Ιατρικές συστάσεις για το Πάσχα

Η παραδοσιακή ορθόδοξη νηστεία κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα χαρακτηρίζεται από απόσυρση κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων από το καθημερινό σιτηρέσιο. Κατά τη διάρκεια των ελληνορθόδοξων χριστιανικών περιόδων νηστείας μειώνονται οι ημερήσιες προσλήψεις πρωτεϊνών, λιπών, κορεσμένων λιπαρών, trans-λιπαρών οξέων, ριβοφλαβίνης και ασβεστίου με αποτέλεσμα τη μείωση της χοληστερόλης, την απελευθέρωση του οργανισμού από ζωικές τοξίνες, την ομαλοποίηση μεταβολικών παραμέτρων. Η νηστεία της Σαρακοστής ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στον ελληνικό πληθυσμό του 1958-1990, οπότε πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεγάλη συστηματοποιημένη επιδημιολογική μελέτη για τη μεσογειακή διατροφή, η οποία και ανέδειξε τον ευεργετικό ρόλο για την υγεία του διατροφικού προτύπου που επικρατούσε κατά την περίοδο της μελέτης στην Ελλάδα.

Οι μελέτες για τις ευεργετικές επιδράσεις της νηστείας συνεχίζονται με δεδομένο ότι ο διαλείπων περιορισμός της πρωτεΐνης σε πειραματόζωα αυξάνει τη μέγιστη διάρκεια ζωής τους κατά περίπου 20%.

Παρά ταύτα σύμφωνα με στατιστικές μελέτες ενώ τα παθολογικά προβλήματα υγείας στον ελληνικό πληθυσμό παρουσιάζουν σαφή κάμψη κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, κατά το Πάσχα και τις ημέρες που ακολουθούν εμφανίζονται ιδιαίτερα αυξημένα. Η παρατεταμένη νηστεία σε συνδυασμό με την αυξημένη κατανάλωση φαγητού και αλκοόλ είναι η κυριότερη αιτία του φαινομένου.

Σοβαρά παθολογικά νοσήματα που σχετίζονται με τα πασχαλιάτικα εορταστικά γεύματα και τις εορταστικές συνήθειες στην Ελλάδα είναι:

Η χολοκυστίτιδα: Αποτελεί φλεγμονή της χοληδόχου κύστης που συνηθέστερα εμφανίζεται σε ανθρώπους που έχουν χολολιθίαση. Η απρόσκοπτη ροή της χολής παρακωλύεται και σε συνθήκες πολυφαγίας, απότομης επιστροφής στις συνήθεις διατροφικές συνήθειες, κατανάλωσης αλκοόλ δημιουργείται φλεγμονή στην περιοχή με πόνο φούσκωμα, ναυτία.
Η παγκρεατίτιδα:Οι χολόλιθοι (η λιθίαση της χοληδόχου κύστεως και των χοληφόρων) , που μεταναστεύουν μέσω του χοληδόχου πόρου, το αλκοόλ, η απότομη αύξηση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων κατά το Πάσχα αποτελούν εκλυτικά αίτια παγκρεατίτιδας.
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση:Κατά την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, υγρά του στομάχου παλινδρομούν στον οισοφάγο, με αποτέλεσμα την εμφάνιση καψίματος και ξινίλας στο στομάχι και στο λαιμό. Όταν το γαστροοισοφαγικό περιεχόμενο φτάσει υψηλά, προς το φάρυγγα, λάρυγγα, στόμα, μύτη, τραχειοβρογχικό δέντρο, συμπτώματα όπως βήχας, φλεγμονές, βράχνιασμα, ξινίλα στόματος με αναγωγές, εμφανίζονται.
Η ηπατίτιδα: Πρόκειται για φλεγμονή του ήπατος που κατά το Πάσχα συνηθέστερα οφείλεται σε τοξική δράση αλκοόλ.
Το καρδιακό επεισόδιο: Οφείλεται σε πλήρη ή μερική απόφραξη των αγγείων που αιματώνουν την καρδιά από θρόμβους. Η υψηλή χοληστερόλη, το αυξημένο stress που συνοδεύει συχνά την προετοιμασία ή τη συμμετοχή σε ογκώδεις οικογενειακές συνεστιάσεις αποτελούν εκλυτικά αίτια.
Η διαβητική απορρύθμιση: Είναι δύσκολο για πολλούς διαβητικούς να παραμείνουν εγκρατείς μετά την Ανάσταση. Η υπερβολική κατανάλωση γλυκών και φαγητού συνηθέστερα ευθύνονται για το πρόβλημα
Η γαστρεντερίτιδα:Η γαστρεντερίτιδα είναι τοπική προσβολή του εντέρου από παθογόνους μικροοργανισμούς και εκδηλώνεται με έμετο, κοιλιακό πόνο, κακουχία, πυρετό, διάρροια. Συνηθέστερα οφείλεται σε πλημμελή τήρηση κανόνων υγιεινής κατά την προετοιμασία και κατανάλωση των εορταστικών γευμάτων.

Η τήρηση ορισμένων προληπτικών μέτρων είναι απαραίτητη για την πρόληψη των διαταραχών αυτών:

Το μεγάλο Σάββατο, να αποφύγετε να μείνετε νηστικοί αναμένοντας το γεγονός της Ανάστασης. Εάν νηστεύετε φάτε κανονικά τα νηστίσιμά σας γεύματα.
Το βράδυ της Ανάστασης φάτε μόνο παραδοσιακή μαγειρίτσα ή το οικογενειακό γεύμα με κρέας που συνηθίζετε και αφήστε το γλυκό για την επομένη. Μαγειρέψτε απλά, χωρίς μεγάλες ποσότητες άλατος, βουτύρου, ή μπαχαρικών.
Καλό είναι τα γλυκά να καταναλώνονται το πρωί ή το απόγευμα μακράν των κυρίων γευμάτων και όχι αμέσως μετά
Αποφύγετε την κατάχρηση αλκοόλ, μπαχαρικών και την υπερκατανάλωση ποτών τύπου cola, καφέ, τσάι, τυποποιημένων φαγητών. Μην καταναλώσετε αμφιβόλου ποιότητας αλκοολούχα ποτά και μην τα αναμιγνύετε μεταξύ τους. Μην πίνετε αλκοολούχα ποτά με άδειο στομάχι. Μην καταναλώσετε αλκοόλ εάν είστε υπό φαρμακευτική αγωγή
Μασάτε καλά τις τροφές και αποφύγετε να τρώτε γρήγορα
Πλύνετε καλά τα χέρια σας και τα τρόφιμα πριν τα καταναλώσετε
Μαγειρέψετε επαρκώς τα τρόφιμα και να μην τα καταναλώσετε ωμά εκτός εάν πρόκειται για καλά πλυμένα φρούτα και σαλάτες. Συντηρήστε τα τρόφιμα με επιμέλεια στο ψυγείο. Ελέγξτε το ψυγείο σας αναφορικά με την επάρκεια της ψύξης.
Κοιμηθείτε μία δύο ώρες μετά το δείπνο και όχι αμέσως μετά
Να αποφεύγετε σε όλο το διάστημα των εορτών, την αϋπνία, τις ακατάστατες ώρες ύπνου, το στρες και την υπερκόπωση.
Ανάλογα με τα χρόνια ιατρικά σας νοσήματα, μπορεί να χρειαστείτε τροποποίηση της δοσολογίας των φαρμάκων (ινσουλίνη) σας. Οι υπερτασικοί και οι καρδιοπαθείς καλό είναι να αποφύγουν την κατάχρηση άλατος.