Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της παθολογικής ζήλειας;

Η ζήλεια αποτελεί ένα καθόλα φυσιολογικό ανθρώπινο συναίσθημα που κάθε άνθρωπος έχει βιώσει είτε σε μικρότερο είτε σε μεγαλύτερο βαθμό κάποια στιγμή στη ζωή του. Ποικίλλει σε ένταση, συχνότητα και σοβαρότητα και μπορεί να εμφανιστεί στο οικογενειακό, φιλικό, επαγγελματικό και διαπροσωπικό πλαίσιο. Η ζήλεια μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα συναίσθημα που εμφανίζεται όταν ένα άτομο νιώθει ότι μειονεκτεί σε ικανότητες, υλικά αγαθά, ταλέντα ή επιθυμεί κάτι που ένας άλλος άνθρωπος έχει στην κατοχή του. Όταν χρησιμοποιηθεί το συναίσθημα αυτό σαν εφαλτήριο για να κινητοποιηθούμε προς την κατεύθυνση αυτού που επιθυμούμε η ζήλεια μπορεί να χαρακτηριστεί ως θετικό συναίσθημα. Αντίθετα, αν το συναίσθημα αυτό αρχίσει να γίνεται εμμονικό και να μετατρέπεται σε κάτι βαθύτερο που είναι ο φθόνος τότε πλέον μιλάμε για παθολογική ζήλεια.

Όταν είσαι σε μια ρομαντική σχέση είναι απολύτως φυσιολογικό να αισθάνεσαι ζήλεια ορισμένες φορές από τη στιγμή που είσαι ερωτευμένος/η με τον άνθρωπό σου. Η «περιστασιακή» ζήλεια είναι όχι μόνο φυσιολογική αλλά αναθερμαίνει και τη σχέση του ζευγαριού, καθώς γινόμαστε περισσότερο κτητικοί απέναντι στο ταίρι μας και εκφράζουμε τα συναισθήματά μας.   

Από τη στιγμή λοιπόν που η ζήλεια αποτελεί φυσιολογικό ανθρώπινο συναίσθημα πώς μπορούμε να τη διαχωρίσουμε από την παθολογική; Ποια είναι ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της παθολογικής ζήλειας;

• Το να ψάχνεις συνεχώς τα πράγματα του/της συντρόφου σου για να βρεις αποδείξεις για αυτό που πιστεύεις
• Το να τον/την κατηγορείς ότι κοιτάζει άλλες γυναίκες/άντρες
• Η έλλειψη εμπιστοσύνης
• Το να αρνείσαι το γεγονός ότι ζηλεύεις
• Η απομόνωση από τον/τη σύντροφο
• Το να τον/την ανακρίνεις συνεχώς για το πού ήταν, με ποιον ήταν, με ποιον μιλούσε στο τηλέφωνο και να μην τον εμπιστεύεσαι σε αυτά που σου λέει

Τι μπορείς να κάνεις λοιπόν εσύ για να διαχειριστείς τη ζήλεια που βιώνεις;

• Μην αντιδράς αυτόματα. Είναι αρκετά δύσκολο όταν νιώθεις ένα τόσο έντονο συναίσθημα, όπως είναι η ζήλεια να μην αντιδράσεις αυτόματα. Το πρόβλημα δεν είναι με το συναίσθημα της ζήλειας αλλά με το πώς κάθε ένας από εμάς το διαχειρίζεται. Κάθε φορά που βιώνουμε ένα έντονο συναίσθημα η λογική μας δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά. Πάρε λοιπόν λίγο χρόνο πριν αντιδράσεις για να μειωθεί η ένταση του συναισθήματος.
• Επούλωσε προηγούμενες πληγές. Όσοι είχαν προηγούμενες σχέσεις στις οποίες υπήρξε απιστία είναι δύσκολο να μη μεταφέρουν το βίωμα αυτό και στην επόμενη σχέση. Είναι πολύ σημαντικό όμως να κρατάς στο νου σου ότι κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ο τωρινός/ή σύντροφος δεν μπορεί να πληρώνει τις συμπεριφορές του προηγούμενου. Κάθε φορά που επανεμφανίζεται ένα παλιό συναίσθημα ζήλειας είναι βασικό να προσπαθείς να αναγνωρίσεις από πού προέρχεται και γιατί το νιώθεις.
• Εκτίμησε και φρόντισε τον εαυτό σου. Ο βασικότερος λόγος που οι άνθρωποι νιώθουν ανασφάλεια και ζήλεια είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Θεωρούν πως δεν είναι αρκετά καλοί για να κρατήσουν το σύντροφό τους. Την επόμενη φορά που θα νιώσεις ζήλεια θυμήσου πως ο/η σύντροφός σου είναι μαζί σου για όλα τα θετικά χαρακτηριστικά που έχεις.

Παραπάνω αναφέρθηκαν ορισμένοι από τους τρόπους για να διαχειριστείς το συναίσθημα που βιώνεις. Εάν αναγνωρίζεις ότι αυτό που βιώνεις εσύ ξεφεύγει από τη «φυσιολογική» ζήλεια, τότε καλό θα ήταν να απευθυνθείς σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας, ο οποίος θα σε βοηθήσει να δουλέψεις τις αιτίες με τις οποίες σχετίζεται αυτό που νιώθεις.