Αξονική Τομογραφία

Είναι μια ακτινολογική μέθοδος, στην οποία χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ και απεικονίζει εγκάρσιες τομές του ανθρωπίνου σώματος.

• Στις απλές α/ες η τρισδιάστατη δομή του σώματος απεικονίζεται στο φίλμ σε μία διάσταση με συμπροβολή όλων των ανατομικών μορίων,ενώ στην Α.Τ. στην εγκάρσια τομή απεικονίζονται τα ανατομικά μόρια σε δύο διαστάσεις σε εγκάρσιο επίπεδο.
• Στις απλές ακτινογραφίες μπορεί να διακριθούν εύκολα τα οστά από τα μαλακά μόρια, η καρδιά από τους πνεύμονες που την περιβάλλουν ,αλλά δεν έχει την ευαισθησία να καταγράψει μικροδιαφορές πυκνότητος, όπως στην απεικόνιση του εγκεφάλου, με την διάκριση λευκής - φαιάς ουσίας , στην εξέταση άνω-κάτω κοιλίας με σαφή απεικόνιση του ήπατος, νεφρών, παγκρέατος, αγγείων κ.λ.π. ή την διαφοροποίηση του αίματος από άλλο υγρό. Ενώ στις εξετάσεις με την Α.Τ είναι σαφής η απεικόνηση των διαφόρων ανατομικών μορίων και οι παθολογικές αλλοιώσεις όπως είναι πολύ εύκολο να διακρίνουμε μια αιμορραγία στον εγκέφαλο η οποία πρίν την εφαρμογή της Α.Τ. μόνο μία αγγειογραφία με έμμεσα σημεία μπορούσε να μας δώσει,η οποία είναι επεμβατική μέθοδος, με τις γνωστές αντενδείξεις.

Αρχικά χρησιμοποιήθηκε μόνο σε εξετάσεις εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης.Στη συνέχεια σε εξετάσεις κοιλίας ,πνευμόνων ,οστών και μαλακών μορίων,με περιορισμό των άλλων ακτινολογικών μεθόδων .Επειδή μπορεί να γίνει σαφής εντοπισμός εσωτερικών εστιών στα διάφορα όργανα του σώματος, γίνονται βιοψίες με την καθοδήγηση του ΑΤ. ανώδυνα και ακίνδυνα ,και με εξαιρετική ακρίβεια ,με συνέπεια την έγκαιρη θεραπεία του ασθενούς και τον περιορισμό ημερών νοσηλείας. Επίσης γίνονται παροχετεύσεις συλλογών και κύστεων . Τελευταία χρησιμοποιείται για τοπική θεραπεία όγκων του ήπατος με έγχυση ουσιών(αλκοόλης), Laser και ραδιοσυχνότητες κ.λ.π. Με την συνεχή βελτίωση των υπολογιστών οι οποίοι έχουν άμεση σχέση με τα προγράμματα του Α.Τ. έχουμε φθάσει σε επίπεδο ενδοσκοπικής μελέτης των κοίλων οργάνων εικονικά, λαμβάνοντας τις συνήθεις τομές, (κολονοσκόπηση, κυστεοσκόπηση κ.λ.π.)

Η δόση ακτινοβολίας της Α.Τ. είναι λιγότερη από τις κλασσικές τομογραφίες και αγγειογραφίες και μεγαλύτερη από τις απλές ακτινογραφίες. Μεγαλύτερη επίσης από τις απλές ακτινογραφίες είναι η δόση όταν λαμβάνονται πολλές τομές στο ίδιο σημείο, αλλά αυτό είναι σπάνιο ή σε ειδικές τεχνικές όπως η High resolution τεχνική αλλά και αυτή η μέθοδος γίνεται σε άκρως επιλεγμένες περιπτώσεις. Γι'αυτό η εξέταση με Α.Τ. γίνεται μετά από κλινική ένδειξη

Αντιπροσωπεύουν διαβαθμίσεις της απόχρωσης του γκρί με κλίμακα από -1000 εως +4000,οι οποίες δημιουργούν την εικόνα, επιλέγονται από τον χειριστή που φωτογραφίζει την εξέταση, ή τον ιατρό που την μελετά για την απεικόνιση των διαφόρων μορίων που εξετάζονται.

Είναι η δυνατότητα που μας παρέχει η Α.Τ. να απομονώνουμε απεικονίζοντας κάθε φορά διαφορετικούς ιστούς.

Πολλές εξετάσεις ειδικά ακτινογραφίες κρανίου, κοιλίας και ΣΣ έχουν περιορισθεί αρκετά και έχουν αντικατασταθεί από την Α.Τ. που μας παρέχει πολύ καλλίτερη απεικόνιση.

Κυρίως σε επείγουσες και οξείες καταστάσεις, π.χ. σε τραύματα, σε εγκεφαλικά επεισόδια καθώς επίσης σε σταδιοποίηση καρκινοπαθούς.
Τι είδους συνεργασία χρειάζεται εκ μέρους του ασθενούς
Ο ασθενής πρέπει να μην κινείται την ώρα της εξέτασης και να κρατήσει την αναπνοή του όταν χρειάζεται.

Κυρίως δεν χρειάζεται προετοιμασία. Πρέπει όμως σε περίπτωση που χρειαστεί ενδοφλεβίως σκιαγραφικό υλικό να είναι νηστικός και να μην έχει προηγηθεί εξέταση στομάχου ή εντέρου όπου λαμβάνεται σκιαγραφικό υλικό το οποίο δημιουργεί artifacts στην εικόνα.

Η εξέταση δεν είναι χρονοβόρος και ειδικά με τα καινούργια μηχανήματα έχει περιορισθεί αρκετά π.χ. η εξέταση άνω και κάτω κοιλίας διαρκεί περίπου έξι λεπτά. Χρονοβόρος είναι όταν γίνονται 2 ή 3 εξετάσεις μαζί, όταν επαναλαμβάνεται η εξέταση με σκιαγραφικό υλικό ενδοφλεβίως ή όταν γίνονται επεμβατικές εξετάσεις δηλαδή βιοψία ή παροχέτευση υγρού.

Ναι στις περιπτώσεις που θα πρέπει να αποκαλύψουμε μια αλλοίωση ή αγγείωση μιας αλλοίωσης, ή να διαφοροδιαγνώσουμε διάφορες αλλοιώσεις οπότε χορηγούμε σκιαγραφικό υλικό ενδοφλεβίως. Επίσης χορηγούμε σκιαγραφικό από του στόματος όταν θέλουμε να κάνουμε εξέταση κοιλίας για να απεικονισθούν και διαχωρισθούν ικανοποιητικά οι εντερικές έλικες.

Όχι, μόνο όταν είναι αλλεργικός ο ασθενής στο ιώδιο, αν έχει βρογχικό άσθμα ή έκζεμα.
Εχει υψηλό κόστος η εξέταση;
Κυρίως η εξέταση καλύπτεται από όλα τα ταμεία.

1. Το μηχάνημα να μην είναι παλιό γιατί η εικόνα του δεν είναι καλή και είναι χρονοβόρος η εξέταση.
2. Το καλό ιστορικό για την σωστή διεκπεραίωση της εξέτασης, το σωστό πάχος τομής και η ανάλογη χρήση των σκιαγραφικών υλικών. 
3. Η σωστή φωτογράφηση με τα σωστά παράθυρα (windowς) για κάθε ανατομική περιοχή. 
4. Η εμπειρία του Ακτινοδιαγνωστή που θα μελετήσει την εξέταση.