Ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν ότι η εξωτερική εμφάνιση είναι καθρέπτης της ψυχής. Ωστόσο η εξωτερική εμφάνιση δεν επηρεάζεται και επηρεάζει μόνο με ποικίλους τρόπους την ψυχική σφαίρα, αλλά αποτελεί και δείκτη σωματικής υγείας. Ιδιαίτερα μάλιστα στην περίπτωση ορισμένων κοινών νοσημάτων, η εξωτερική εμφάνιση μπορεί να κρούσει τον κώδωνα κινδύνου και να οδηγήσει στον πρώιμο εντοπισμό τους. Στην κλινική πράξη, σε αρκετές περιπτώσεις, οι αλλοιώσεις της εμφάνισης του σώματος προηγούνται από άλλα θορυβώδη συμπτώματα, όπως είναι ο πόνος, ο πυρετός, η ζάλη κ.λπ.  και σχόλια του τύπου «πώς χάλασες έτσι» από το περιβάλλον του ασθενούς προηγούνται της εκδήλωσης ενός νοσήματος, με εμφανή για τον ίδιο τον ασθενή τρόπο. Εξωτερικά παθολογικά κλινικά σημεία εμφανή στο οικογενειακό, φιλικό ή επαγγελματικό περιβάλλον είναι:

Οι αλλοιώσεις του χρώματος του δέρματος

Το σύνηθες χρώμα του δέρματός μας καθορίζεται κυρίως από δύο χρωστικές τη μελατονίνη και την καρωτίνη και την κληρονομικότητά μας. Οι δύο κύριες διαταραχές του χρώματος του δέρματος είναι η ωχρότητα και η κιτρινίλα, αποχρώσεις που αλλάζουν το σύνηθες ενός συγκεκριμένου δέρματος.

Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος οργανικών παθήσεων που προκαλούν κιτρινίλα είναι ο ίκτερος. Προέρχεται από την αύξηση της συζευγμένης ή της μη συζευγμένης χολερυθρίνης στο σώμα.

Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος οργανικών παθήσεων που προκαλούν ωχρότητα είναι η αναιμία. Στην περίπτωση αυτή η μείωση των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος, προκαλεί ελάττωση του ροδαλού χρώματος και ωχρότητα.

Αλλαγές στο σύνηθες χρώμα του δέρματος ενδέχεται να προκαλέσουν επίσης η κακή κυκλοφορία αίματος, το stress, η αϋπνία, η κούραση, ψυχιατρικά σύνδρομα, η έκθεση σε ψύχος, η έκθεση στον ήλιο, παράγοντες διατροφής, τα ηπατικά νοσήματα, η νεφρική ανεπάρκεια, οι ορμονικές διαταραχές, οι φλεγμονές, ορισμένα μεταβολικά νοσήματα,  νοσήματα δυσαπορρόφησης, εξανθηματικά νοσήματα.

Εξογκώματα και πρηξίματα δέρματος

Στο οίδημα υπάρχει διάχυτο ή εντοπισμένο πρήξιμο. Μπορεί να αντανακλά κατακράτηση υγρών οφειλόμενη σε μια ποικιλία παθολογικών παραγόντων, τοπική στάση υγρών λόγω παρακώλυσης κυκλοφορίας ή διαταραχή στη σύσταση των ιστών. Χαρακτηριστικές κατηγορίες νοσημάτων που προκαλούν οίδημα είναι:

  • Tα καρδιακά νοσήματα
  • Νεφρικά νοσήματα
  • Ηπατικά νοσήματα
  • Νοσήματα λεμφαδένων
  • Φλεβικά νοσήματα
  • Φλεγμονές
  • Ορμονικά νοσήματα

Ενίοτε το τοπικό πρήξιμο που παρατηρεί κάποιος στην εξωτερική εμφάνιση του δέρματος, μπορεί να μην είναι αληθές οίδημα, αλλά να οφείλεται σε ψηλαφητό υποκείμενο μόρφωμα, όπως λιπώματα ή όγκοι.

Η τριχόπτωση

Η τρίχα αποτελεί ένα από τους βασικούς «καθρέπτες» της συνολικής κατάστασης του σώματος. Η πραγματικότητα αυτή είχε γίνει διαισθητικώς αντιληπτή από τα πολύ παλιά χρόνια. Το πλούσιο και στιλπνό τριχωτό της κεφαλής θεωρούνταν από πολλές κοινωνίες στοιχείο ιδιαίτερης δύναμης και υγείας. Η ύπαρξη φυσιολογικής ποσότητας και στιλπνότητας του τριχωτού της κεφαλής, οφείλεται σε μία ευαίσθητη ισορροπία κατά την οποία οι τρίχες που ευρίσκονται σε αναγεννητική φάση είναι πάνω από δέκα φορές περισσότερες από τις τρίχες που ευρίσκονται σε φάση telogen, υπάρχει επάρκεια αναγεννητικών ριζών και φυσιολογική δομή της τρίχας στο μικροσκόπιο από τη ρίζα έως στην άκρη.

Η ισορροπία αυτή συχνά διαταράσσεται από το stress και παθολογικούς παράγοντες που οφείλονται στη διατροφή, σε συστηματικά οργανικά νοσήματα, σε διαταραχή ορμονών, σε τοπικά νοσήματα, σε φάρμακα, σε ψυχολογικούς παράγοντες, σε επιθετικούς κοσμητικούς χειρισμούς της τρίχας, σε κακές συνήθειες, σε κακή κληρονομικότητα. Οι πιο συχνές κατηγορίες οργανικών νοσημάτων, που προκαλούν επίμονη τριχόπτωση είναι:

  • Νοσήματα αίματος (π.χ. αναιμία)
  • Φλεγμονές
  • Οι τροφικές διαταραχές, νοσήματα δυσαπορρόφησης
  • Τα αυτοάνοσα νοσήματα
  • Ορμονικά νοσήματα
  • Νοσήματα κολλαγόνου
  • Μεταβολικά νοσήματα

Η σταθερή παχυσαρκία ή απίσχναση ανεξαρτήτως αιτιολογίας

Η ιατρική χρησιμοποιεί σήμερα ένα ειδικό δείκτη, τον δείκτη μάζας σώματος ΒΜΙ, ο οποίος ισούται με το βάρος δια του τετραγώνου του ύψους.

Κάτω του 18,5 είναι γενικά πολύ χαμηλός, χαρακτηρίζει τα πολύ αδύνατα άτομα και συνοδεύεται από αυξημένη νοσηρότητα. ΒΜΙ=18,5-24,9, είναι γενικά φυσιολογικό. ΒΜΙ=25-29 χαρακτηρίζει τα υπέρβαρα άτομα και πάνω από τριάντα τα παχύσαρκα άτομα. Τα πιο κοινά αίτια της παχυσαρκίας ή της απίσχνασης είναι η αυξημένη ή μειωμένη πρόσληψη θερμίδων.   Ανεξαρτήτως αιτιολογίας, η παχυσαρκία, όταν εγκαθίσταται μόνιμα σε ένα οργανισμό, οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές και ποικίλες σιωπηλές μεταβολικές διαταραχές, όπως αύξηση χοληστερόλης, σακχάρου, ουρικού οξέως, τριγλυκεριδίων. Σε βάθος χρόνου νοσήματα χωρίς συμπτώματα στα αρχικά στάδια, όπως ο διαβήτης, η υπέρταση, η υπερχοληστερολαιμία, τα εμφράγματα, οι παθήσεις σπονδυλικής στήλης, ενδέχεται να εμφανιστούν. Ο παχύσαρκος είναι σε ομάδα υψηλού κινδύνου για καρκινώματα, όπως εντέρου και μαστού.

Στον αντίποδα η απίσχναση, που μπορεί να είναι αποτέλεσμα νευρογενούς ανορεξίας ή άλλου παράγοντα συνδέεται με σημαντικές ελλείψεις ζωτικών για το σώμα ουσιών,  ελαττωμένη λειτουργία όλων των οργάνων, λόγω στέρησης ενέργειας, δυσανεξία στο ψύχος, μείωση της κινητικότητας του γαστρεντερικού σωλήνα με δυσκοιλιότητα και αναστολή της εμμήνου ρήσεως, εμφάνιση  τριχόπτωσης και ανάπτυξη εστιών τριχοφυΐας με χνούδι σε περιοχές, όπου δεν προϋπήρχε, διόγκωση σιελογόνων αδένων, οστικά άλγη, οίδημα, κυάνωση δακτύλων.

Ανεξήγητες διαταραχές βάρους

Οι διαταραχές του βάρους συνήθως έχουν ως αιτία την αυξημένη ή μειωμένη πρόσληψη θερμίδων. Ωστόσο οι ανεξήγητες διαταραχές του βάρους χρήζουν πάντοτε ιατρικής διερευνήσεως.

Χαρακτηριστικές κατηγορίες νοσημάτων που προκαλούν ανεξήγητες διαταραχές βάρους είναι:

  • Ορμονικά νοσήματα
  • Οι τροφικές διαταραχές, νοσήματα δυσαπορρόφησης
  • Οι φλεγμονές
  • Τα εγκεφαλικά νοσήματα
  • Μεταβολικά νοσήματα
  • Ψυχιατρικά νοσήματα

 

Στην κλινική πρακτική, ενώ ο ασθενής θορυβείται από την ανεξήγητη προσθήκη βάρους, όταν πρόκειται για ανεξήγητο αδυνάτισμα, συχνά προσέρχεται καθυστερημένα. Παρά το γεγονός ότι παράγοντες όπως το αυξημένο stress, παράγοντες διατροφής, φάρμακα και απλά οργανικά νοσήματα ευρίσκονται, αρκετές φορές στη ρίζα της ανεξήγητης απίσχνασης, ορισμένα πολύ σοβαρά νοσήματα με χαρακτηριστικό εκπρόσωπο τον καρκίνο, ενδέχεται να έχουν ως μόνο σύμπτωμα την ανεξήγητη απώλεια βάρους.

Αλλοιώσεις νυχιών

Μυκητιάσεις, ποικίλες φλεγμονές, νεφρικά, ηπατικά προβλήματα, κακή κυκλοφορία αίματος, καρδιακή ανεπάρκεια, πνευμονικά νοσήματα, το κάπνισμα, διατροφικές ελλείψεις  προκαλούν αλλοιώσεις χρώματος.

Εύθραυστα νύχια που θρυμματίζονται ή σπάνε εύκολα μπορεί να υποδηλώνουν διατροφικές ελλείψεις (ειδικά σε βιοτίνη, σίδηρο ή πρωτεΐνη), αφυδάτωση ή ορμονικά προβλήματα. Τα νύχια που αλλάζουν σχήμα ή παρουσιάζουν πάχυνση, ενδέχεται να υποκρύπτουν καρκινώματα, παθήσεις συνδετικού ιστού ή παθήσεις πνεύμονα ή καρδιάς.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Σφουγγάρι λούφα: Είναι καλή ιδέα η χρήση του;
Γ. Βέλμαχος: Η επιδημία του τραύματος στην Ελλάδα και τα πρώτα βήματα αντιμετώπισης
Ποια είναι τα οφέλη της φράουλας