής, κ.α.

Αυτές είναι ορισμένες μόνο από τις αλλαγές που κατέστησαν το περιβάλλον μας "παχυσαρκογενές" όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε ο παγκοσμίου φήμης ερευνητής και Καθηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Δρ. James Hill σε σχετική ομιλία του στο 8ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Συλλόγων Διαιτολόγων που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στα μέσα Οκτωβρίου. Τι πιο φυσιολογικό λοιπόν, όταν ζούμε σε παχυσαρκογενές περιβάλλον, από το να γίνουμε παχύσαρκοι;
Το ερώτημα, όμως, είναι, πώς μπορούμε όμως να αποφύγουμε την παχυσαρκία – και τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με αυτή.

Τη λύση μπορεί να δώσει το Ενεργειακό Ισοζύγιο

Σύμφωνα με τον Δρ. James Hill "είναι αδήριτη ανάγκη να καταπολεμήσουμε την παχυσαρκία από τη σκοπιά του ενεργειακού ισοζυγίου και, επίσης, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την έννοια του Ενεργειακού Ισοζυγίου προκειμένου να αναπτύξουμε αποτελεσματικές στρατηγικές για τη μείωση της παχυσαρκίας".

Πότε έχουμε Ενεργειακό Ισοζύγιο; Ενεργειακό Ισοζύγιο έχουμε όταν οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε είναι ίσες με αυτές που καίμε. Αν βρισκόμαστε σε θετικό ενεργειακό ισοζύγιο, αν δηλαδή οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε είναι περισσότερες από αυτές που καίμε, για να αποκτήσουμε ενεργειακό ισοζύγιο, θα πρέπει είτε να μειώσουμε την ποσότητα της τροφής που καταναλώνουμε, είτε να αυξήσουμε τη φυσική μας δραστηριότητα, είτε να κάνουμε και τα δύο παραπάνω ταυτόχρονα.

Πέρα αυτού, υπάρχει το "υψηλό" ενεργειακό ισοζύγιο (π.χ. προσλαμβάνουμε 2.300 θερμίδες και ταυτόχρονα καίμε 2.300 θερμίδες) και το "χαμηλό" ενεργειακό ισοζύγιο (π.χ. προσλαμβάνουμε 1.200 θερμίδες και ταυτόχρονα καίμε 1.200 θερμίδες). Δεδομένου, ωστόσο του περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε, αλλά και του γεγονότος ότι είναι δύσκολο να… σταματήσουμε να τρώμε, ο Καθηγητής προτείνει ότι είναι προτιμότερο να διατηρήσουμε ένα υψηλό ενεργειακό ισοζύγιο από ότι ένα χαμηλό. Μάλιστα, για τον οργανισμό μας, είναι ευκολότερο να «επιτύχει» ενεργειακό ισοζύγιο σε υψηλότερα επίπεδα ενεργειακής ισορροπίας (δηλαδή στις 2.300 vs. στις 1.200 θερμίδες).

Πώς μπορούμε να κρατήσουμε υψηλό ενεργειακό ισοζύγιο;

Μα, φυσικά, με την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Αυξάνοντας τη σωματική δραστηριότητα, αποκτάμε αυτομάτως την "ελευθερία" να τρεφόμαστε, μεταξύ άλλων, και πιο ευχάριστα. Ένας απλός προτεινόμενος τρόπος είναι να βάλουμε την κίνηση στην καθημερινότητά μας. Να γίνουμε δηλαδή περισσότερο σωματικά δραστήριοι στο σπίτι, στη δουλειά, στη μετακίνησή μας, παντού. Στην προσπάθειά μας για διατήρηση υψηλού ενεργειακού ισοζυγίου πολύ καλός σύμμαχος μπορεί, φυσικά, να αποδειχθεί η συστηματική σωματική δραστηριότητα (π.χ. τρέξιμο, κολύμπι, ποδήλατο, ποδόσφαιρο, μπάσκετ, aerobic, Pilates, χορός, yoga κλπ) σε συχνότητα τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. Καθένας από εμάς, ωστόσο, μπορεί να βρει τους δικούς του τρόπους αύξησης της σωματικής δραστηριότητας.

Τέσσερις βασικές στρατηγικές για τη μείωση της παχυσαρκίας

Οι συμβουλές του καθηγητή Hill για να καταφέρουμε να μειώσουμε την παχυσαρκία, όπως αναφέρθηκαν στην ομιλία του, και με βάση τα αποτελέσματα πληθώρας ερευνών, είναι οι εξής:

• Έμφαση περισσότερο στην πρόληψη της αύξησης του βάρους και στην πραγματοποίηση μικρών αλλαγών στον τρόπο ζωής (τόσο στη διατροφή όσο και στην άσκηση) και όχι στην αντιμετώπιση με μεγάλες ή μη ρεαλιστικές αλλαγές.
• Ρύθμιση του ενεργειακού ισοζυγίου με αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.
• Προώθηση ενός «έξυπνου» τρόπου διατροφής και όχι ενός περιοριστικού. Ένας τέτοιος έξυπνος τρόπος μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών αντί για θερμιδογόνα, ή την επιλογή μικρότερων μερίδων.
  Εκπαίδευση σε γνωστικές δεξιότητες που μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη της ενεργειακής ισορροπίας.
• Με τις στρατηγικές αυτές η επίτευξη της πολυπόθητης ενεργειακής ισορροπίας γίνεται μία πιο εύκολη και «προσιτή» υπόθεση για όλους.