Ο ρόλος της φωτοθεραπείας στην  αντιμετώπιση της κατάθλιψης και άλλων διαταραχών

Η φωτοθεραπεία αποτελεί σήμερα τη θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής, η οποία χαρακτηρίζεται από διακυμάνσεις του συναισθήματος που συμβαίνουν, όχι μόνον κατά τους χειμερινούς μήνες, αλλά και κατά την εαρινή και καλοκαιρινή περίοδο, με σαφή εποχική έναρξη και αυτόματη ύφεση των συμπτωμάτων στην πορεία του έτους.

Η εν λόγω διαταραχή εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες, όπου πέρα από τα τυπικά καταθλιπτικά συμπτώματα, εκδηλώνεται με υπερυπνία, αυξημένη όρεξη, μεγάλη επιθυμία για κατανάλωση τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες και αύξηση βάρους. Περίπου δε, μισές από τις γυναίκες με εποχική συναισθηματική διαταραχή, εμφανίζουν και προεμμηνορυσιακή δυσφορική διαταραχή, για αυτό η φωτοθεραπεία έχει ένδειξη και για τη θεραπεία της προεμμηνορυσιακής κατάθλιψης.

Επίσης, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της χρόνιας κατάθλιψης, της κατάθλιψης που προηγείται του τοκετού, της διπολικής κατάθλιψης και των διαταραχών του κύκλου ύπνου - εγρήγορσης.  

Παραμένει άγνωστο με ποιον ακριβώς βιολογικό μηχανισμό λειτουργεί η φωτοθεραπεία, αλλά πιθανώς έχει να κάνει με τον επανασυγχρονισμό των κιρκαδιανών ρυθμών (του εσωτερικού, δηλαδή, βιολογικού «ρολογιού») του ασθενούς.

Ο αντικαταθλιπτικός μηχανισμός δράσης της φαίνεται να επιτυγχάνεται μέσω των οφθαλμών και του υπερχιασματικού πυρήνα, ενώ αλλάζει και ο μεταβολισμός των κυττάρων του εγκεφάλου, καθώς και ο συνολικός μεταβολισμός του οργανισμού, μέσω της επίδρασης που έχει η έκθεση στις συγκεκριμένες εντάσεις φωτός, στην έκκριση της μελατονίνης (η οποία πέρα από τη ρύθμιση του ύπνου εμπλέκεται και στην παθολογία της κατάθλιψης) και της λεπτίνης. 

Για αυτό, η φωτοθεραπεία συνιστάται και για την αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου που εμφανίζουν ηλικιωμένοι ασθενείς με άνοια, καθώς επίσης και για την απώλεια βάρους, όταν η αλλαγή των διατροφικών συνθηκών δεν επαρκεί. 

Ανάλογα με το προσδοκώμενο θεραπευτικό αποτέλεσμα, ο ασθενής υποβάλλεται σε ορισμένο αριθμό καθημερινών συνεδριών, διαρκείας 20 έως 30 λεπτών, υπό την ανώδυνη και καλώς ανεχόμενη από τους ασθενείς επίδραση του φωτός της ειδικής λυχνίας.

Η μέχρι τώρα κλινική εμπειρία έχει δείξει πως εξασφαλίζονται καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα με πρωινές συνεδρίες. 
Οι σύγχρονες, φορητές συσκευές φωτοθεραπείας καθιστούν προσιτή τη συγκεκριμένη θεραπευτική προοπτική σε όλο και περισσότερους ασθενείς, στο πλαίσιο του ψυχιατρικού ιατρείου και πάντα υπό τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού, ώστε να προσφέρουμε στους ασθενείς μας, ανεξάρτητα από τις εναλλαγές των εποχών, μια περισσότερο λειτουργική καθημερινότητα, κυριολεκτικά με περισσότερο "φως".