Δέκα εντολές για το φάρμακο

Το φάρμακο:

αποτελεί ένα αναγκαίο κοινωνικό αγαθό που μελετήθηκε και αναπτύχθηκε για να προστατεύσει τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων, καθώς και για να οδηγήσει σε μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη και ποιοτικότερη διάρκεια ζωής.

για να καταστεί χρήσιμο πρέπει να διαθέτει τρία βασικά χαρακτηριστικά:

• Ασφάλεια (όλα τα φάρμακα μπορεί να εμφανίσουν τοξικότητα και επομένως θα πρέπει πάντα να αναζητάται η καλύτερη σχέση ανάμεσα στο καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα και την πιθανότητα εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών).
• Αποτελεσματικότητα (πρέπει να διαθέτει την ικανότητα να μεταβάλλει τη φυσική πορεία μιας νόσου ή να θεραπεύσει τα συμπτώματά της ή ακόμα και να τα προλάβει).
• Ποιότητα (ένα φαρμακευτικό σκεύασμα περιέχει συστατικά και χαρακτηριστικά πιστοποιημένα και εγγυημένα σε κάθε στάδιο της 'ζωής' του, που ξεκινάει από τη φάση παραγωγής του και καταλήγει με τη διάθεσή του στον ασθενή.

Τα τρία αυτά χαρακτηριστικά θα πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύονται από τη σωστή και προσεκτική διαχείρισή τους: τα φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο στην περίπτωση για την οποία έχουν ένδειξη, στη σωστή δόση και για το αναγκαίο χρονικό διάστημα).

διαθέτει ένα ξεχωριστό προφίλ που το διαφοροποιεί από τα άλλα αγαθά. Όλα τα φάρμακα συμπεριλαμβανομένων και των μη  συνταγογραφούμενων, εξασκούν μια συγκεκριμένη θεραπευτική δράση και έχουν αντενδείξεις που μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες, ακόμα και πολύ σοβαρές.

Αν συγχορηγηθούν με άλλες ουσίες, για παράδειγμα το οινόπνευμα, πολλά φάρμακα δύναται να προκαλέσουν σοβαρές αλληλεπιδράσεις, οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα υγείας.

είναι ένα προϊόν υψηλών προδιαγραφών αποτελούμενο από δύο βασικά και αναπόσπαστα μέρη. Το ουσιώδες δηλαδή το ίδιο το προϊόν που περιέχει τη δραστική ουσία, καθώς και το τυπικό, το ίδιο σημαντικό με το προηγούμενο, το οποίο αποτελείται από το σύνολο των πληροφοριών, των ενδείξεων και των συμβουλών που παρέχονται από την εταιρεία που το παράγει, τις αρμόδιες κρατικές αρχές που το ελέγχουν και τέλος από τους γιατρούς και τους φαρμακοποιούς που το συνιστούν.

είναι ένα προϊόν που προορίζεται για ένα θεραπευτικό ή προληπτικό σκοπό και ως τέτοιο δεν πρέπει να καταναλώνεται αλλά να χρησιμοποιείται. Για αυτόν ακριβώς το λόγο η χορήγηση των φαρμάκων υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες, με σκοπό τη μέγιστη δυνατή προστασία της δημόσιας υγείας

είναι ένα κοινωνικό αγαθό και όχι ένα καταναλωτικό προϊόν, και ως τέτοιο δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο για το οποίο να αναζητάται αύξηση της κατανάλωσης. Η λήψη μεγαλύτερης ποσότητας φαρμάκων ή η χρήση τους εκτός ένδειξης μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικά για την υγεία αποτελέσματα.

αν λαμβάνεται καταχρηστικά, σε καταστάσεις μη υπαρκτής νόσου ή συμπτωμάτων ή, όπως συχνά συμβαίνει, για την ικανοποίηση ψυχολογικών καταστάσεων που θα έπρεπε να τύχουν διαφορετικής θεραπευτικής προσέγγισης, μπορεί να γίνει αιτία ασθενειών.

έχει ως φυσικό χώρο χορήγησης το φαρμακείο που αποτελεί χώρο προώθησης και διαχείρισης της υγείας ανοιχτό σε όλους τους πολίτες, ελεγχόμενο από τις υγειονομικές αρχές της χώρας και του οποίου η διαχείριση έχει ανατεθεί σε έναν επαγγελματία υγείας και επιστήμονα του φαρμάκου, τον φαρμακοποιό . Με τούτο εγγυάται στους πολίτες η απαραίτητη ασφάλεια στη διαχείρισή του, στα πλαίσια μια εμπιστευτικής σχέσης και βασίζεται στη συμβουλευτική και φαρμακολογική υποστήριξη, δηλαδή στις συμβουλές και προειδοποιήσεις για την ορθή χρησιμοποίηση και διαχείριση των φαρμάκων, μειώνοντας έτσι τους κινδύνους που συνδέονται με τη χρήση τους.

εκτός από μια ανεκτίμητη ηθική, υγειονομική και κοινωνική αξία, διαθέτει ένα σημαντικό κόστος που επιβαρύνει τα ασφαλιστικά ταμεία ή ακόμα και τον ίδιο τον ασθενή. Η μη ορθολογική χρήση των φαρμάκων, εκτός από τις επιπτώσεις στην υγεία, σημαίνει στέρηση πόρων που θα μπορούσαν να διατεθούν για ένα καλύτερο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.

Αντιθέτως, η σωστή χρήση ενός φαρμάκου αποτελεί μια επένδυση που οδηγεί σε εξοικονόμηση χρημάτων, από τη θεραπεία ή τη βελτίωση μιας παθολογικής κατάστασης που μεταφράζεται σε λιγότερες μέρες νοσηλείας ή/και αποφυγή πιο εξειδικευμένων και ακριβών θεραπευτικών μεθόδων.

δεν πρέπει να αποσκοπεί στην αντικατάσταση των κανόνων υγιεινής ζωής: δεν έχει νόημα το να προστρέχουμε στη χρήση φαρμάκων εάν υιοθετούμε έναν ανθυγιεινό τρόπο διατροφής ή δεν κάνουμε ασκούμαστε σωματικά.

Είναι λάθος αντίληψη να πιστεύουμε πως υπάρχει πάντα ένα φάρμακο που να λύνει το κάθε πρόβλημα. Αντιθέτως, πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο θα διατηρήσουμε την υγεία μας και τι μπορεί να γίνει αιτία ασθενειών πάντα με την συμβολή του ιατρού και του φαρμακοποιού.