Σε απόλυτο αδιέξοδο η ψυχική υγεία

Ξένη δημοσίευση

Σε αδυναμία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους έχουν οδηγηθεί οι σαράντα ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές της χώρας, εξαιτίας της συνεχιζόμενης άρνησης του δημοσίου να αποπληρώσει ληξιπρόθεσμα χρέη από το 2007, υπογραμμίζει η Ένωση Νευροψυχιατρικών Κλινικών, η οποία αναφέρει τα εξής:

‘Παρά τις δημόσιες εξαγγελίες, τόσο του Υπουργείου Υγείας όσο και ακόμα του ίδιου του Πρωθυπουργού, παρά τη λήψη πολυδιαφημιζόμενων αποφάσεων για την εξόφληση των οφειλών, μέχρι σήμερα ο ΕΟΠΥΥ συνεχίζει να χρωστά 535.000.000 ευρώ στις ιδιωτικές κλινικές. Ο ΕΟΠΥΥ, ως καθολικός διάδοχος όλων των ταμείων, ανέλαβε τις υποχρεώσεις προς τις κλινικές για οφειλές που χρονολογούνται από το 2007 έως τα τέλη του 2011.

Και ενώ έχει γίνει ένα πρωτοφανές μονομερές κούρεμα για την επίτευξη της «ταχύτερης» εξόφλησης, τα ληξιπρόθεσμα χρέη παραμένουν.

Δεν υπάρχουν όμως μόνο τα παλιά χρέη. Σε αυτά προστίθεται και η καθυστέρηση στις πληρωμές των «τρεχόντων μηνών», η οποία έχει καταστήσει την κατάσταση τραγική. Είναι ενδεικτικό ότι, ακόμα και σήμερα, δεν έχει εξοφληθεί όλο το χρέος του 2012, ενώ έχει καταβληθεί μόνο ένα μικρό μέρος των οφειλών του 2013. Το συνολικό χρέος, για τα έτη 2012 και 2013, ανέρχεται σε 400.000.000 ευρώ, γεγονός που έχει προκαλέσει απόλυτη οικονομική ασφυξία στις κλινικές.

Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα λειτουργούν σαράντα ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές, βάσει αδειών που έχει εκδώσει το Υπουργείο Υγείας. Οι κλινικές αυτές νοσηλεύουν περί τους πέντε χιλιάδες ψυχικά πάσχοντες και απασχολούν άμεσα πάνω από δύο χιλιάδες εργαζόμενους, όλων των ειδικοτήτων (ιατρούς – νοσηλευτικό προσωπικό – βοηθητικό προσωπικό – διοικητικούς υπάλληλους κλπ.), ενώ ο αριθμός των έμμεσα απασχολουμένων στις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις είναι ακόμα μεγαλύτερος.

Όλες ανεξαιρέτως οι κλινικές έχουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ και αυτό σημαίνει ότι όλες αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα με την καθυστέρηση εξόφλησης των νοσηλίων. Επίσης, οι ψυχιατρικές κλινικές δεν διαθέτουν άλλη πηγή εσόδων, πέραν ενός ισχνού νοσηλίου, εν αντιθέσει με τις υπόλοιπες κλινικές, οι οποίες, με το σύστημα των Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλίων, λαμβάνουν σημαντικά ποσά καθώς και χρήματα για τις εξετάσεις των ασθενών.

Ο συνδυασμός όλων αυτών έχει οδηγήσει σε οικονομικό αδιέξοδο τις ψυχιατρικές κλινικές.

Ψίχουλα για νοσήλια

Η απαξίωση του χώρου της ψυχικής υγείας φαίνεται όμως και από το ύψος του νοσηλίου στις ψυχιατρικές κλινικές. Κατά τη διάρκεια δημιουργίας του ΕΟΠΥΥ βρισκόταν στα 40,75 ευρώ, νοσήλιο που σύμφωνα με πανεπιστημιακές μελέτες δεν επαρκεί σε καμία περίπτωση για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών (φιλοξενία και θεραπεία). Αυτό το νοσήλιο έχει προσβληθεί και ακυρωθεί δικαστικά.

Αντί όμως να θεσπιστεί ένα ορθολογικό νοσήλιο που να επιτρέπει την αξιοπρεπή λειτουργία των ψυχιατρικών κλινικών, ο ΕΟΠΥΥ επέβαλε πέρυσι μονομερώς συμμετοχή (είτε 20 % για τους ασφαλισμένους ΟΓΑ, είτε 10 % για όλους τους υπόλοιπους ασφαλισμένους). Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι ένα από τα χαρακτηριστικά των ψυχικών νοσημάτων είναι η μεγάλη διάρκεια της θεραπείας, γεγονός το οποίο εντείνει το οικονομικό πρόβλημα, τόσο για τους ασθενείς και τους οικείους τους, όσο και για τις κλινικές.

Με τη δικαιολογία του Μνημονίου επιβλήθηκε το εξοντωτικό μέτρο της υποχρεωτικής έκπτωσης νοσηλίων (rebate), και μάλιστα, με τον υψηλότερο συντελεστή 25 % για ποσά πάνω από 60.000 ευρώ, που μαθηματικά οδηγεί τις ψυχιατρικές κλινικές σε χρεοκοπία. Στη συνέχεια, μάλιστα, επιβλήθηκε ένα ακόμα επαχθέστερο μέτρο, ο μηχανισμός υποχρεωτικής - αυτόματης επιστροφής, το λεγόμενο «clawback», όπου πρακτικά καλούνται οι ιδιωτικές κλινικές να συμβάλουν στη στήριξη του ΕΟΠΥΥ και την κάλυψη των ελλειμμάτων. Δηλαδή, σήμερα καλούνται οι κλινικές σχεδόν να αποπληρώσουν στους εαυτούς τους τα χρέη του ΕΟΠΥΥ.

Η σταθερή άρνηση αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρεών από τον ΕΟΠΥΥ έχει οδηγήσει τον κλάδο σε αδιέξοδο. Υπό αυτές τις συνθήκες, δημιουργείται ένας κύκλος ασυνέπειας που ξεκινά από το κράτος και πλήττει, τελικά, τους πολίτες. Οι ψυχιατρικές κλινικές, που μέχρι πρόσφατα ήταν υποδειγματικές στην καταβολή των υποχρεώσεων, τόσο στο δημόσιο, όσο και στους ιδιώτες, υποχρεώνονται να μην είναι, πλέον, συνεπείς προς τους προμηθευτές, τους εργαζόμενους, αλλά και στην πληρωμή των οφειλών προς το κράτος, όπως Ι.Κ.Α. και Εφορία. Για τις δε οφειλές προς το δημόσιο, το παράδοξο είναι ότι συνεχώς καταλογίζονται πρόστιμα, οι κλινικές βρίσκονται σε διαρκείς ρυθμίσεις, την ώρα που το όλο πρόβλημα έχει προκληθεί από το ίδιο το κράτος και την ασυνέπεια στις πληρωμές των δικών του χρεών.

Πέραν του προφανούς παραλογισμού των μέτρων και της μεγάλης αδικίας απέναντι στους ασθενείς, οι αποφάσεις της τρόικας και της κυβέρνησης δείχνουν ότι υπολογίζουν μόνο τους αριθμούς του εικονικού πλεονάσματος και όχι τον ανθρώπινο πόνο. Η στάση του Υπουργείου δίνει, πλέον, τη χαριστική βολή στις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές θέτοντας εν αμφιβόλω τη συνέχιση της λειτουργίας τους.

Ήδη, οι ψυχιατρικές κλινικές έχουν αναγκασθεί να προχωρήσουν σε επίσχεση εργασίας. Δεν κάνουν, πλέον, νέες εισαγωγές ασθενών του ΕΟΠΥΥ, συνεχίζουν, ωστόσο, να νοσηλεύουν τους ασθενείς που ήδη βρίσκονται σε θεραπεία.

Στις 27 Νοεμβρίου, εκδικάζεται στο ΣΤE, η προσφυγή των ψυχιατρικών κλινικών, για την απόσυρση του rebate και του clawback.
Από το αποτέλεσμα της εκδίκασης, θα κριθεί η περαιτέρω στάση τους και άρση ή όχι της επίσχεσης εργασίας ή η καταγγελία της σύμβασης με τον ΕΟΠΥY.

Χιλιάδες ασθενείς κινδυνεύουν να βρεθούν χωρίς φροντίδα, καθώς τα δύο μεγάλα δημόσια ψυχιατρεία (Δαφνί & Δρομοκαΐτειο) έχουν μπει σε τροχιά κλεισίματος, χωρίς να υπάρχει στο δημόσιο τομέα επαρκής υποδομή για την υποστήριξη των ψυχικά ασθενών. Η κατάσταση είναι ασφυκτική και χρειάζεται να δοθούν λύσεις άμεσα.

Είναι επιτακτική ανάγκη να αποπληρωθούν τα χρέη στις ψυχιατρικές κλινικές ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν το έργο τους.

Η κρίση δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για να «εγκαταλείψουμε» ως κοινωνία τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη ψυχιατρικής φροντίδας.

Οι ψυχικά νοσούντες συμπολίτες μας χρειάζονται τη στήριξη της Πολιτείας για να έχουν μια αξιοπρεπή ζωή.’ καταλήγει η Ένωση Νευροψυχιατρικών Κλινικών.