ΩΡΛ: Πού μπορεί να οφείλεται ο συχνός πονοκέφαλος

Ο πονοκέφαλος είναι ένα από τα συμπτώματα που επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητα και την ποιότητα της ζωής και διαταράσσει την συγκέντρωση, την αντοχή και μοιραία την απόδοσή μας.

Όταν είναι συχνός, δημιουργεί ανησυχία ότι ίσως συμβαίνει κάτι σοβαρό στο κεφάλι μας και αυτή η ανησυχία συχνά επιτείνεται από την αναξιόπιστη ενημέρωση του διαδικτύου. Η  μόνη σίγουρη οδός για να βρούμε λύση στο πρόβλημα μας είναι να απευθυνθούμε στον γιατρό.

Όπως εξηγεί η Δρ. Ανατολή Παταρίδου, MD, χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής και τραχήλου, επιστημονική συνεργάτης του Νοσοκομείου Υγεία, ο πονοκέφαλος γενικά οφείλεται σε προβλήματα όπως οι διαταραχές της αρτηριακής πίεσης που πρέπει να παρακολουθείται, η αύξηση του σωματικού βάρους που έχει επιπτώσεις και στη σπονδυλική στήλη, ψυχολογικά αίτια (κυρίως το άγχος), η ημικρανία, η κατάχρηση ουσιών όπως το αλκοόλ και ο καφές, και η έλλειψη άσκησης.

«Ιδιαίτερη σημασία έχει να ρωτήσουμε τον ασθενή για την ένταση του πόνου, τη διάρκεια, την εντόπιση, τη συχνότητα, τον συσχετισμό με κάποιες καταστάσεις, καθώς και αν έχει παρατηρήσει πως κάτι προκαλεί ή επιδεινώνει τον πόνο του», λέει.

Αλλεργική Ρινίτιδα και Ιγμορίτιδα

Η μύτη είναι ένα όργανο που είναι στενά συνδεδεμένο με τον πονοκέφαλο, παρότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το σκέφτονται. Στους ανθρώπους με συχνούς πονοκεφάλους είναι απαραίτητη μια σχολαστική εξέταση της μύτης από τον ωτορινολαρυγγολόγο ιατρό.

Με τη βοήθεια των ενδοσκοπίων, ο έλεγχος αυτός αποκαλύπτει συχνά στραβό διάφραγμα που πιέζει νευρικές απολήξεις και οδηγεί σε πόνο, πολύποδες στη μύτη, οξεία ή χρόνια ιγμορίτιδα, αλλεργική ρινίτιδα ή ακόμα και καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους της μύτης.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της σφηνοειδίτιδας ή αλλιώς «ύπουλης» ιγμορίτιδας. Αυτή εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως κεφαλαλγία (συνήθως πίσω από τα μάτια), μπούκωμα, οπισθορρινική έκκριση, δεκατική πυρετική κίνηση, παρατεταμένο ιστορικό με άτυπα συμπτώματα (όπως κακουχία, ατονία, αστάθεια), υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, διαταραχές όρασης και άλλες νευρολογικές διαταραχές, κατά την Δρ. Παταρίδου. «Δυστυχώς, επειδή τα άτυπα συμπτώματα συχνά δεν αξιολογούνται σωστά, ο ασθενής καταλήγει τελικά με επιπλοκές όπως απόστημα του εγκεφάλου ή και μηνιγγίτιδα, καθώς και με επιπλοκές από τους οφθαλμούς», προσθέτει.

Αποφρακτική Άπνοια στον ύπνο

Μια άλλη συχνή αιτία πονοκεφάλου είναι το σύνδρομο της αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο, το οποίο προκαλεί κακή οξυγόνωση του εγκεφάλου και οδηγεί σε κεφαλαλγία και αίσθημα κόπωσης. Στους ασθενείς αυτούς πρέπει να γίνει σχολαστικός ενδοσκοπικός έλεγχος και, αν υπάρχουν ανατομικά  προβλήματα που φράζουν  τη μύτη, τον φάρυγγα ή τον λάρυγγα, να διορθώνονται χειρουργικά.

Άλλα αίτια

Η ξηρότητα της μύτης που μπορεί να οφείλεται σε ορμονικά αίτια, επίδραση από το περιβάλλον, την εποχή, έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες όπως οσμές, χημικά, κλιματισμό κ.λπ., επίσης προκαλεί συχνά πονοκέφαλο. Το ίδιο και η αρθρίτιδα της κροταφογναθικής άρθρωσης, που μπορεί να οφείλεται σε ορθοδοντικά προβλήματα, τρίξιμο των δοντιών το βράδυ στον ύπνο (βρουξισμός), κακές μασητικές συνήθειες ή τεχνητές οδοντοστοιχίες.

Ωτίτιδες

Οι παθήσεις των αυτιών που μπορεί να προκαλέσουν κεφαλαλγίες είναι η οξεία ωτίτιδα (εξωτερική ή μέση ωτίτιδα), η χρόνια ωτίτιδα, καθώς και ο ωτικός έρπης ζωστήρας.

Οι ωτίτιδες συνήθως εμφανίζονται με πόνο στο αυτί, παρά με πόνο στο κεφάλι. Αντίστοιχα, ο ωτικός έρπης ζωστήρας είναι μία ιογενής φλεγμονή που προσβάλει κυρίως το προσωπικό νεύρο (είναι υπεύθυνο για τις κινήσεις του προσώπου) αλλά μπορεί και το ακουστικό νεύρο (είναι υπεύθυνο για την ακοή και την ισορροπία). Οι ασθενείς που προσβάλλονται από αυτό τον ιό εμφανίζουν έντονους νευραλγικούς πόνους στο αυτί και τον κρόταφο.

Όγκοι του Φάρυγγα –λάρυγγα

Αντανακλαστικό πόνο στην περιοχή του κεφαλιού μπορεί να προκαλεί η ύπαρξη όγκου στο φάρυγγα ακόμα και στην αμυγδαλή. Κεφαλαλγία παρατηρείται στο 20% των ατόμων που πάσχουν από καρκίνο του ρινοφάρυγγα. Ο ρινοφάρυγγας είναι το ανώτερο τμήμα του φάρυγγα που βρίσκεται πίσω από τη μύτη. Όγκοι στο ρινοφάρυγγα είναι εξαιρετικά σπάνιοι (0.2% του συνόλου των καρκίνων) και συνήθως εκδηλώνονται με διόγκωση τραχηλικού λεμφαδένα (στο 50% των περιπτώσεων.) Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η ρινική συμφόρηση, ρινορραγία, εκκριτική μέση ωτίτιδα. Ακόμη ο καρκίνος του υποφάρυγγα σε προχωρημένα στάδια μπορεί να προκαλέσει κεφαλαλγία.

Διάγνωση και αντιμετώπιση

Η χρήση των ενδοσκοπίων έφερε μια επανάσταση στην Ωτορινολαρυγγολογία και έδωσε μια ώθηση τόσο στην διαγνωστική αξιολόγηση που πλέον γίνεται με χρήση άκαμπτων και εύκαμπτων ενδοσκοπίων, με απεικονιστικές μεθόδους (CT,MRI) καθώς και με λήψη καλλιέργειας ,ενδοσκοπικά  όσο και στην χειρουργική αντιμετώπιση. Αρχικά, η θεραπεία περιλαμβάνει αντιβιοτικά και αποσυμφορητική αγωγή με πλύσεις, τοπικά σπρέι, στεροειδή και αντιισταμινικά. Η  χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται στην περίπτωση  που ο ασθενής δεν ανταποκριθεί στη φαρμακευτική αγωγή και είναι απαραίτητη και για διαγνωστικούς και για θεραπευτικούς  λόγους.

Σε κάθε περίπτωση όταν ο πονοκέφαλος έρχεται συχνά και επιμένει πρέπει να ελέγχεται. Πριν λοιπόν τον αποδώσουμε σε άγχος επιβάλλεται να αποκλείσουμε κάθε οργανικό αίτιο και αυτό προϋποθέτει έλεγχο συχνά από αρκετές ειδικότητες. Η θέση του ωτορινολαρυγγολόγου είναι πολύ βασική στο να ξεκαθαρίσει αν υπάρχει οποιαδήποτε  παθολογία που να χρειάζεται θεραπεία φαρμακευτική ή χειρουργική.