Εγκύκλιος: Πότε αναμένεται το επιδημικό κύμα γρίπης - Ποια στελέχη θα κυριαρχήσουν

Οδηγίες σχετικά με την πρόληψη των επιπλοκών της εποχικής γρίπης, παρέχει με εγκύκλιό του ο υπουργός Υγείας.

Στην εγκύκλιο, που παρατίθεται πιο κάτω, επισημαίνεται πως η γρίπη είναι μια μεταδοτική νόσος του αναπνευστικού συστήματος προκαλούμενη από τον ομώνυμο ιό.

Μπορεί να προκαλέσει ήπια έως σοβαρή νόσο και κάποιες φορές να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο.

Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και άτομα που πάσχουν από ορισμένα χρόνια νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές.

Η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνεται κατά τον Ιανουάριο, ενώ κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο – Μάρτιο.

Την περίοδο 2018 - 2019, το επιδημικό κύμα της γρίπης ξεκίνησε την εβδομάδα 24 με 30 Δεκεμβρίου 2018 και κορυφώθηκε την εβδομάδα 4 με 10 Φεβρουαρίου 2019.

Η δραστηριότητα του ιού συνεχίστηκε – βαθμιαία μειούμενη – και τις επόμενες εβδομάδες μέχρι το τέλος της περιόδου επιτήρησης (Μάιος).

Το στέλεχος της γρίπης που επικράτησε στη χώρα μας κατά την ίδια περίοδο ήταν ο ιός γρίπης τύπου Α σε ποσοστό 98,7%.

Όσον αφορά στους υπότυπους του ιού γρίπης τύπου Α, κυκλοφόρησε κυρίως ο πανδημικός υπότυπος Α(H1N1)pdm09 (73,5%), επικρατώντας έναντι του Α(H3N2) (26,5%).

Ο χρόνος έναρξης του επιδημικού κύματος της εποχικής γρίπης δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια. Συχνά, όμως, με την έναρξή του παρατηρείται αποδιοργάνωση της επαγγελματικής και της κοινωνικής ζωής, υπέρμετρη αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων και όχι σπάνια, αύξηση της θνησιμότητας.

Σημαντικά μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης της γρίπης είναι η συστηματική εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής (συχνό πλύσιμο χεριών), η απομόνωση των πασχόντων και η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους.

Ωστόσο, τα μέτρα αυτά έχουν μερική απόδοση και – παρότι σημαντικά – δεν επαρκούν.

Εμβολιασμός

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης, συμβάλλει στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης, καθώς και στη μείωση απουσιών από την εργασία, το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση.

Όπως κάθε χρόνο και επειδή ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υπο – ορότυπους. Για την περίοδο 2019 – 2020, η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Για τη φετινή περίοδο μπορεί να συνταγογραφείται σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών οποιοδήποτε αντιγριπικό εμβόλιο (που διαθέτει άδεια κυκλοφορίας), του οποίου η σύνθεση περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη από τον Ελληνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ).

Μέσω των συστημάτων φαρμακοεπαγρύπνισης που λειτουργούν διεθνώς δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές συστηματικές παρενέργειες του αντιγριπικού εμβολίου.

Ομάδες

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας, ο αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου:

• Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι).
• Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
• Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες. Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή. Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη). Μεταμόσχευση οργάνων. Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες). Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα. Χρόνια νεφροπάθεια. Νευρολογικά - νευρομυϊκά νοσήματα. 

• Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωίδες και θηλάζουσες. 
• Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2) και παιδιά με δείκτη μάζας σώματος πάνω από 95ηΕΘ.
• Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη.
• Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.
• Οι κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων και τρόφιμοι και προσωπικό
  ιδρυμάτων).
• Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.

Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου δύο εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.

Κατά προτίμηση, ο εμβολιασμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται τουλάχιστον 4 - 6 εβδομάδες προς της ενάρξεως του ετήσιου επιδημικού κύματος της γρίπης στην Ελλάδα (δηλαδή στα μέσα έως το τέλος Νοεμβρίου).

Δόσεις

Ο εμβολιασμός συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια της εποχικής γρίπης για άτομα για τα οποία ενδείκνυται ο εμβολιασμός και δεν πρόλαβαν να εμβολιαστούν εγκαίρως. Περιλαμβάνει γενικά μία μόνο δόση του εμβολίου ετησίως.

Βρέφη και παιδιά ηλικίας κάτω των 9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά, ή εκείνα κάτω των 9 ετών που στο παρελθόν είχαν λάβει μόνο μία δόση εμβολίου γρίπης, χρειάζονται δύο δόσεις αντιγριπικού εμβολίου με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 28 ημερών.

Σε βρέφη ηλικίας 6 μηνών και άνω, χορηγείται 0,5 ml (ολόκληρη η δόση), σύμφωνα με τις οδηγίες από επίσημους Ευρωπαϊκούς ή άλλους φορείς φαρμάκων (FDA, ΕΜΑ).

Επισημαίνεται ότι, εργαστηριακή διάγνωση γρίπης δεν απαιτείται για την χορήγηση αντι-ιικής θεραπείας. 

Τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου συνιστάται να προσέρχονται έγκαιρα στις μονάδες Υγείας με την έναρξη συμπτωμάτων για ιατρική διάγνωση και θεραπεία.

Επιπλέον Πληροφορίες

• Εγκύκλιος Κικίλια για την εποχική γρίπη