Ο μύθος της ‘’τενοντίτιδας’’

Τενοντοπάθεια και όχι τενοντίτιδα

Πολλοί ακόμα πιστεύουμε ότι όταν κάποιος αναφέρει συμπτώματα πόνου σε κάποιον τένοντα πάνω στο σώμα του, αυτό αυτόματα συνδέεται με την παρουσία έντονης φλεγμονής και έτσι αυτό το σύνδρομο υπέρχρησης το αποκαλούμε «τενοντίτιδα».

Είναι αποδεδειγμένο πλέον ιστολογικά από το 1999 ότι ΔΕΝ υπάρχει φλεγμονή σε καταστάσεις υπέρχρησης των τενόντων. Υπάρχουν καταστάσεις που η παρουσία της φλεγμονής είναι έντονη αλλά αυτό παρατηρείται σε λίγες περιπτώσεις και έχει περιορισμένο χρονικό διάστημα εκδήλωσης. Συνήθως συμπτώματα τενόντων που είναι παρόντα για παραπάνω από 7 ημέρες το πιο πιθανό είναι να ΜΗΝ οφείλονται σε φλεγμονώδη μηχανισμό.

Αυτό που συναντάται κατά κόρον είναι χρόνιες και επανεμφανιζόμενες ενοχλήσεις στους τένοντες κάποιου ανθρώπου. Ο όρος τενοντοπάθεια λοιπόν είναι ο κατάλληλος γενικός περιγραφικός όρος όλων των κλινικών συνθηκών που προέρχονται από την υπερβολική χρήση των τενόντων και αφορά τις χρόνιες εκφυλιστικές αλλαγές του.

‘‘Ο λόγος που διαβάζετε τη διαφορά αυτή στην ορολογία είναι γιατί οι λέξεις (π.χ φλεγμονή) έχουν αρκετή δύναμη στο να καθοδηγήσουν, να φοβίσουν και να ορίσουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε, ακόμη και να δυσκολέψουν την έκβαση μιας θεραπείας ’’.

Η τενοντοπάθεια δεν βελτιώνεται με την ξεκούραση, αντιθέτως χρειάζεται φόρτιση

Καθώς η φλεγμονή δεν είναι η αιτία, ο πόνος μπορεί να μειώνεται κατά την ανάπαυση, αλλά η επιστροφή στις δραστηριότητες αθλητικές και μη είναι συχνά επώδυνη και χωρίς καμία διαφοροποίηση στην ένταση του πόνου. Ο λόγος ;

-         Η ξεκούραση δεν προσφέρει τίποτα στην αύξηση της αντοχής του τένοντα!

Αρα η λύση είναι δείχνοντας σεβασμό στον πόνο και έχοντάς τον ως οδηγό να μειωθεί η φόρτιση στο επίπεδο που ο τένοντας μπορεί να αντέξει και σταδιακά να αυξάνεται η φόρτισή του βελτιώνοντας την αντοχή του. Οι λέξεις κλειδιά είναι η τροποποίηση και προσαρμογή του τένοντα στη φόρτιση, καθώς και η εκπαίδευσή του πάνω σε αυτή.

 Ένας γενικός κανόνας που έχουν καταλήξει οι ειδικοί, ορίζει ότι όταν στις δραστηριότητες ενός ατόμου η ένταση του πόνου του (υποκειμενικά) κυμαίνεται στο 3-4/10 (όπου 10 η μέγιστη ένταση πόνου που έχει βιώσει) μπορεί να συνεχίσει να τις πραγματοποιεί.

Οι διατάσεις φαίνεται ότι δεν βοηθούν στον πόνο του τένοντα, αντιθέτως μπορεί και να τον επιβαρύνουν

Το να πραγματοποιεί κάποιος στατικές διατάσεις μπορεί να ανακουφίζει τους «σφιχτούς» μύες, αλλά όσον αφορά τις τενοντοπάθειες χρησιμεύει μόνο στο να προσθέσει επιπλέον συμπιεστικά φορτία μεταξύ τένοντα και οστού, πράγμα το οποίο κρίνεται επιβλαβές. Ένα ενεργητικό πρόγραμμα προθέρμανσης κρίνεται ιδανικότερο, ενώ αν νιώθεις ακόμη τους μυς σου «σφιχτούς» υπάρχουν και άλλοι τρόποι να τους χαλαρώσεις.

Η παθολογία στις απεικονιστικές εξετάσεις δεν ισοδυναμεί απαραίτητα με την εμφάνιση πόνου

Είναι πολύ συχνή η εμφάνιση βλαβών και αλλαγής της δομής των τενόντων κατά τις απεικονιστικές εξετάσεις (μαγνητική τομογραφία, υπέρηχος, κτλπ) σε άτομα που δεν εμφανίζουν πόνο. Εάν σας έχουν αναφέρει ότι έχετε σοβαρή παθολογία στον τένοντα, ακόμη και μερική ρήξη αυτού δεν σημαίνει ότι δεν θα βελτιωθείτε και δεν θα έχετε θετική έκβαση. Επιστρατεύοντας και τις πιο κατάλληλες μεθόδους η δομική παθολογία δύσκολα αλλάζει. Ο πόνος όμως; - Ναι.

Η Στοχευμένη Θεραπευτική Άσκηση αποτελεί την πιο τεκμηριωμένη θεραπεία για την τενοντοπάθεια

Η θεραπευτική άσκηση αποτελεί την πιο ασφαλή και αποτελεσματική μέθοδο διαχείρισης και αντιμετώπισης της τενοντοπάθειας. Η στρατηγική της αποκατάστασης στις τενοντοπάθειες  διακρίνεται σε 4 στάδια:

1ο στάδιο: Ισομετρική άσκηση

Οι ισομετρικές ασκήσεις (σύσπαση χωρίς ορατή κίνηση) είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να μειωθεί ο τενόντιος πόνος και να ξεκινήσει από αυτό το είδος η σταδιακή φόρτιση του τένοντα. Σε πολλές περιπτώσεις, αρκούν 7 με 10 μέρες για τη μείωση του πόνου, ενώ σε πιο «ιδιαίτερες» καταστάσεις μπορεί να χρειαστούν 6 με 8 εβδομάδες. Η χρήση του βάρους του σώματος και η διατήρηση για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια της σύσπασης του μυός αποτελεί το σημείο εκκίνησης, ενώ στη συνέχεια μπορούν να προστεθούν επιπλέον βάρη.

2ο στάδιο: Ισοτονική άσκηση

Μόλις ο πόνος μειωθεί ή σταθεροποιηθεί σε χαμηλά επίπεδα οι ισοτονικές ασκήσεις ξεκινούν. Αυτές είναι αργές και με επιπλέον βάρος (slow and heavy) σύγκεντρες και έκκεντρες ασκήσεις που στοχεύουν στη βελτίωση της δύναμης στη μυοτενόντια μονάδα. Το έκκεντρο κομμάτι της άσκησης μπορεί να είναι ελαφρώς μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας (με αναλογία 3 προς 4 δευτερόλεπτα).

3ο στάδιο: Αποθήκευση Ενέργειας άσκηση (Energy Storage)

Όσο οι μύες γίνονται δυνατότεροι, ο τένοντας μπορεί και πρέπει να φορτιστεί με ασκήσεις αποθήκευσης ενέργειας (πχ τα άλματα στην τενοντοπάθεια του αχιλλείου). Προκειμένου να αποθηκευτεί ενέργεια σε έναν τένοντα χρειάζεται να κάνεις ταχύτερες έκκεντρες ασκήσεις, αρχικά με βραδύτερη απελευθέρωση, που προοδευτικά θα αυξάνει. Η προοδευτικότητα χρόνου, επαναλήψεων και επιβάρυνσης πρέπει να ακολουθείται. Οι ασκήσεις αυτές πρέπει να πραγματοποιούνται 2-3 φορές την εβδομάδα.

4ο στάδιο: Ειδική στο άθλημα Αποθήκευση και Απελευθέρωση Ενέργειας άσκηση (Sport-Specific Energy Storage and Release)

Όταν ο τένοντας μπορεί να αντέξει υψηλής ενεργειακής αποθήκευσης φορτίσεις ακολουθούν λειτουργικές και ειδικές στο άθλημα ασκήσεις. Αυτές αντικαθιστούν τις ασκήσεις του 3ου σταδίου και πραγματοποιούνται 2-3 φορές την εβδομάδα.

Η τενοντοπάθεια ανταποκρίνεται αργά στην άσκηση

Χρειάζεται υπομονή διασφαλίζοντας ότι ακολουθείτε τις κατάλληλες ασκήσεις και μεταβαίνετε ομαλά το κάθε στάδιο. Η αξιολόγηση και η επανεξέταση του τένοντα είναι αυτή που καθορίζει τη μετάβαση αυτή,  ενώ ταυτόχρονα ίσως είναι προτιμότερο να αντισταθείτε στον πειρασμό των «μαγικών» λύσεων.