Καρκίνος προστάτη: Φαρμακευτική θεραπεία

Γράφει ο Πάρις Α. Κοσμίδης, Παθολόγος – Ογκολόγος , Δ/ντής Β’ Παθολογικής – Ογκολογικής ΔΘΚΑ ΥΓΕΙΑ.

15 Σεπτεμβρίου- Ευρωπαϊκή ημέρα κατά του καρκίνου στο προστάτη

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συνηθέστερος καρκίνος στον άνδρα και η σχέση του με τις ανδρικές ορμόνες είναι άμεση.

Στα αρχικά στάδια η χειρουργική αποτελεί τη θεραπεία εκλογής και πολλοί ασθενείς θεραπεύονται. Επίσης η ακτινοβολία, είτε εξωτερική είτε με εμφύτευση ραδιενεργών σφαιριδίων έχει εξίσου καλά αποτελέσματα.

Στις περιπτώσεις εκείνες, που χρόνια μετά το χειρουργείο, επανεμφανισθεί ο καρκίνος, είτε παρουσιασθεί ευθύς εξαρχής με μεταστάσεις, τότε η ορμονική θεραπεία αποτελεί τον κυρίαρχο τρόπο αντιμετώπισης.

Ορμονική θεραπεία

Η ορμονική θεραπεία είναι η ραχοκοκαλιά της φαρμακευτικής αντιμετώπισης. Συνιστάται σε πρώτη φάση στη χορήγηση ανάλογων LHRH (γοναδοτροφινών) υπό μορφή υποδόριων ενέσεων κάθε 3 μήνες σε συνδυασμό με δισκία αντιανδρογόνων που λαμβάνονται κάθε μέρα. Ο συνδυασμός αυτός προκαλεί πλήρη ανδρικό ορμονικό αποκλεισμό με αποτελέσματα εξαιρετικά που διαρκούν χρόνια. 

Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση επιθετικού καρκίνου προστάτη με μεταστάσεις σε σπλάχνα ή σε πολλές οστικές εστίες. Στην περίπτωση αυτή η συγχορήγηση της χημειοθεραπείας με Docetaxel έχει ευεργετικά αποτελέσματα με αξιοσημείωτη επιμήκυνση της ζωής.

Στην πορεία της νόσου, υπάρχει πιθανότητα σε άλλο χρονικό διάστημα να αναπτυχθεί αντοχή στα φάρμακα που δίδονται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη δραστηριοποίηση του καρκίνου που εκδηλώνεται με αύξηση του PSA και τν δημιουργία μεταστάσεων. Αυτή η κατάσταση λέγεται “καρκίνος προστάτη ανθεκτικός στον ευνουχισμό”. Στην περίπτωση αυτή η αλλαγή ορμονικής θεραπείας είναι επιβεβλημένη.

Πρόσφατα εγκρίθηκαν δύο νέα ορμονικά φάρμακα και βρίσκονται στη διάθεση των ογκολόγων με ευεργετικά αποτελέσματα. Το Abiraterone και το Enzalutamide.

Το Abiraterone αναστέλλει τη σύνθεση των ανδρογόνων στα επινεφρίδια, τους όρχεις και εντός του προστατικού καρκίνου με αποτέλεσμα τη μείωση της τεστοστερόνης. Χορηγείται μαζί με πρεδνιζόνη. Έχει καλά αποτελέσματα με βελτίωση της επιβίωσης χωρίς σπουδαίες παρενέργειες.

Το Enzalutamide συνδέεται με τους υποδοχείς ανδρογόνων και ασκεί την αντιανδρογόνο δράση του χωρίς τη συνοδό χορήγηση πρεδνιζόνης.
Και τα δύο φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν πριν ή μετά τη χημειοθεραπεία αναλόγως της επιθετικότητας και βαρύτητας της νόσου.

Χημειοθεραπεία

Το Docetaxel σε συνδυασμό με την πρεδνιζόνη έχει εγκριθεί από το 2004 για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη που είναι ανθεκτικός στην ορμονική θεραπεία.

Πρόσφατα, μετά από μελέτες, βρέθηκε να ωφελεί ασθενείς με προχωρημένη επιθετική νόσο μαζί με ορμονική θεραπεία σε ασθενείς που δεν έχουν ακόμη αναπτύξει αντοχή στις ορμόνες. Αυτή η γνώση είναι πολύ σημαντική, διότι άλλαξε τη στρατηγική που είχαμε για πολλές δεκαετίες με την αποκλειστική χορήγηση ορμονοθεραπείας.

Ένας άλλος χημειοθεραπευτικός παράγοντας είναι η Cabazitaxel που μπορεί να φανεί χρήσιμη θεραπεία μετά από το Docetaxel.
Υπάρχουν επομένως, αρκετά φάρμακα διαθέσιμα που έχουν αλλάξει την πορεία των ασθενών με μεταστατικό καρκίνο προστάτη.

Ανοσοθεραπεία

Το Sipullucel-T είναι ένας ανοσοθεραπευτικός παράγοντας που είναι δυνατόν να αποτελέσει δυνατό όπλο στους ασθενείς εκείνους με καρκίνο προστάτη που έχουν ελάχιστα συμπτώματα.

Ραδιοφάρμακα

Το Radium-223 είναι ένα ραδιοφάρμακο που μιμείται τον μεταβολισμό ασβεστίου και μπορεί να δρα αποτελεσματικά στις οστικές μεταστάσεις. Εκτός από την ανακούφιση που προσφέρει το ραδιοφάρμακο, έχει αποδειχθεί ότι επιμηκύνει και τη ζωή.

Οστικές μεταστάσεις

Το Denausumab και το Zolendronic acid είναι εξειδικευμένα φάρμακα για τη μείωση των ανεπιθύμητων συμβαμάτων εκ των οστικών μεταστάσεων. Μαζί με την ακτινοθεραπεία συμβάλλουν σημαντικά στην ανακούφιση ασθενών.