Φυματίωση: Η επιστροφή μιας ‘’ξεχασμένης’’ νόσου

Περίπου δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο θεωρούνται φορείς της φυματίωσης, αλλά από αυτούς μόνο ένα μικρό ποσοστό θα νοσήσει. Συνήθως ένας υγιής οργανισμός είναι σε θέση να αμυνθεί αποτελεσματικά κατά της φυματίωσης.

Για πολλούς, η φυματίωση ήταν η κυρίαρχη ασθένεια του περασμένου αιώνα, που σήμερα έχει ξεπεραστεί και διαγραφεί από τον χάρτη μολυσματικών ασθενειών. Όμως, η ασθένεια επιστρέφει, και μάλιστα το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης είναι περισσότερο επικίνδυνο από ποτέ, γιατί έχει αναπτύξει αντίσταση όχι μόνο στα αντιβιοτικά, αλλά και σε όλα τα παραδοσιακά φαρμακευτικά σκευάσματα αντιμετώπισής της.

Το μυοβακτηρίδιο της φυματίωσης μεταδίδεται όπως η γρίπη, για παράδειγμα με τον βήχα, και προσβάλλει τον πνεύμονα. Κούραση, ανορεξία, πρησμένοι λεμφαδένες, πυρετός και βήχας μπορεί να είναι μερικά από τα συμπτώματα.

Σε πιο βαριές μορφές της ασθένειας παρουσιάζονται επίσης αποβολή αίματος, απότομο χάσιμο βάρους, σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και εγκεφαλική φλεγμονή που μπορεί να οδηγήσει σε κώμα. Η πορεία της ασθένειας είναι ήπια όταν γίνεται νωρίς η διάγνωση και χορηγούνται τα κατάλληλα αντιβιοτικά. Πρόκειται συνήθως για ένα κοκτέϊλ φαρμάκων, τα οποία ο ασθενής πρέπει να παίρνει αδιαλείπτως για έξι μήνες, ακόμη και αν η φυματίωση φαίνεται να υποχωρεί. Το πρόβλημα της ανθεκτικότητας δημιουργείται όταν αυτοί δεν παίρνουν τακτικά τη δοσολογία τους ή διακόπτουν την θεραπεία. Σε αυτήν την περίπτωση είναι αναγκασμένοι να παίρνουν μέχρι και 17 αντιβιοτικά την ημέρα με πολλές παρενέργειες, μέχρι και κώφωση - και χωρίς ελπίδες πλήρους ίασης. Σε περίπτωση μάλιστα που μια πολυανθεκτική φυματίωση αντιμετωπιστεί πλημμελώς, τότε αναπτύσσονται ακόμη πιο ανθεκτικά στελέχη των μυκοβακτηριδίων της φυματίωσης.

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας υπολογίζει ότι περισσότεροι από 400.000 ασθενείς έχουν μολυνθεί από ανθεκτική ή πολυανθεκτική φυματίωση. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ), κάθε χρόνο προσβάλλονται από φυματίωση περισσότεροι από οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι – ένα εκατομμύριο εξ αυτών πεθαίνει από τις επιπτώσεις της νόσου.
Στην Ευρώπη, ειδικότερα στις χώρες που προέκυψαν από την πρώην Σοβιετική Ένωση, έχουν καταγραφεί οι περισσότεροι ασθενείς ανθεκτική φυματίωσης -γύρω στους 80.000-, που αποτελούν το 1/5 των συνολικών περιπτώσεων παγκοσμίως. Δεκαπέντε χώρες θεωρούνται πολύ επικίνδυνες. Μεταξύ αυτών, η Ρωσία, η Ουκρανία, η Λευκορωσία, η Βουλγαρία, η Μολδαβία και οι Βαλτικές χώρες.