Πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου του δέρματος

Το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας Καρκίνου ΕΛΙ.Ε.Κ. πραγματοποίησε, στο πλαίσιο του 3ου Μετεκπαιδευτικού Σεμιναρίου Κλινικής & Ερευνητικής Ογκολογίας με θέμα ‘Εξελίξεις & Προοπτικές στην Ογκολογία’, μια ανοιχτή για το κοινό εκδήλωση.

Οι ομιλητές της εκδήλωσης αναφέρθηκαν στις ιατρικές εξελίξεις που έχουν σημειωθεί για το μελάνωμα και τη σημασία της πρόληψης ως ελπίδα ίασης.

Ο Δρ. Δημήτριος Μπαφαλούκος, Παθολόγος-Ογκολόγος, Διευθυντής Α’ της Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Metropolitan και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Μελανώματος ανέφερε, ‘Από το καλοκαίρι του 2011 ραγδαίες εξελίξεις υπάρχουν στη θεραπεία του μεταστατικού μελανώματος, που είναι γνωστό ότι έχει πολύ κακή πρόγνωση, με επιβίωση που κυμαίνεται από 6 με 9 μήνες.

Δυο νέα φάρμακα, που έχουν πάρει έγκριση από το FDA των ΗΠΑ και το ΕΜΕΑ της Ευρωπαϊκής Ένωση, έχουν αυξήσει την επιβίωση αυτών των ασθενών. Το πρώτο φάρμακο είναι το IPILIMUMAB, που είναι μονοκλωνικό αντίσωμα κατά του CTLA-4, και ενεργοποιεί το Τ- λεμφοκύτταρο, την άμυνα δηλαδή του ίδιου του οργανισμού κατά του μελανώματος.

Σε συγκριτική μελέτη με το εμβόλιο gp-100 μείωσε τον κίνδυνο θνησιμότητας κατά 32%, ενώ να σημαντικό ποσοστό επιβίωσε πέραν της διετίας. Σε άλλη συγκριτική μελέτη με χημειοθεραπεία (ντακαρμπαζίνη), έδειξε επίσης στατιστικά σημαντική αύξηση της επιβίωσης’.

Και πρόσθεσε ‘Το δεύτερο φάρμακο είναι το VEMURAFENID που είναι αναστολέας του B-RAF γονιδίου που φέρει μεταλλάξεις στο 50% των αρρώστων. Σε σύγκριση με τη χημειοθεραπεία πέτυχε πολύ καλύτερες ανταποκρίσεις, μείωσε τη θνησιμότητα κατά 63% και αύξησε το ελεύθερο υποτροπής διάστημα κατά 73%.

Η επιβίωση των αρρώστων έφτασε τους 16 μήνες. Συνδυασμοί άλλων φαρμάκων με τα παραπάνω φάρμακα ή μεταξύ τους, θα βελτιώσουν ακόμη περισσότερο τα ούτως ή αλλιώς εντυπωσιακά αυτά αποτελέσματα, ώστε στο μέλλον να μπορούμε να μιλάμε για ίαση του μελανώματος’.

Ταυτόχρονα η Δρ. Κωνσταντίνα Φραγκιά, Παθολογοανατόμος HistoBio Diagnosis μίλησε για τη σημασία της πρόληψης και τόνισε ‘Ο δερματικός καρκίνος είναι ένας από τους πιο συχνούς καρκίνους του ανθρώπου με τη σοβαρότερη μορφή του το μελάνωμα να παρουσιάζει συνεχώς αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων.

Η πρόληψη της νόσου αποτελεί στη σημερινή εποχή τον κυριότερο στόχο της ιατρικής κοινότητας στην καταπολέμησή του αφού υπόσχεται την ελάττωση των κρουσμάτων μελανώματος. Ο βασικός στόχος στην πρόληψη είναι το παιδί εφόσον γνωρίζουμε ότι η αποφυγή σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων στην παιδική ηλικία εξασφαλίζει σ’ ένα παιδί κατά 78% την ελάττωση του κινδύνου για δερματικό καρκίνο και μάλιστα μελάνωμα στην μετέπειτα ζωή του.

Επιπρόσθετα η εκπαίδευση των παιδιών στην τήρηση των κανόνων ηλιοπροστασίας, αλλά και στην έγκυρη αναγνώριση των κλινικών σημείων που είναι ύποπτα για ενδεχόμενη αλλαγή ενός σπίλου (δερματικής ελιάς) προς μελάνωμα εξασφαλίζει ταυτόχρονα την εκπαίδευση του γονεϊκού περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση του κοινωνικού συνόλου.

Η καταστρατήγηση κακών συνηθειών του παρελθόντος που σχετίζονται με τη συνήθεια του μαυρίσματος του δέρματος κατά την περίοδο των διακοπών είτε της αλόγιστης και υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο ή ακόμα χειρότερα με τη χρήση τεχνικών συσκευών μαυρίσματος (σολάριουμ) μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη σωστή εκπαίδευση των παιδιών που θα υιοθετήσουν σωστό τρόπο έκθεσης στον ήλιο αξιοποιώντας όλα τα ευεργετήματά του και αποφεύγοντας την επικίνδυνη για την υγεία τους δραστηριότητα.

Τελικός στόχος της πρόληψης είναι να γίνει αντιληπτό ότι ο ήλιος είναι φίλος παιδιών και ενηλίκων εφόσον υιοθετήσουμε σωστές τακτικές έκθεσης σ’ αυτόν’.

Ο Δρ. Νικόλαος Σταυριανέας, Καθηγητής Δερματολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών πρόσθεσε ‘Για το μελάνωμα καταγράφεται σ’ όλες τις επιδημιολογικές μελέτες παγκοσμίως σημαντική αύξηση της συχνότητάς του τις τελευταίες δεκαετίες, έτσι που τολμούν πολλοί να μιλούν για ‘επιδημία’ μελανώματος.

Το παρήγορο στοιχείο είναι ότι σε ορισμένες περιοχές όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, η θνησιμότητα από μελάνωμα στις γυναίκες δείχνει να είναι ελαφρώς λιγότερη από τα παλαιότερα χρόνια, ενώ για τους άνδρες ο αριθμός συνεχίζει να αυξάνεται.

Αυτό οφείλεται στα μηνύματα των διεθνών προγραμμάτων ενημέρωσης του κοινού για αποφυγή της υπερβολικής έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία ‘ηλιακά εγκαύματα’ κυρίως στη νεαρή ηλικία που αφορούν κυρίως πολύ ανοιχτόχρωμα τύπου άτομα.

Τα μηνύματα αυτά προσλαμβάνονται καλύτερα από τις γυναίκες και τα νεαρά άτομα που μαθαίνουν να προφυλάσσονται σωστά από τον ήλιο και που όταν αντιληφθούν κάποια ύποπτη για μελάνωμα βλάβη πηγαίνουν πιο γρήγορα στο γιατρό και σώζονται.

Ιδίως τα άτομα που έχουν πολλές ελιές πάνω τους και έχουν οικογενειακό ιστορικό μελανώματος’.

Ωστόσο υπάρχει και το κοινωνικό –οικονομικό φορτίο του καρκίνου για το οποίο μίλησε ο κος Νικόλαος Μανιαδάκης, Καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, ‘Το οικονομικό κόστος του μελανώματος, το οποίο σχετίζεται με την περίθαλψη των ασθενών στα νοσοκομεία και με την απώλεια παραγωγικότητας για την οικονομία, είναι εξαιρετικά υψηλό όπως προκύπτει από πλήθος δημοσιευμένων μελετών σε διαφορετικά συστήματα υγείας και χώρες’.

Τέλος, η Πρόεδρος του ΑγκαλιάΖΩ, κα Ολυμπία Χαλδαίου-Μπήτρου αναφέρθηκε, με παρέμβασή της, στα δικαιώματα των ασθενών και δήλωσε ότι ‘Ο Όμιλος Εθελοντών Κατά του Καρκίνου - ΑγκαλιάΖΩ πραγματοποιεί επί σειρά ετών σε όλη την Ελλάδα καμπάνιες ενημέρωσης για Πρόληψη-Εγκαιρη Διάγνωση για όλα ‘τα είδη’ καρκίνων και ιδιαίτερα για το μελάνωμα που τα τελευταία χρόνια έχει εμφανίσει μεγάλη αύξηση και με το Πρόγραμμα Συνηγορίας και Διεκδίκησης Δικαιωμάτων Καρκινοπαθών, αγωνίζεται με γνώμονα το Σεβασμό στη Ζωή και στην Αξιοπρέπειά τους’.

Το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας του Καρκίνου (ΕΛ.Ι.Ε.Κ) έχει σαν βασικό πυλώνα εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης το ετήσιο Σεμινάριο Κλινικής & Ερευνητικής Ογκολογίας, όπου αναφέρονται όλες οι σύγχρονες εξελίξεις στη βασική και κλινική έρευνα στην Ογκολογία, και διατυπώνονται σχόλια, ερωτήσεις, απορίες και αντιπαραθέσεις από το ακροατήριο, που αποτελείται από επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων.

Επιπρόσθετα, στόχος του ΕΛ.Ι.Ε.Κ και του σεμιναρίου είναι η σωστή και έγκυρη ενημέρωση του κοινού για την πρόληψη και την σύγχρονη αντιμετώπιση των κακοήθων νόσων.