Παθήσεις των Αρθρώσεων και Πόνος

Οι παθήσεις των αρθρώσεων είναι από τις συχνότερες παθήσεις του ανθρώπου και προκαλούν συνήθως πόνους και παραμορφώσεις. Πράγματι, επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι 1 στους 3 ασθενείς που έρχονται στο ιατρείο του παθολόγου ή του γενικού γιατρού πάσχουν από κάποια νόσο των αρθρώσεων.

Εάν κάποιος επιχειρήσει την ταξινόμηση αυτών των παθήσεων θα πρέπει να τις διαχωρίσει σε 3 βασικές ομάδες:

Στην πρώτη ομάδα ανήκουν οι παθήσεις που ο κόσμος συνηθίζει να ονομάζει αρθριτικά και οι γιατροί οστεοαρθρίτιδες. Πρόκειται για χρόνιες παθήσεις των αρθρώσεων που εμφανίζονται σε μέσες ή μεγαλύτερες ηλικίες.

Συνήθως προσβάλλουν μία ή δύο αρθρώσεις και εξελίσσονται με εξάρσεις και υφέσεις. Οι οστεοαρθρίτιδες διαχωρίζονται ακόμη και ανάλογα με την περιοχή του σώματος που προσβάλλουν. Έτσι έχουμε περιφερικές οστεοαρθρίτιδες, όταν προσβάλλονται κύρια περιφερικές αρθρώσεις όπως γόνατα, χέρια, ώμοι και κεντοαξονική οστεοαρθρίτιδα ή οστεοαρθρίτιδα της σπονδυλικής στήλης ή σπονδυλαρθρίτιδα όταν προσβάλλεται κύρια η σπονδυλική στήλη.

Στη δεύτερη ομάδα ανήκουν οι παθήσεις που ο κόσμος συνηθίζει να ονομάζει ρευματικά και οι γιατροί φλεγμονώδεις αρθροπάθειες ή αρθρίτιδες. Πρόκειται για σοβαρές παθήσεις που μπορούν να εμφανισθούν σε κάθε ηλικία.

Προσβάλλουν περισσότερες από μία αρθρώσεις, συνήθως συμμετρικά, αλλά μπορούν να προσβάλλουν και άλλα όργανα του σώματος όπως π.χ τα νεφρά, τους πνεύμονες, τα μάτια, το δέρμα και άλλα συστήματα. Στην ομάδα αυτή ανήκει η Ρευματοειδής αρθρίτιδα ή όπως μερικοί την αποκαλούν παραμορφωτική αρθρίτιδα και που περισσότεροι την μπερδεύουν με την οστεοαρθρίτιδα των άκρων χειρών μια καλοήθη πάθηση των χεριών που ανήκει στην προηγούμενη ομάδα.

Στην τρίτη ομάδα ανήκουν παθήσεις των μορίων που περιβάλλουν και κινούν την άρθρωση, δηλαδή των τενόντων, των μυών, των νεύρων κλπ. Ο κόσμος τις ονομάζει με πολλά ονόματα, όπως πιασίματα, ψύξεις, νευροκαβαλίκευματα κ.α και οι γιατροί γενικά εξωαρθρικό ρευματισμό και ανάλογα με την περίπτωση τενοντίτιδα, τενοντοελυτρίτιδα, περιαρθρίτιδα, επικονδυλίτιδα κ.α.

Κάθε μία από τις ομάδες αυτές έχει διαφορετική αντιμετώπιση και άμεση και μακροπρόθεσμη. Η θεραπεία τους είναι πιο αποτελεσματική όσο η διάγνωση είναι συντομότερη. Η πρώτη και η τρίτη ομάδα παθήσεων, είναι καλοήθεις και προκαλούν μόνο πόνο, παραμόρφωση και αδυναμία κινητικότητας, η δεύτερη ομάδα, δηλαδή οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες ή ρευματικά προκαλούν τα ίδια συμπτώματα με τις προηγούμενες αλλά μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στο θάνατο.

Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα των παθήσεων των αρθρώσεων είναι ο πόνος.

Ο πόνος παρουσιάζεται με τρεις μορφές:

Μηχανικός πόνος: Ο πόνος αυτός εμφανίζεται κατά τη διάρκεια μιας κίνησης ή μετά από κόπωση της άρθρωσης ή των μυών που την περιβάλλουν και παρέρχεται όταν ξεκουρασθεί η άρθρωση ή εάν τοποθετηθεί η πάσχουσα περιοχή σε κατάλληλη θέση.

Ο μηχανικός πόνος είναι συχνότερος τις απογευματινές ώρες και είναι χαρακτηριστικός στη χρόνια φάση της οστεοαρθρίτιδας ή των παραλλαγών του εξωαρθρικού ρευματισμού.

Φλεγμονώδης πόνος: Ο πόνος υπάρχει συνεχώς, ανεξάρτητα εάν κινείται ή όχι η άρθρωση. Δεν υπάρχει θέση που μπορεί να ξεκουρασθεί ο ασθενής. Ο πόνος επιτείνεται μετά την κατάκλιση ή ξυπνά τον ασθενή κατά τις 2-3 το πρωί.

Συνοδεύεται από πρωινή δυσκαμψία της άρθρωσης ή των αρθρώσεων που έχουν προσβληθεί, που διαρκεί περισσότερο από μισή ώρα. Ο πόνος μειώνεται μετά από κάποια ήπια δραστηριότητα και επιδεινώνεται μετά από κόπωση. Ο φλεγμονώδης πόνος είναι χαρακτηριστικός των φλεγμονωδών αρθρίτιδων και των εξάρσεων της οστεοαρθρίτιδας.

Με τον ίδιο τρόπο πονά και η κρίση του εξωαρθρικού ρευματισμού.

Αντανακλαστικός πόνος: Ο πόνος αυτός εμφανίζεται σε μία περιοχή του σώματος αλλά η γενεσιουργός αιτία είναι σε άλλη περιοχή και μερικές φορές και αρκετά μακρυά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί κάποιες φορές ο αντανακλαστικός πόνος στο πόδι που προέρχεται από βλάβη στη σπονδυλική στήλη.

Πρόκειται για τη γνωστή ισχιαλγία που οφείλεται σε πίεση και ερεθισμό του ισχιακού νεύρου από φθαρμένο μεσοσπονδύλιο δίσκο (δισκοπάθεια) της οσφυικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.

Ο πόνος της οστεοαρθρίτιδας των μεγάλων αρθρώσεων των κάτω άκρων:
Πρόκειται για ένα πολύ χαρακτηριστικό πόνο που εάν τον έχει ο ασθενής, η πιθανότητα να πάσχει από οστεοαρθρίτιδα του γόνατος ή του ισχίου είναι εξαιρετικά μεγάλη.

Στις περιπτώσεις αυτές όταν κάθεται ο ασθενής δεν πονά, όταν όμως σηκωθεί να περπατήσει αισθάνεται έντονο πόνο (μάγκωμα) στην πάσχουσα άρθρωση για τα πρώτα του βήματα. Μετά βαθμιαία ο πόνος περνά και ο ασθενής μπορεί να περπατήσει σχετικά ελεύθερα.

'Οσο περισσότερη ώρα είναι καθισμένος ο ασθενής τόσο μεγαλύτερο χρονικά είναι και το διάστημα που η άρθρωσή του θα πονά (είναι μαγκωμένη).

Ο πόνος της ινομυαλγίας:
Μερικοί ασθενείς, συχνά γυναίκες, παραπονούνται για πόνους στα χέρια, τα πόδια, την πλάτη και αλλού. Οι πόνοι αυτοί εμφανίζονται ταυτόχρονα ή πηγαίνουν από τη μία περιοχή στην άλλη (μεταναστεύουν).

Οι πόνοι συνδυάζονται με διαταραχές του ύπνου, έντονο αίσθημα ψυχικής και σωματικής κόπωσης, μικρή πρωινή μυική δυσκαμψία, έντονο stress, συχνουρία και ήπια καταθλιπτικά φαινόμενα. Ο πόνος επιδεινώνεται σε ψυχρό περιβάλλον και μετά από κόπωση και βελτιώνεται με μάλαξη, στο θερμό περιβάλλον και την ψυχική ηρεμία.

Όπως φαίνεται, ο πόνος στις παθήσεις των αρθρώσεων δεν έχει πάντα τα ίδια χαρακτηριστικά. Η λεπτομερής αξιολόγησή του βοηθά πάρα πολύ στην επιλογή του κατάλληλου φαρμάκου για κάθε περίπτωση.