Ημέρα της Γυναίκας: Ένας διαρκής αγώνας

Η 8η Μαρτίου 1857 αποτελεί ημερομηνία-ορόσημο για το ξεκίνημα ενός οργανωμένου γυναικείου κινήματος, όταν οι εργαζόμενες στα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης προχώρησαν σε απεργία και διαδήλωση -διεκδικώντας ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς και μείωση των ωρών εργασίας- που, όμως, βάφτηκε στο αίμα των εργατριών.

Στην Ελλάδα η πρώτη απεργία εργατριών έγινε στις 13 Απριλίου 1892, από τις υφάντριες του εργοστασίου των Αδελφών Ρετσίνα στον Πειραιά, ενώ τα επόμενα χρόνια πραγματοποιήθηκαν πολλές κινητοποιήσεις για την κατάκτηση των γυναικείων εργασιακών δικαιωμάτων. Ουσιαστική εξέλιξη στη γυναικεία χειραφέτηση υπήρξε την περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης, όπου η γυναίκα άρχισε να συμμετέχει στην παραγωγή και να διεκδικεί τη νομική κατοχύρωση κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα τη νομοθέτηση ρυθμίσεων για ίσα δικαιώματα των δύο φύλων.

Στο πέρασμα του χρόνου, οι αρνητές των γυναικείων προσόντων σε σύγκριση με τα ανδρικά στηρίχθηκαν στη διαφορετική βιολογική σύνθεση και λειτουργία του γυναικείου οργανισμού, για να υποστηρίξουν την επαγγελματική –και όχι μόνο- υποβάθμιση της γυναίκας. Έτσι, ακόμα και στις μέρες μας, που η γυναίκα είναι πιο χειραφετημένη και η ισοτιμία, νομικά τουλάχιστον, έχει επιτευχθεί, η γυναίκα αγωνίζεται για ένα ευρύ φάσμα διεκδικήσεων, καθώς και για το δικαίωμα σε περισσότερες επιλογές.

Ποιες είναι αυτές; Σε τι κατάσταση βρίσκει η 8η Μαρτίου 2019 τη γυναίκα;

Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα στερεότυπες αντιλήψεις, αρνητικές για το γυναικείο φύλο, έχουν παγιωθεί στη συνείδηση πολλών ανθρώπων, διαταράσσοντας τις διαπροσωπικές σχέσεις της γυναίκας. Παρόλο που έχει κατακτήσει περισσότερα δικαιώματα σε σχέση με το παρελθόν, έχει με το μέρος της νομοθετικές ρυθμίσεις, είναι περισσότερο μορφωμένη, γινόμαστε, καθημερινά, μάρτυρες περιστατικών υποτίμησης, απαξίωσης, καταπίεσης, σεξουαλικής παρενόχλησης, βίας, κακοποίησης. Έτσι, η γυναίκα θα δώσει πολλούς αγώνες ακόμα για την αναγνώριση και το σεβασμό στις σχέσεις της.

Αδικούμενη από τις συγκρίσεις της γυναικείας και της ανδρικής αντοχής αλλά και την επιβαρυντική παράδοση που την τοποθετεί σε υποδεέστερη θέση από τον άνδρα, οι δύσκολες καταστάσεις, που βιώνει η γυναίκα, επεκτείνονται και στο επαγγελματικό επίπεδο της ζωής της. Παρά το γεγονός ότι είναι τόσο παραγωγική όσο και ο άνδρας και έχει αποδειχθεί, ιστορικά, ότι μπορεί να είναι απόλυτα επιτυχημένη σε διάφορα επαγγέλματα, η γυναίκα, ακόμα και σήμερα, βρίσκεται αντιμέτωπη με αδικίες και ανισότητες ή συναντά εμπόδια, στερούμενη όλων των προνομίων που συνεπάγεται η εξέλιξή της στο χώρο εργασίας. Οπότε η 8η Μαρτίου και φέτος βρίσκει τη γυναίκα να αγωνίζεται ακόμα για ίσες ευκαιρίες στην εργασία και ίσες αμοιβές.

Επίσης, το δικαίωμα στην εργασία και η προστασία της μητρότητας, ως δυο όψεις ενός κοινωνικού προβλήματος, αποκτούν νέες διαστάσεις στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης, αφού οι αλλαγές στις μορφές εργασίας και τα εξαντλητικά ωράρια αυξάνουν την ανασφάλεια και το άγχος της γυναίκας. Έτσι η σύγχρονη γυναίκα αγωνίζεται για το συνδυασμό επαγγελματικής σταδιοδρομίας με τη μητρότητα. Πολλές φορές βρίσκεται αντιμέτωπη με το δίλλημα «καριέρα ή οικογένεια»  είτε αναστέλλοντας τη δημιουργία οικογένειας είτε συμβιβαζόμενη με την υποβάθμιση της καριέρας της ή ακόμα και την ανεργία.

Οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας δεν αφήνουν χώρο και χρόνο για να αναδείξει η γυναίκα τη θηλυκότητά της, ιδιαίτερα σε μια κοινωνία που δίνει προτεραιότητα στην εικόνα. Ο πιεστικός τρόπος ζωής τη δυσκολεύει ως προς την ανταπόκριση στους πολλαπλούς της ρόλους, προκαλώντας πολλές φορές συναισθήματα ενοχών ή προσωπικής ανεπάρκειας. Η πρόκληση για τη σύγχρονη γυναίκα είναι η οργάνωση της καθημερινότητάς της με τρόπο ώστε να βρίσκει, πάντα, χρόνο για τον εαυτό της και για την έκφραση όλων των πτυχών του εαυτού της, διατηρώντας την ισορροπία μεταξύ θηλυκότητας και παραγωγικότητας.

Το διακύβευμα της 8ης Μαρτίου είναι η μέρα αυτή να μην αποτελεί μόνο «τυπικό» εορτασμό ή απλά μια μέρα έκφρασης της αγάπης των ανδρών προς τις γυναίκες, αλλά κάθε χρόνο να γίνεται αφορμή για συζήτηση, προβληματισμό, έμπνευση από τους γυναικείους αγώνες σε όλες τις ιστορικές περιόδους για περαιτέρω καταξίωση της γυναίκας σε όλους τους τομείς. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο βιολογικός ρόλος της γυναίκας είναι αναντικατάστατος και αν η ίδια νιώσει όμορφη και με αυτοπεποίθηση θα κατακτήσει ακόμα περισσότερα –και πολύ πιο πέρα από τις νομοθετικές ρυθμίσεις!