Όταν η κύστη υπερλειτουργεί…

Γράφει ο Αναστάσιος Αθανασόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Νευροουρολογίας & Ουροδυναμικής Πανεπιστημίου Πατρών

Η υπερδραστήρια κύστη είναι μία νόσος που προκαλεί συχνουρία και ακράτεια ούρων, με αποτέλεσμα το άτομo να στερείται ποιότητας ζωής. Όπως φανερώνει και η ονομασία της, πρόκειται για μία κατάσταση που προκαλείται από την υπερδραστηριότητα της ουροδόχου κύστης.

Τα συμπτώματα που θα οδηγήσουν κάποιον να αντιληφθεί ότι πάσχει από την εν λόγω διαταραχή είναι:

• Συχνουρία – ούρηση 8 ή περισσότερες φορές το 24ωρο
• Και Επιτακτική Ακράτεια των Ούρων – δηλαδή ακούσια διαφυγή ποσότητας ούρων μετά από απότομο και συνεχές αίσθημα επιτακτικής ούρησης που δεν μπορεί να ανασταλεί
• Επιτακτικότητα – δηλαδή αιφνίδιο, ισχυρό αίσθημα επιθυμίας για ούρηση

Μία συνήθης διαταραχή

Η OAB προσβάλλει άνδρες και γυναίκες σε όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτου ηλικίας, αν και είναι συχνότερη στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Υπολογίζεται ότι περίπου 100 εκατομμύρια άτομα ανά τον κόσμο ετησίως εμφανίζουν συμπτώματα υπερδραστήριας κύστης. Πρόσφατα, η επιδημιολογική μελέτη EPIC, η πρώτη που διεξήχθη σε αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού στην Ευρώπη και στον Καναδά, σύμφωνα με τις οδηγίες της Διεθνούς Εταιρείας Εγκράτειας (2002), απεκάλυψε ότι το 11,8% των ατόμων ηλικίας άνω των 18 ετών, δηλαδή περίπου 1 στα 8 άτομα παρουσιάζουν συμπτώματα υπερδραστήριας κύστης.

Σε ηλικίες άνω των 40 ετών, το ποσοστό είναι αρκετά μεγαλύτερο (17%).

Μετά από την υποανάλυση των δεδομένων της μελέτης EPIC βρέθηκε ότι τα άτομα με συμπτώματα υπερδραστήριας κύστης παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας και κατάθλιψης σε σχέση με τους υγιείς ανθρώπους. Η υπερδραστήρια κύστη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την καθημερινή ζωή και να επιβαρύνει τη γενική ποιότητα ζωής των πασχόντων.

Είναι όμως αξιοπρόσεκτο ότι αντί να αναζητήσουν ιατρική θεραπεία, πολλοί ασθενείς με υπερδραστήρια κύστη, κρύβουν το πρόβλημά τους και υποφέρουν σιωπηλά.

Οι πιο συχνές δραστηριότητες που μπορούν να επηρεαστούν δυσμενώς από την υπερδραστήρια κύστη είναι:

Κοινωνική Ζωή: Μερικοί πάσχοντες από υπερδραστήρια κύστη δεν πηγαίνουν στον κινηματογράφο, σε αθλητικά θεάματα, στην εκκλησία ή για να διασκεδάσουν. Τα άτομα που πάσχουν από ΟΑΒ προτιμούν την ησυχία του σπιτιού τους, όπου μπορούν να επισκέπτονται την τουαλέτα τόσο συχνά όσο είναι απαραίτητο χωρίς να διακινδυνεύσουν το ντρόπιασμα από το τράβηγμα της ανεπιθύμητης προσοχής, τα σχόλια τρίτων ή τον εξευτελισμό από αιφνίδια επεισόδια ακράτειας ούρων.
Ύπνος: Μερικοί ασθενείς σηκώνονται δυο ή περισσότερες φορές την νύχτα για να ουρήσουν και έτσι δεν απολαμβάνουν ποτέ ένα αδιατάραχτο και αναπαυτικό νυχτερινό ύπνο.
Σεξουαλική Δραστηριότητα: Μερικοί πάσχοντες αποφεύγουν τις σεξουαλικές σχέσεις, φοβούμενοι τη διαφυγή ούρων κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης.
Άσκηση: Μερικοί ασθενείς αποφεύγουν τη συνεργασία με άλλους ή τη συμμετοχή τους σε αθλήματα από φόβο για πιθανή ακράτεια των ούρων.

Στρατηγικές Αντιμετώπισης της OAB: Καθίσματα Διαδρόμου, Εφεδρικά Εσώρουχα.

Ασθενείς με υπερδραστήρια κύστη, πού τολμούν δραστηριότητες εκτός της οικίας τους, αναπτύσσουν λεπτομερείς στρατηγικές για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Μερικοί ταξιδεύουν ή ψωνίζουν μόνο σε περιοχές στις οποίες έχουν ήδη εντοπίσει την εύκολη πρόσβαση στην τουαλέτα.

Άλλοι ασθενείς, όταν βρίσκονται σε αίθουσες κινηματογράφου ή θεάτρου καθώς και σε αεροπλάνα ή σε χώρους κοινών συγκεντρώσεων, χρησιμοποιούν καθίσματα που βρίσκονται κοντά σε διάδρομο, ώστε να είναι εύκολη η έξοδος σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης.

Ορισμένοι ασθενείς μεταφέρουν μαζί τους επικουρικά εσώρουχα ή ακόμη και ουροσυλλέκτες σε περίπτωση που δεν υπάρχει διαθέσιμη τουαλέτα.

Μύθοι και Αλήθειες για την Υπερδραστήρια Κύστη

Κάποιοι ασθενείς που αναπτύσσουν συμπτώματα υπερδραστήριας κύστης σε μεγαλύτερες ηλικίες, πιστεύουν ότι η διαταραχή αποτελεί αναπόφευκτο επακόλουθο της προχωρημένης ηλικίας. Εν τούτοις, η υπερδραστήρια κύστη δεν πρέπει να θεωρείται φυσιολογική μεταξύ ενηλίκων οποιασδήποτε ηλικίας.

Την ίδια στιγμή, αρκετοί πιστεύουν πως δεν είναι δυνατή η βελτίωση των συμπτωμάτων της ΟΑΒ. Στην πραγματικότητα όμως είναι διαθέσιμες αρκετές, όπως επίσης αποτελεσματικές και καλώς ανεκτές θεραπευτικές προσεγγίσεις για την υπερδραστήρια κύστη.

Το πρώτο βήμα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής

Το πρώτο και το πιο σημαντικό βήμα για ένα άτομο που υποπτεύεται ότι πάσχει από υπερδραστήρια κύστη, είναι να συζητήσει το πρόβλημα με κάποιον ουρολόγο. Εάν διαγνωστεί η παραπάνω διαταραχή, εφαρμόζεται συντηρητική θεραπεία, ή και φαρμακοθεραπεία.

Οι συντηρητικές τεχνικές βοηθούν τους πάσχοντες να αντιμετωπίσουν καλύτερα τα συμπτώματά τους.

Σ’ αυτές περιλαμβάνονται οι ασκήσεις των μυών του πυελικού εδάφους, οι ασκήσεις που αφορούν τη λειτουργική ρύθμιση της ουροδόχου κύστης και η αλλαγή των συνηθειών που αφορούν τη μείωση της κατανάλωσης καφεΐνης και αλκοολούχων ποτών.

Η φαρμακοθεραπεία εξάλλου αποδείχτηκε πολύ αποτελεσματική στη βελτίωση των συμπτωμάτων της υπερδραστήριας κύστης.

Οι ανταγωνιστές των μουσκαρινικών υποδοχέων (δηλαδή τα αντι – μουσκαρινικά φάρμακα) αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο στην αντιμετώπιση της ΟΑΒ, με αποτέλεσμα κυρίως τα φάρμακα αυτά να χορηγούνται από τους περισσότερους γιατρούς στους ασθενείς που πάσχουν από αυτό το ιδιαίτερα ενοχλητικό σύνδρομο.

Το ιδιαίτερα αισιόδοξο είναι ότι η έρευνα στο συγκεκριμένο αντικείμενο συνεχίζεται ώστε και νέα φάρμακα να προστίθενται στο οπλοστάσιο των γιατρών, όπως το νέο πολύ αποτελεσματικό και καλά ανεκτό από τους ασθενείς αντιμουσκαρινικό, με την ονομασία φεσοτεροδίνη.