Οι υποχρεωτικές επιστροφές (rebates, clawbacks) και η πίεση για υπερβολικές εκπτώσεις που απαιτούνται για να μπει ένα νέο φάρμακο σε μία αγορά, έχουν βάλει σε δεύτερες σκέψεις πολλές φαρμακευτικές εταιρείες. 

Ήδη, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, από το 2022 πολλές εταιρείες του φαρμακευτικού κλάδου βελτιστοποίησαν τις δομές τους με μείωση προσωπικού σε όλα τα τμήματά τους, δίνοντας έμφαση ωστόσο στα τμήματα πωλήσεων, κάτι που όπως φαίνεται συνεχίζεται και το 2023. Κάποιες εταιρείες έχουν προχωρήσει σε μειώσεις από 10% -20% του προσωπικού τους ή έχουν ανακοινώσει επικείμενες μειώσεις.

Ειδικότερα στην Ελλάδα, με βάση τις φημολογίες, οι απομακρύνσεις στελεχών την περίοδο Δεκέμβριος 2022 με Απρίλιο 2023 ξεπέρασαν τα 120 άτομα.

Κάποιες από αυτές τις μειώσεις σε ανθρώπινο δυναμικό λένε οι πηγές μας οφείλονται σε λήξη πατέντας κάποιες άλλες όμως σε σημαντική μείωση κερδοφορίας. Την ίδια στιγμή, λανσαρίσματα νέων σκευασμάτων μπαίνουν σε ερωτηματικό από τα κεντρικά των εταιρειών.

Ποιο είναι, όμως, το μεγάλο ερώτημα που έχει δημιουργηθεί για την Ελλάδα;

Αραγε θα μπει και η Ελλάδα στον ρυθμό των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, όπου πολλές πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες αποσύρονται και η δραστηριότητά τους μεταφέρεται σε αντιπροσώπους? 

• Τι ακριβώς γίνεται εκεί;

Κάποιες εταιρείες ενώ ανέπτυξαν καταρχήν δομές για την αντιπροσώπευση προιόντων στα σπάνια νοσήματα, σταδιακά κλήθηκαν να αναλάβουν κάποια ή όλα τα προιόντα (ακόμα και ευρείας χρήσης) μεγάλων πολυεθνικών που αποφάσισαν να αποχωρήσουν ή να μειώσουν την παρουσία τους σε μη ελκυστικές αγορές. Τα παραδείγματα πολλά. Πολυεθνική εταιρεία παρέδωσε τη διανομή των προϊόντων της σε πέντε κράτη της Ανατολικής Ευρώπης σε άλλη πολυεθνική. Την ίδια στιγμή, φαρμακοβιομηχανίες που διατηρούσαν θυγατρικές στη Ρωσία τις έκλεισαν παραδίδοντας την αντιπροσωπεία των σκευασμάτων τους σε στρατηγικό συνεργάτη-αντιπρόσωπο.

Δύο, όπως μας λένε, είναι οι αιτίες που ωθούν τις φαρμακοβιομηχανίες να αποφασίζουν μερική ή ακόμη και ολική αποεπένδυση από αγορές. Οι εξαιρετικά χαμηλές τιμές των φαρμάκων τους που απαξιώνουν το κλινικό όφελος που έχουν για τους ασθενείς, οδηγώντας έτσι αποτελεσματικά φάρμακα στην "έξοδο" από την αγορά (ή στην ανάθεση της διανομής σε αντιπροσώπους) και ο συνολικός τζίρος που όταν δεν ξεπερνάει ένα συγκεκριμένο ποσό δεν έχει νόημα για μια μεγάλη πολυεθνική να συντηρεί μια "κοστοβόρα" ολοκληρωμένη δομή σε μια χώρα.

To μεγάλο εν τέλει ερώτημα είναι αν η Ελλάδα θα ακολουθήσει αυτό το μοντέλο της Ανατολικής Ευρώπης, όπου οι πολυεθνικές δίνουν μέρος ή όλα τα προϊόντα τους σε αντιπροσώπους κλείνοντας τα υποκαταστήματα τους εκεί ή θα ακολουθήσει το μοντέλο των χωρών της Δυτικής Ευρώπης όπου η κάθε πολυεθνική έχει το δικό της υποκατάστημα στη χώρα.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Άδ. Γεωργιάδης: Μείωση δαπανών 1,5% στα νοσοκομεία, με αύξηση αποδοτικότητας
Δωρεά Στ. Κουτμερίδη στη μνήμη της κόρης του που πέθανε από CoViD
Αποκάλυψη προτομής Ιπποκράτη στο Παγκόσμιο Ιπποκράτειο Ινστιτούτο Ιατρών