Καρκίνος του προστάτη: Έλεγχος και θεραπεία

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συνήθης καρκίνος στους άντρες και η δεύτερη αιτία θανάτου μετά τον καρκίνο στο πνεύμονα. Την τελευταία δεκαπενταετία έχει παρατηρηθεί μια εντυπωσιακή αύξηση του αριθμού των ασθενών με εντοπισμένη νόσο αλλά και της ποικιλίας των θεραπευτικών επιλογών.

Ποιοι όμως κινδυνεύουν να προσβληθούν από τη νόσο; Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται με την ηλικία χωρίς όμως να υπάρχει ένα ηλικιακό όριο. Ένας άντρας 60-80 ετών έχει 1 στις 8 πιθανότητες να νοσήσει. Οι άντρες με οικογενειακό ιστορικό με συγγενή πρώτου βαθμού έχουν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν. Επίσης, κάποιες έρευνες έχουν δείξει ότι η διατροφή που είναι υψηλή σε κορεσμένα λιπαρά οξέα (κόκκινο κρέας), και φτωχή σε φυτικές ίνες, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη.

Σε καθημερινή βάση λέμε σε όλους τους άντρες να κάνουν μια φορά το χρόνο έναν προληπτικό έλεγχο, και μέσα σε αυτό τον έλεγχο, πρέπει να οπωσδήποτε να συμπεριλάβουμε και το ουροποιητικό σύστημα. Πρέπει οπωσδήποτε, όλοι οι άντρες από τα 50 έτη και πάνω να κάνουν μια εξέταση PSA, μια εξέταση ούρων, ένα υπερηχογράφημα νεφρών-κύστεως-προστάτη, και μια δακτυλική εξέταση του προστάτη (ΔΕΠ). Όλα έχουν τη σημασία τους και την διαγνωστική αξία τους, και κανένα δεν πρέπει να παραλείπεται.

Το PSA είναι ένα ειδικό αντίγονο που παράγεται στον προστάτη και το βλέπουμε με μια εξέταση αίματος. Μπορεί να αυξηθεί σε διάφορες περιπτώσεις όπως τον καρκίνο του προστάτη, μια υπερπλασία του προστάτη, σε οξεία ή χρόνια προστατίδα, και όταν υπάρχει ουροκαθετήρας. Πρέπει να γίνεται συνεκτίμηση μαζί με τη ΔΕΠ, η οποία είναι μια ανώδυνη εξέταση που δεν κρατάει παραπάνω από μερικά δευτερόλεπτα. Με τη ΔΕΠ μπορούμε να διακρίνουμε τη σύσταση του προστάτη και το μέγεθος του.  Το υπερηχογράφημα μας παρέχει πολλές πληροφορίες για την ανατομία (το μέγεθος του προστάτη και τη θέση των νεφρών), τη λειτουργικότητα του ουροποιητικού, και αν υπάρχει κάποια απόφραξη η οποία μπορεί να προκαλέσει διάταση. Όπως ανέφερα παραπάνω, οι άντρες με οικογενειακό ιστορικό πρώτου βαθμού συγγένειας έχουν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν, οπότε θα πρέπει να ξεκινήσουν τον προληπτικό τους έλεγχο από τα 40 έτη.

Σε περίπτωση που υπάρχουν οι ενδείξεις ότι υπάρχει υποψία για καρκίνο του προστάτη, το επόμενο βήμα είναι να γίνει μια βιοψία του προστάτη. Αυτή γίνεται με νάρκωση και δια βελόνης μέσω διορθικού υπερηχογραφήματος. Στη συνέχεια, και αφού γίνει η ιστολογική εξέταση, προχωράμε στη σταδιοποίηση της νόσου με αξονική τομογραφία και σπινθηρογράφημα οστών για τυχόν μεταστάσεις.

Είμαστε τυχεροί γιατί ζούμε σε μια εποχή όπου υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές με βάση το στάδιο (αν είναι μεταστατικό ή τοπικό) της νόσου, την ηλικία, και σαφώς την επιθυμία του ίδιου του ασθενή.

Στο εξωτερικό, είναι διαδεδομένη και πολλοί ουρολόγοι προτείνουν την επιλογή της ‘ενεργής παρακολούθησης’ (active surveillance) σε χαμηλού βαθμού κακοήθεια. Αυτή περιλαμβάνει τακτική παρακολούθηση και τακτικές εξετάσεις. Η πιο διαδεδομένη θεραπευτική επιλογή όμως είναι η ριζική προστατεκτομή η οποία πλέον γίνεται με το ρομποτικό σύστημα Da Vinci. Με τον τρόπο αυτό, μειώνονται  δραματικά οι πιθανότητες για ακράτεια και στυτική δυσλειτουργία. Επίσης ο χρόνος νοσηλείας είναι μόνο 2-3 μέρες. Σε ασθενείς που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να χειρουργηθούν για διάφορους λόγους, υπάρχει η επιλογή της ακτινοθεραπείας με εξίσου καλά αποτελέσματα. Σε προχωρημένη νόσο, μπορεί να χρειαστεί ο ασθενής να υποβληθεί και σε περαιτέρω θεραπεία με ορμονοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, ή και χημειοθεραπεία.

 Ο καρκίνος του προστάτη είναι μια πλήρως ιάσιμη κατάσταση σε αρχικά στάδια.  Για αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ τον προληπτικό έλεγχο και πρέπει να επισκεπτόμαστε τον ουρολόγο μας μια φορά τον χρόνο.