Αϋπνία

Ο ύπνος είναι μία από τις βασικότερες και πιο απαραίτητες λειτουργίες του οργανισμού μας. Κατά τη διάρκεια του ύπνου δίνεται η ευκαιρία στο σώμα μας να αναπαυθεί και στον οργανισμό μας να αναπληρώσει την ενέργεια που χάνεται με τις δραστηριότητες της ημέρας και να αποκαταστήσει τυχόν βλάβες των οργάνων του.

Άλλωστε κατά τη διάρκεια του ύπνου εκκρίνεται από τον οργανισμό μας μία σπουδαία ορμόνη, η αυξητική ορμόνη, η οποία είναι υπεύθυνης για την ανάπτυξη των απιδιών (ο ύπνος τρέφει τα παιδιά) αλλά και για την ανανέωση των ιστών.

Κακός ύπνος το βράδυ συνήθως συνοδεύεται και από κακή απόδοση και κακή διάθεση την επόμενη ημέρα.

Οι ανάγκες για ύπνο διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των ατόμων. Μερικά άτομα ξεκουράζονται με λιγότερο από 4 ώρες νυκτερινού ύπνου ενώ άλλα άτομα απαιτούν περισσότερο από 10 ώρες ύπνου για να αισθανθούν αναπαυμένοι. Πάντως για τους ενήλικες θα μπορούσαμε να πούμε ότι κατά μέσο όρο θεωρούνται απαραίτητες 7-8 ώρες ύπνου το βράδυ.

Τα παιδιά και οι υπερήλικες έχουν διαφορετικές ημερήσιες ανάγκες για ύπνο. Τα παιδιά συνήθως απαιτούν τουλάχιστον 14 ώρες ύπνου ημερησίως και οι ανάγκες αυτές διατηρούνται μέχρι την ηλικία των 12 ετών. Μετά την ηλικία αυτή τα παιδιά αποκτούν τις ανάγκες των ενηλίκων.

Στους ενήλικες όσο τα χρόνια περνούν ο ύπνος τείνει να είναι διακεκομμένος ενώ οι υπερήλικες αρχίζουν με την πάροδο των χρόνων να ξυπνούν όλο και νωρίτερα το πρωί.

Η αϋπνία αποτελεί μία βασανιστική διατάραξη της φυσιολογικής λειτουργίας του ύπνου που ταλαιπωρεί εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο. Υπολογίζεται ότι το ένα στα τρία άτομα θα παρουσιάσει και θα ταλαιπωρηθεί από αϋπνία σε κάποια φάση της ζωής του.

Η αϋπνία είναι συχνότερο πρόβλημα στους «πολιτισμένους» λαούς και μπορεί να εκδηλώνεται με διάφορες μορφές. Έτσι πολλά άτομα παραπονιούνται για το ότι αργεί να τους πάρει ο ύπνος το βράδυ ενώ άλλα για το ότι ξυπνούν πολύ νωρίς.

Τέλος υπάρχουν και άτομα τα οποία ξυπνούν πολλές φορές το βράδυ με αποτέλεσμα να μην χορταίνουν τον ύπνο. Πολλές φορές όμως η έννοια της αυπνίας παρερμηνεύεται επειδή πολλά άτομα θεωρούν ότι έπρεπε να κοιμούνται περισσότερες ώρες από αυτές που κοιμούνται χωρίς αυτό πολλές φορές να είναι αληθινό.

Επίσης πολλά άτομα δεν πέφτουν σε βαθύ ύπνο αλλά έχουν ένα επιπόλαιο ύπνο με αποτέλεσμα να αισθάνονται ότι βρίσκονται μεταξύ ύπνου - ξυπνητού.

Τι προκαλεί όμως την αϋπνία

Είναι γεγονός ότι η αϋπνία σαν πρόβλημα είναι γνωστή από παλαιοτάτων χρόνων.

Εν τούτοις το γεγονός ότι η συχνότητα των ατόμων με αϋπνία αυξάνει με την πάροδο των ετών καθώς και το ότι η αϋπνία σαν πρόβλημα απαντάται συχνότερα στις «πολιτισμένες» κοινωνίες μαρτυρά τον σημαντικό ρόλο που παίζει το άγχος και ο σύγχρονος τρόπος ζωής στη δημιουργία του προβλήματος.

Εκτός όμως από την υπερένταση το stress και το άγχος πολλοί άλλοι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία του προβλήματος.

Τέτοιοι παράγοντες είναι η ανησυχία και οι φόβοι που διακατέχουν πολλά άτομα, η κατανάλωση σημαντικών ποσοτήτων καφέ, τσαγιού ή αλκοόλης ή απότομη διακοπή ηρεμιστικών ή αγχολυτικών φαρμάκων που μπορεί να παίρνει κάποιο άτομο, οι μεταβολές του ωραρίου (εναλλαγή νυκτερινής με ημερήσια βάρδια, ταξίδια από χώρα σε χώρα) και κυρίως οι διάφοροι θόρυβοι του περιβάλλοντος που διαταράσσουν τον ύπνο μας.

Στους θορύβους δεν περιλαμβάνονται μόνο οι βιομηχανικοί ή οι θόρυβοι από διάφορα μηχανήματα ή τροχοφόρα αλλά και το ροχαλητό που μπορεί να έχει ο σύντροφός μας ή άλλο άτομο που κοιμάται κοντά μας.
Από αϋπνία δεν πάσχουν μόνο οι μεγάλοι αλλά αυτή μπορεί να ταλαιπωρεί και παιδιά.

Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την αϋπνία

Κάθε άτομο που πάσχει από αϋπνία πριν καταλήξει στον γιατρό για κάποια συμβουλή ή για την αναγραφή κάποιου υπνωτικού χαπιού (που αποτελεί την τελευταία και όχι σωστή λύση του προβλήματος του) θα πρέπει από μόνο του να εφαρμόσει ορισμένα πρακτικά μέτρα που πολλές φορές αποδεικνύονται πολύ αποτελεσματικά.

Τα μέτρα αυτά είναι:

• Αποφεύγετε την κατανάλωση καφέ, τσαγιού ή οινοπνευματωδών ποτών ιδιαίτερα τις απογευματινές ή βραδινές ώρες.
• Αποφεύγετε το βράδυ να τρώτε πολύ ή να τρώτε βαριά και πικάντικα φαγητά.
• Ένα ζεστό γάλα ή χαμομήλι πριν πάτε στο κρεβάτι συχνά βοηθάει τον ύπνο.
• Συνηθίστε το απόγευμα ή το βράδυ να ασκείσθε. Το περπάτημα το ελαφρό τρέξιμο, το ποδήλατα κ.α. αποτελούν άριστο τρόπο άσκησης για όλες τις ηλικίες που χαλαρώνει τον οργανισμό και βελτιώνει το άγχος.
• Ένα ζεστό βραδινό μπάνιο θεωρείται ότι πρέπει για χαλάρωμα του σώματος ιδιαίτερα αν αυτό γίνεται μετά από άσκηση.
• Φροντίστε το δωμάτιο που κοιμάστε να μην είναι ούτε πολύ ζεστό ούτε πολύ κρύο.
• Εξασφαλίστε ήσυχο περιβάλλον για τον ύπνο σας. Κλείσε κάθε συσκευή που κάνει θόρυβο, συστήστε το περιβάλλον σας να κάνουν ησυχία. Εάν αυτό είναι πρακτικά αδύνατο φορέστε ωτοασπίδες.
• Αποφεύγετε να κοιμάστε κατά τη διάρκεια της ημέρας ή να παίρνετε στα κλεφτά υπνάκους διαβάζοντας την εφημερίδα σας ή βλέποντας τηλεόραση ιδιαίτερα το απόγευμα. Πολλά άτομα πάσχουν από αϋπνία διότι έχουν προκαλέσει αναστροφή του ωραρίου του ύπνου τους δηλ. κοιμούνται την ημέρα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κοιμηθούν το βράδυ.
• Προσπαθήστε να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε ημέρα.
• Διαλέξτε κρεβάτι με στρώμα και κλινοσκεπάσματα άνετα, αναπαυτικά και ευχάριστα. Μην άγχεστε και ανησυχείτε αν μία βραδιά δεν κοιμηθείτε. Η κατάκλιση και η ανάπαυση του σώματος είναι εξ ίσίου απαραίτητη και ωφέλιμη. Το άγχος για το αν θα έχετε ύπνο το βράδυ επιδεινώνει την κατάστασή σας.

Αν τα μέτρα αυτά δεν αποδώσουν τότε ο γιατρός σας θα σας υποδείξει κάποιο υπναγωγό το οποίο όμως θα πρέπει να πάρετε όσο το δυνατόν μικρότερη δοσολογία και για όσο το δυνατόν μικρότερο χρόνο.

Θα πρέπει να ξέρετε ότι τα υπνωτικά αποτελούν την εύκολη προσωρινή λύση του προβλήματός σας χωρίς να σας το λύνουν οριστικά. Τα υπνωτικά που σήμερα είναι πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα προκαλούν εθισμό ενώ μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση του ατόμου και την επόμενη ημέρα.

Μετά τη λήψη του υπνωτικού χαπιού δεν θα πρέπει να πιούμε οινοπνευματώδη, να οδηγήσουμε ή να χειρισθούμε μηχανήματα. Στο υπνωτικό χάπι θα καταλήξουμε μόνο όταν όλα τα άλλα μέτρα έχουν αποτύχει.