Η πρώτη πανελλήνια πολυκεντρική μελέτη της GENESIS Pharma για την απρεμιλάστη

Τα δεδομένα από την ενδιάμεση ανάλυση της μελέτης APRAISAL παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά σε ελληνικό κοινό στη διάρκεια του 15ου Πανελληνίου Συνεδρίου Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας, που πραγματοποιήθηκε 31 Οκτωβρίου – 3 Νοεμβρίου 2019 στη Θεσσαλονίκη. Η ενδιάμεση αυτή ανάλυση, συμπεριέλαβε 100 ασθενείς από 18 δερματολογικά κέντρα, που είχαν κατά κανόνα μέτριας βαρύτητας ψωρίαση και έλαβαν έως και 6 μήνες θεραπεία με απρεμιλάστη από του στόματος, 30 mg, δύο φορές την ημέρα.[i] Η μελέτη APRAISAL στο σύνολό της, αξιολογεί παραμέτρους αποτελεσματικότητας, ασφάλειας και ποιότητας ζωής για περίοδο 12 μηνών, με τη συμμετοχή 302 ασθενών πανελλαδικά.

Το κύριο καταληκτικό σημείο της μελέτης APRAISAL ήταν η επίτευξη βαθμολογίας ≤ 5 στο Δερματολογικό Δείκτη Ποιότητας Ζωής, DLQI, στους 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη, που αντιστοιχεί σε χαμηλή έως καμία επίδραση της νόσου στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Η εξάμηνη θεραπεία με απρεμιλάστη είχε ως αποτέλεσμα την επίτευξη του παραπάνω στόχου στο 63% των ασθενών. Η βελτίωση στην ποιότητα ζωής των παραπάνω ασθενών διαπιστώθηκε πολύ γρήγορα, αφού από τις 6 κιόλας πρώτες εβδομάδες θεραπείας με απρεμιλάστη, το 35% των ασθενών είχε ήδη επιτύχει τη ζητούμενη βαθμολογία DLQI ≤ 5.1

Επιπλέον, 9 στους 10 ασθενείς, αναφέρει η GENESIS Pharma, αποκόμισαν συνολικό κλινικό όφελος από τη θεραπεία με απρεμιλάστη, καθώς πέτυχαν βαθμολογία ≥1 στο δείκτη Patient Benefit Index, ο υπολογισμός του οποίου προκύπτει από τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τους ίδιους τους ασθενείς.1

Η απρεμιλάστη οδήγησε σε σημαντική κλινική βελτίωση ως προς την βαρύτητα της νόσου, την ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής, των ονύχων και των παλαμών-πελμάτων μετά από 6 μήνες θεραπείας, σύμφωνα με την κλινική αξιολόγηση από τον θεράποντα ιατρό.1 Η μέση βαθμολογία PASI (ειδικός δείκτης της έκτασης και βαρύτητας της ψωρίασης) μετά από 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη μειώθηκε στις 4,6 μονάδες από 12,8 που ήταν αρχικά, ενώ 48% των ασθενών πέτυχε ανταπόκριση PASI75 στο ίδιο χρονικό σημείο.1

Ο  Καθηγητής Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας κ. Δημήτριος Ιωαννίδης, μέλος της επιστημονικής συντονιστικής επιτροπής της μελέτης APRAISAL ανέφερε σχετικά: «Τα αποτελέσματα της μελέτης APRAISAL είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της απρεμιλάστης στην καθημερινή κλινική πρακτική και στον ελληνικό πληθυσμό. Επιπλέον, είναι αξιοσημείωτο ότι η μελέτη, εκτός από την κλινική αξιολόγηση των ιατρών, λαμβάνει υπόψη και την αξιολόγηση των ίδιων των ασθενών για τη θεραπεία τους, μέσω πολλαπλών ερωτηματολογίων, συνθέτοντας μία ολοκληρωμένη εικόνα για τη συγκεκριμένη θεραπεία. Η απρεμιλάστη φαίνεται να αποτελεί ένα αποτελεσματικό και ασφαλές φάρμακο από του στόματος, χωρίς να απαιτούνται εξετάσεις κατά τη διάρκεια χορήγησής της. Είναι γενικά αισιόδοξο ότι η πρόοδος της επιστημονικής έρευνας τα τελευταία χρόνια, εμπλουτίζει συνεχώς τις θεραπευτικές μας επιλογές για την ψωρίαση, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών μας».

Αναφορικά με τις δύσκολες εντοπίσεις της ψωρίασης, πριν από την έναρξη της θεραπείας με απρεμιλάστη το 77,6% των ασθενών είχε μέτρια ως σοβαρή ψωρίαση τριχωτού κεφαλής με βαθμολογία ≥1 στη Σφαιρική Αξιολόγηση του Τριχωτού της Κεφαλής από τον Ιατρό (ScPGA), ωστόσο στους έξι μήνες επιτεύχθηκε βαθμολογία 0 (καθαρό) ή 1 (σχεδόν καθαρό) στην κλίμακα ScPGA από το 50% των ατόμων με ψωρίαση τριχωτού κεφαλής.1 Τα δεδομένα κατέδειξαν επίσης ότι, το 64,9% των ασθενών επέδειξε σημαντική βελτίωση της ψωρίασης ονύχων στους έξι μήνες όπως εκφράστηκε με τη βελτίωση στις βαθμολογίες του Δείκτη Βαρύτητας Ψωρίασης Ονύχων (NAPSI50).1 Μεταξύ των ασθενών με εκδήλωση παλαμοπελματιαίας ψωρίασης, το 51,7% των ασθενών ήταν ελεύθεροι ή σχεδόν ελεύθεροι από συμπτώματα μετά από 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη, όπως αξιολογήθηκε με τη χρήση του δείκτη Σφαιρικής Αξιολόγησης της Παλαμοπελματιαίας Ψωρίασης από τον Ιατρό (PPPGA).1

Όπως σημειώνει η GENESIS Pharma η μελέτη APRAISAL εμπλουτίζει τα παγκόσμια δεδομένα της καθημερινής κλινικής πρακτικής για την απρεμιλάστη, επιβεβαιώνοντας την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά της. Ειδικότερα, η ασφάλεια της απρεμιλάστης, όπως αξιολογήθηκε μέσα από την ενδιάμεση ανάλυση της συγκεκριμένης μελέτης, συνάδει με το ήδη γνωστό προφίλ ασφάλειας του φαρμάκου. Η συνολική επίπτωση ανεπιθύμητων ενεργειών στους 6 μήνες θεραπείας με απρεμιλάστη ήταν παρόμοια με αυτή που έχει καταγραφεί σε προηγούμενες κλινικές μελέτες. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια ήταν η απώλεια βάρους (7,0%).1

Ο Γενικός Διευθυντής Αιματολογίας-Ογκολογίας και Φλεγμονωδών Νόσων της GENESIS Pharma, κ. Νίκος Γκολφάκης επεσήμανε ότι: «Η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη πανελλήνια καταγραφή για την απρεμιλάστη, μια θεραπεία που έχουν λάβει περισσότεροι από 425.000 ασθενείς σε όλο τον κόσμο από την έγκρισή της έως σήμερα. Με δεδομένο ότι η ψωρίαση είναι μια νόσος που επηρεάζει χιλιάδες Έλληνες ασθενείς και έχει πολύπλευρη, μακροχρόνια επίδραση στον οργανισμό και την καθημερινότητά τους, ήταν πολύ σημαντικό να αναπτυχθούν επίσημα τοπικά δεδομένα από την καθημερινή κλινική εμπειρία σε όλα τα επίπεδα αξιολόγησης, τόσο στις κλινικές εκφάνσεις όσο και στην ποιότητα ζωής των ασθενών».

Σχετικά με τυχόν περιορισμούς στη συγκεκριμένη ανάλυση, θα πρέπει να αναφερθεί ότι πρόκειται για δεδομένα ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης για χρονική διάρκεια θεραπείας 6 μηνών. Τα συνολικά ευρήματα από τη μελέτη με μεγαλύτερη διάρκεια θεραπείας και σε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών θα είναι διαθέσιμα με την ολοκλήρωσή της και αναμένονται τους προσεχείς μήνες.

Ψωρίαση

Η ψωρίαση προσβάλλει περίπου 14 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι πάσχουν περίπου 200 χιλιάδες ασθενείς.2 Είναι μία χρόνια και συστηματική φλεγμονώδης διαταραχή του δέρματος και είναι ανοσομεσολαβούμενη, το οποίο σημαίνει ότι προκαλείται από μία ανοσολογική αντίδραση στον οργανισμό.3

Οι βλάβες της ψωρίασης μπορούν συχνά να ανιχνευθούν σε περιοχές κοντά στις αρθρώσεις, όπως οι αγκώνες και τα γόνατα, αλλά μπορούν επίσης να εμφανιστούν και στο τριχωτό της κεφαλής. Η ψωρίαση των ονύχων προσβάλλει έως και το 50% των ατόμων με ψωρίαση και έως και το 90% των ατόμων που πάσχουν από ψωριασική αρθρίτιδα.4,5 Έως και το 84% των ατόμων με ψωρίαση παρουσιάζει κνησμό, ενώ περισσότεροι από το ένα τρίτο των ασθενών πρακτικά αναφέρουν τον κνησμό ως τον πλέον σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα της νόσου τους.6,7

Το 75% των ατόμων που πάσχουν από ψωρίαση πιστεύει ότι αυτή έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής, ενώ το 83% των ασθενών με ψωρίαση καλύπτει ενεργά τα ορατά σημεία της νόσου.8,9

Μελέτη APRAISAL1

Η μελέτη APRAISAL (καταγραφή της επίδρασης της απρεμιλάστης στην ποιότητα ζωής και στην ενεργότητα  της νόσου σε ασθενείς με μέτρια κατά πλάκας ψωρίαση στην καθημερινή κλινική πρακτική) είναι μία πανελλήνια, πολυκεντρική, προοπτική, μη παρεμβατική μελέτη με τη συμμετοχή 302 ασθενών, η οποία διεξάγεται σε 22 δερματολογικά κέντρα στην Ελλάδα.1 Η μελέτη αξιολογεί παραμέτρους αποτελεσματικότητας, ασφάλειας και ποιότητα ζωής των ασθενών που λαμβάνουν θεραπεία με απρεμιλάστη στην καθημερινή κλινική πρακτική για ένα διάστημα έως και 12 μηνών. Πρόκειται για ασθενείς με μέτριας ενεργότητας ψωρίαση, όπως μετρήθηκε από τον Δείκτη Έκτασης και Βαρύτητας της Ψωρίασης (PASI) με μέση τιμή 12,8, ενώ μεγάλο ποσοστό των ασθενών είχε, κατά την έναρξη, εντόπιση της ψωρίασης σε δύσκολες θέσεις, συμπεριλαμβανομένων της προσβολής του τριχωτού της κεφαλής (77,6%), της προσβολής των ονύχων (62,5%) και των παλαμών/πελμάτων (29,6%). Οι ασθενείς μπορούσαν προηγουμένως να έχουν λάβει κάποια συμβατική συστηματική θεραπεία. 1

Απρεμιλάστη

Η απρεμιλάστη είναι ένας από του στόματος μικρομοριακός αναστολέας της φωσφοδιεστεράσης 4 (PDE4), ενός ενζύμου ειδικού για την κυκλική μονοφωσφορική αδενοσίνη (cAMP). Η αναστολή της PDE4 έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της ενδοκυτταρικής cAMP, η οποία πιστεύεται ότι ρυθμίζει εμμέσως την παραγωγή φλεγμονωδών μεσολαβητών.10 Η απρεμιλάστη έλαβε άδεια κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2015 και σήμερα είναι εγκεκριμένη σε 30 χώρες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων 21 χωρών στην Ευρώπη.

[i] Παπακωνσταντής Μ. et al. Αποτελέσματα της ενδιάμεσης ανάλυσης της πανελλαδικής προοπτικής μελέτης παρατήρησης της επίδρασης της απρεμιλάστης στην ποιότητα ζωής και στην ενεργότητα  της νόσου σε ασθενείς με μέτρια κατά πλάκας ψωρίαση στην καθημερινή κλινική πρακτική [Μελέτη APRAISAL] (PAA80). 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας, 2019, Θεσσαλονίκη.

2 Ιωαννίδης Δ.,Ψωρίαση. Κοινωνία & Υγεία VI 2007, σελ. 123-132 https://helios-eie.ekt.gr/EIE/bitstream/10442/403/1/M01.050.12.pdf ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: Οκτωβ.2019.

3 Augustin M and The European Expert Working Group for Healthcare in Psoriasis. A framework for improving the quality of care for people with psoriasis. JEADV 2012, 26 (Suppl. 4), 1–16.

4 De Vries AC et al. Cochrane Database Syst Rev. 2013; 1:CD007633

5 Tan EST et al. Am J Clin Dermatol; 2012; 13(6):375–388.

6 Lebwohl MG et  al.Patient perspectives in the management of psoriasis: Results from the population-based Multinational Assessment of Psoriasis and Psoriatic Arthritis Survey J Am Acad Dermatol 2014;70:871−81

7 Yosipovitch et al. Br J Dermatol. 2000;143:969.

8 Bhosle M, Kulkarni A, Feldman S, Balkrishnan R. Quality of life in patients with psoriasis. Health Qual Life Outcomes. 2006;4(35)

9 Armstrong et al. PLOS One. 2012;12:e52935

10 PH Schafer et al. Apremilast, a cAMP phosphodiesterase-4 inhibitor, demonstrates anti-inflammatory activity in vitro and in a model of psoriasis. British Journal of Pharmacology (2010), 159, 842–855.