Η ευτυχία δεν συνδέεται με τον πλούτο μακροπρόθεσμα

Νέα έρευνα του Richard Easterlin – οικονομολόγου γνωστού από το παράδοξο του Easterlin και δημιουργού των ερευνών ευτυχίας- προσφέρει τις πιο ευρείες ενδείξεις ότι υψηλότερο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης δεν οδηγεί σε μεγαλύτερη αύξηση της ευτυχίας.

Σε δείγμα 37 χωρών, πλούσιων κα φτωχών, πρώην κομμουνιστικών και καπιταλιστικών, ο Easterlin και οι συνεργάτες του αναφέρουν σταθερά αποτελέσματα. Μακροπρόθεσμα, η αίσθηση ευτυχίας σε μια χώρα δεν αυξάνεται με την άνοδο του εισοδήματος.

Σε αντίθεση με βραχυπρόθεσμες έρευνες που έχουν υποδείξει σχέση μεταξύ αύξησης εισοδήματος και ευτυχίας, η νέα έρευνα, που δημοσιεύεται στο ‘Proceedings of the National Academy of Sciences’, εξέτασε τη σχέση ευτυχίας και εισοδήματος σε κάθε χώρα για 22 χρόνια κατά μέσον όρο και τουλάχιστον για 10 χρόνια.

Όπως εξηγεί ο Easterlin, Καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου USC, η έρευνα καταρρίπτει πρόσφατους ισχυρισμούς ότι υπάρχει θετική μακροπρόθεσμη σχέση μεταξύ της ευτυχίας και του εισοδήματος, όταν πραγματικά η σχέση δεν υφίσταται.

Ο Easterlin και ομάδα ερευνητών του USC επαναξιολόγησαν για 5 χρόνια το ‘φαινόμενο Easterlin’, μια σημαντική οικονομική έννοια που εισήγαγε ο Easterlin το 1974.

Όπως εξηγεί, το παράδοξο εισοδήματος-ευτυχίας είναι το εξής: Σε μια χρονική στιγμή, σε μια χώρα αλλά και μεταξύ χωρών, η ευτυχία και το εισόδημα συνδέονται θετικά.

Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, η ευτυχία δεν αυξάνει όταν αυξάνει το εισόδημα μιας χώρας.

Το παράδοξο Easterlin έχει αποτελέσει στόχο κριτικής και αναθεώρησης, τα οποία αντιμετωπίζει με τη νέα του έρευνα.

Συγκεκριμένα, ο Easterlin επεκτείνει ευρήματα άλλων ερευνητών που δείχνουν θετική σχέση μεταξύ της ικανοποίησης από τη ζωή και του ΑΕΠ, καταδεικνύοντας αντίθετα, ότι πρόκειται για τη βραχυπρόθεσμη επίδραση της οικονομικής κατάρρευσης και ανάκαμψης που δεν διαρκεί μακροπρόθεσμα.

Με τη γρήγορη αύξηση των εισοδημάτων σε ορισμένες χώρες, φαίνεται περίεργο ότι καμία έρευνα δεν καταγράφει τη βελτίωση στην υποκειμενική ευεξία που οι οικονομολόγοι και όσοι λαμβάνουν αποφάσεις παγκοσμίως περιμένουν να ανακαλύψουν.

Για παράδειγμα, ο Easterlin αναφέρει τη Χιλή, την Κίνα και τη Νότια Κορέα, τρεις χώρες όπου το κατά κεφαλήν εισόδημα διπλασιάστηκε σε λιγότερο από 20 χρόνια. Την ίδια περίοδο, η Κίνα και η Χιλή εμφάνισαν ελαφρά, όχι σημαντική στατιστικά πτώση στην ικανοποίηση από τη ζωή.

Η νότια Κορέα αρχικά εμφάνισε ελαφρά όχι στατιστικά σημαντική αύξηση στις αρχές του 1980. Ωστόσο, σε 4 έρευνες, από το 1990 έως το 2005, η ικανοποίηση από τη ζωή περιορίστηκε ελαφρά.

Αν η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι η κύρια οδός για τη μεγαλύτερη ευτυχία, τότε ποια είναι, αναρωτιέται ο Easterlin. Μπορεί ενδεχομένως να χρειαστεί να εστιάσουμε τις πολιτικές πιο άμεσα, σε επείγουσες προσωπικές ανησυχίες που σχετίζονται με θέματα όπως η υγεία και η οικογενειακή ζωή παρά στη συσσώρευση μόνο υλικών αγαθών.

Πηγές:
‘Proceedings of the National Academy of Sciences’.