Ο στρεπτόκοκκος είναι ένα κοινό βακτήριο που στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων προκαλεί ήπιες λοιμώξεις, κυρίως σε παιδιά, αλλά και σε ενήλικες. Σπανίως μπορεί να εξελιχθεί σε διεισδυτικό, περνώντας στην κυκλοφορία του αίματος και από εκεί σε διάφορα όργανα, προκαλώντας απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις.

Με αφορμή την τραγική είδηση του θανάτου του 7χρονου παιδιού από την Ημαθία, που είναι ο έκτος στην Ελλάδα από τον περασμένο Φεβρουάριο, η πρόεδρος του Συλλόγου Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Θεσσαλονίκης, Όλγα Τζέτζη (φωτογραφία), "αποκωδικοποιεί" στο iatronet.gr τις ιδιότητες του γνωστού βακτηρίου. Με δεδομένο ότι διανύουμε την συνήθη περίοδο εκδήλωσης στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων, τονίζει την σημασία της σωστής ενημέρωσης και συνεργασίας γονέων και παιδιάτρων, χωρίς πανικό, ενώ παραθέτει τα βασικά σημεία που πρέπει να κινήσουν υποψίες και να οδηγήσουν σε ενδελεχή διερεύνηση.

"Ο θάνατος ενός παιδιού τρομάζει, κανένας από εμάς δεν είναι εξοικειωμένος με κάτι τέτοιο", αναφέρει η παιδίατρος, προσθέτοντας, ωστόσο, πως ο πανικός είναι κακός σύμβουλος. "Επειδή έχουμε ούτως ή άλλως αυτό το διάστημα στα ιατρεία μας αρκετά περιστατικά με στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις, δεν πρέπει οι γονείς να πανικοβάλλονται και να ζητούν να πάνε στο φαρμακείο για να κάνουν strep test επειδή πονάει ο λαιμός του παιδιού", επισημαίνει. Αφού διευκρινίζει πως το συγκεκριμένο τεστ πρέπει να γίνεται μόνο από μικροβιολόγο ή παιδίατρο, ξεκαθαρίζει πως κανένας εργαστηριακός έλεγχος χωρίς την οδηγία γιατρού δεν μπορεί να αντικαταστήσει την κλινική εξέταση και παρακολούθηση, σε συνεργασία με τον γονέα.

Η συνήθης κλινική εικόνα

Συνήθως η λοίμωξη από στρεπτόκοκκο έχει τη μορφή της στρεπτοκοκκικής φαρυγγίτιδας ή αμυγδαλίτιδας. "Το παιδί έχει κόκκινο λαιμό, έχει λεμφαδένες, πιθανώς να έχει πυρετό, καταβολή, μπορεί να εμφανίσει και συμπτώματα από το γαστρεντερικό. Επισκέπτεται τον παιδίατρο, που κάνει τη διάγνωση, δίνει αντιβιοτική θεραπεία και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το παιδί αναρρώνει γρήγορα. Σε 48 ώρες μετά την έναρξη της αντιβίωσης αποστειρώνεται ο φάρυγγας και σταματάει να μεταδίδει", σημειώνει η κ.Τζέτζη. Άλλη κλινική εικόνα του ίδιου μικροβίου είναι η οστρακιά, δηλαδή η φαρυγγίτιδα με ένα εξάνθημα σε όλο το σώμα, που οφείλεται σε μια τοξίνη που παράγει το βακτήριο, ενώ μια τρίτη κλινική εικόνα μπορεί να είναι δερματική λοίμωξη από στρεπτόκοκκο.

Σπανίως το μικρόβιο περνά στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας διεισδυτική λοίμωξη. "Τότε, προκαλεί τη μικροβιαιμία ή αλλιώς βακτηριαιμία, μπορεί να προσβάλλει τα άλλα όργανα και να έχουμε την πολυοργανική ανεπάρκεια. Ενδεχομένως, κάτι τέτοιο συνέβη στο παιδί το οποίο δυστυχώς απεβίωσε", αναφέρει.

Τα σημεία ανησυχίας

Δυστυχώς, οι γιατροί δεν μπορούν πάντα να προβλέψουν πότε μια απλή λοίμωξη από στρεπτόκοκκο θα μεταπηδήσει σε διεισδυτική. Υπάρχουν όμως κάποιες ενδείξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο, αλλά και σημεία της κλινικής εικόνας που πρέπει να χτυπήσουν "καμπανάκι".

"Όταν ένα παιδί έχει εξασθενημένη άμυνα, ή όταν υπάρχει κάποια συλλοίμωξη από κάποιον ιό, έχουμε παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες να μετατρέψουν την απλή λοίμωξη σε διεισδυτική", υπογραμμίζει η γιατρός, και συμπληρώνει σε ό,τι αφορά τα σημεία ανησυχίας: "Αν η κλινική εικόνα επιδεινώνεται, παρά τη λήψη της αντιβίωσης, αν το παιδί εξακολουθεί να έχει πυρετό μετά από δύο 24ωρα, αν κάνει συνέχεια εμετούς, έχει κακή διάθεση ή αλλαγή συμπεριφοράς, ο γονέας πρέπει να επικοινωνήσει ξανά με τον γιατρό, ο οποίος θα επανεξετάσει, θα επανεκτιμήσει και μπορεί να συστήσει να πάει το παιδί στο νοσοκομείο".

Η ίδια διευκρινίζει πως δεν λείπουν οι περιπτώσεις ραγδαίας εξέλιξης χωρίς ανησυχητικά συμπτώματα, κάτι που μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε λοίμωξη - όχι μόνο από τον στρεπτόκοκκο - ενώ παρατηρεί πως ακόμα και αν η διάγνωση γίνει στο νοσοκομείο δεν σημαίνει αυτομάτως νοσηλεία.

"Κλειδί" σε κάθε περίπτωση είναι η επικοινωνία γονέα - θεράποντα γιατρού. "Προσωπικά, εμπιστεύομαι πάρα πολύ το ένστικτο των γονέων, που ξέρουν πότε πρέπει να ανησυχήσουν. Όταν ανησυχεί η μαμά ανησυχώ και εγώ και υποχρεούμαι ως παιδίατρος να το ψάξω μέχρι να δώσω απάντηση", τονίζει

Γιατί αυξάνονται οι σοβαρές λοιμώξεις

Στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Παιδιατρικών Λοιμώξεων, που έγινε τον περασμένο μήνα στη Λισαβόνα, συζητήθηκε ευρέως το γεγονός ότι οι στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις φέτος ξεκίνησαν νωρίτερα από την συνήθη περίοδο της άνοιξης, καθώς και το ενδεχόμενο αυτό να οφείλεται στο λεγόμενο "ανοσολογικό χρέος" λόγω της πανδημίας.

Η αύξηση των περιπτώσεων διεισδυτικής λοίμωξης, που ξεκίνησε από το Ηνωμένο Βασίλειο το φθινόπωρο του 2022 και επεκτάθηκε σε πολλές χώρες, προκαλεί προβληματισμό και ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα που αναζητά τις αιτίες. Οι έξι θάνατοι παιδιών φέτος στην Ελλάδα προκαλούν εύλογη ανησυχία.

"Σαφώς σαν ιατρική κοινότητα μας συγκλονίζει. Το ερώτημα μένει να απαντηθεί - και δεν πιστεύω ότι θα απαντηθεί άμεσα - γιατί έχουμε αύξηση των διεισδυτικών στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα", αναφέρει η κ.Τζέτζη και υπενθυμίζει τους θανάτους από τη λεγόμενη ηπατίτιδα αγνώστου αιτιολογίας που καταγράφηκαν πέρυσι την ίδια περίοδο. "Και αυτή η έξαρση είχε ξεκινήσει από τη Μεγάλη Βρετανία, όπως ο στρεπτόκοκκος, η αιτιολογία ήταν αδενοϊός, αλλά δεν ξέρουμε πόσο συνετέλεσε το ανοσολογικό χρέος ή η τροποποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος από ενδεχόμενη λοίμωξη από κορωνοϊό ή άλλη λοίμωξη. Είναι κάτι που μένει να το δούμε", καταλήγει.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Χρώματα στα νοσοκομεία - Πώς αλλάζει το "Σωτηρία" [εικόνες]
Πάνω από 280 δισ. δολάρια οι διαδικτυακές πωλήσεις των φαρμακείων το 2029
Bιοδείκτες