Πώς να διαχειριστώ τον θυμό μου

Ο θυμός είναι ένα ενοχλητικό συναίσθημα, το οποίο όλοι έχουμε νιώσει σε διαφορετικές περιστάσεις. Μάλιστα, μερικές φορές μπορεί να είναι τόσο έντονο που να πληγώσει κοντινά μας άτομα, αλλά και τον εαυτό μας. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική τόσο η αναγνώριση όσο και η αντιμετώπιση του θυμού με αποτελεσματικό τρόπο.

Σύμφωνα με έρευνες, το πιο συχνά εμφανιζόμενο συναίσθημα είναι ο θυμός με ποσοστό 10%, ενώ ακολουθούν η λύπη και το άγχος με 5%.

Είναι ένα «αρνητικό» συναίσθημα που μας ακολουθεί από τη γέννησή μας και πολλές φορές μπορεί να μας δημιουργήσει προβλήματα υγείας ή άλλα προβλήματα με τους γύρω μας.

Ο θυμός ως συναίσθημα δεν είναι τόσο έντονος όσο ο φόβος ή η λύπη, παρόλα αυτά μπορεί να διαρκέσει μεγάλα χρονικά διαστήματα. Έχει την ικανότητα να προκαλεί έντονη λεκτική διέγερση και εν τέλει δημιουργεί δυσχερείς διαπροσωπικές καταστάσεις.

Η λέξη θυμός παράγεται από το ρήμα θύω (= θυσιάζω, πλησιάζω με ορμή) και έχει διάφορες σημασίες, όπως πνεύμα, ψυχή, πνοή, θάρρος, οργή και θυμός. Από τα αρχαία χρόνια ακόμη, διάφοροι φιλόσοφοι, όπως ο Αριστοτέλης και ο Σενέκας, απέδιδαν την εμφάνιση του θυμού ως αποτέλεσμα διάφορων άδικων ή σκόπιμων πράξεων.

Διάφορα δυσάρεστα γεγονότα και καταστάσεις είναι τα πιο συχνά αίτια του θυμού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η ματαίωση διάφορων στόχων ή προσδοκιών, οι προκλήσεις, η ανεπαρκής αντιμετώπιση καταστάσεων και οι δυνατοί θόρυβοι ή τα ακραία φυσικά φαινόμενα. Ένα άλλο αίτιο του θυμού κρύβεται στην κληρονομικότητα. Σύμφωνα με έρευνες, άτομα τα οποία έχουν κληρονομική προδιάθεση θυμού, τείνουν να έχουν πιο έντονα και με μεγαλύτερη διάρκεια ξεσπάσματα. Επιπρόσθετα, τα άτομα αυτά παρουσιάζουν αυξημένη επιθετικότητα και ο θυμός ενδέχεται να επιδρά τόσο στην καθημερινή τους κοινωνική ζωή, όσο και στην εργασία τους.

Όταν τα επεισόδια θυμού είναι αρκετά συχνά, το άτομο συνηθίζει και πολλές φορές δεν ξέρει τι να κάνει και πώς να συμπεριφερθεί όταν δεν είναι θυμωμένο. Ο θυμός σε αυτήν την περίπτωση γίνεται μέρος της καθημερινότητας και χρησιμοποιείται σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής του ατόμου χειραγωγώντας, εξαπατώντας ή ακόμη και απειλώντας τους άλλους.

Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα θυμού είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση του ατόμου, ή η ντροπή. Συχνά, άνθρωποι με τα παραπάνω γνωρίσματα, νιώθουν μοναξιά και βρίσκουν ως τρόπο αντίδρασης το θυμό. Ο θυμός έχει την ικανότητα να διαταράσσει την καθημερινότητα του ατόμου και όταν αυτό γίνεται αντιληπτό θα πρέπει να γίνει η ανάλογη θεραπεία.

Ο θυμός δεν ανήκει σε κάποια διαγνωστική κατηγορία και για αυτό είναι πολύ δύσκολο να διαγνωστεί και να αναγνωριστεί το πότε ακριβώς αρχίζει να γίνεται πρόβλημα για τον παθόντα. Αποτελείται από δύο διακριτούς παράγοντες: τον πόνο και τη δυσαρέσκεια. Η έκφρασή του θεωρείται θετική όταν λειτουργεί ως εκτόνωση του ατόμου, η οποία βοηθά στην αποβολή της φυσικής του έντασης που προκαλείται κυρίως από την απογοήτευση.

Όπως πολύ συχνά ακούγεται, έπειτα από τη θύελλα επέρχεται η ηρεμία. Έτσι και με το θυμό, μετά το ξέσπασμα, το νευρικό σύστημα επανέρχεται στην κανονική του ήρεμη κατάσταση. Μπορεί επίσης να λειτουργήσει και ως η προωθητήρια δύναμη για να βρει το άτομο το σθένος να κάνει μεγάλες αλλαγές στη ζωή του, όπως να αλλάξει εργασία, να διακόψει κάποια φιλική ή ερωτική σχέση ή να αλλάξει σπίτι. Κατά τη διάρκεια αυτών των αλλαγών το άτομο θα πρέπει να προσαρμοστεί κατάλληλα και να τονώσει την αυτοεκτίμησή του χαλιναγωγώντας το θυμό του.

Ο θυμός προκαλεί ανεξέλεγκτες μεταβολικές αλλαγές στον ανθρώπινο οργανισμό, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν διάφορες δυσλειτουργίες στα επιμέρους συστήματα του οργανισμού. Έτσι, οι επιπτώσεις του θυμού για τον ανθρώπινο οργανισμό είναι ταυτόχρονα σωματικές και συναισθηματικές.

Οι σωματικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν:

• Πονοκεφάλους και κεφαλαλγίες
• Δυσλειτουργία του πεπτικού συστήματος
• Αϋπνία
• Δερματικά προβλήματα, όπως το έκζεμα
• Υψηλή πίεση αίματος, που μπορεί να προκαλέσει μέχρι και καρδιακή προσβολή
• Εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία κάνει το άτομο επιρρεπές σε μολύνσεις και ιούς

Από την άλλη, οι συναισθηματικές επιπτώσεις είναι οι εξής:

• Κατάθλιψη και αυξημένο άγχος
• Διάφοροι εθισμοί
• Μανιακή συμπεριφορά
• Προβλήματα στις κοινωνικές σχέσεις
• Μειωμένη αυτοεκτίμηση
• Ασθενείς πολιτικές και μη δραστηριότητες, όπως η τρομοκρατία

Πρακτικές Συμβουλές

• Είναι βασικό να μιλήσουμε για τα συναισθήματά μας, και να ενημερώσουμε τους ανθρώπους γύρω μας για το τι μας ενοχλεί. 
• Αναγνωρίζω πότε αρχίζω να θυμώνω. 
• Διαφραγματική Αναπνοή. 
• Σκέφτομαι ποιες θα είναι οι συνέπειες αν χάσω τον έλεγχο. 
• Αναβολή συζήτησης με το άλλο άτομο. 
• Μέτρημα –αργά- έως το 10
• Απόσπαση προσοχής.