Η έναρξη του 16ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Θεραπευτική του Συμπληρώματος, που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες στο Λουτράκι στο πλαίσιο των Aegean Conferences, συνοδεύτηκε με μια γιορτή - έκπληξη σε έναν διαπρεπή Έλληνα επιστήμονα με αφορμή τα 70ά του γενέθλια.

Ο καθηγητής Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, Γιάννης Λάμπρης (φωτογραφία), ένας από τους πρωτοπόρους σε παγκόσμιο επίπεδο ερευνητές του συμπληρώματος, άκουσε τον κεντρικό ομιλητή δρ Δημήτρη Μαστέλλο να κάνει εκτενή αναφορά στην πολυετή ερευνητική του διαδρομή και είδε σε βίντεο συνολικά 17 επιστήμονες διεθνούς κύρους από όλο τον κόσμο - μεταξύ των οποίων πρώην μαθητές και συνεργάτες στο Εργαστήριό του - να εξηγούν πώς η έρευνα του Έλληνα επιστήμονα στο αρχέγονο αμυντικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού άνοιξε δρόμους για πλήθος θεραπειών σε διάφορες ασθένειες. Η επιστημονική γιορτή, που διανθίστηκε με αναφορές στον Αριστοτέλη και στον Ζορμπά του Καζαντζάκη διοργανώθηκε υπό πλήρη μυστικότητα, μέχρι την έναρξή της.

"Αυτή ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή για μένα, καθώς δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι κατά τη διάρκεια της επιστημονικής μου καριέρας μπόρεσα να επηρεάσω τις ζωές τόσων πολλών συναδέλφων που συνέχισαν να χαράξουν τις δικές τους ανεξάρτητες διαδρομές στην έρευνα", ανέφερε ο κ. Λάμπρης, ο οποίος μιλώντας στο iatronet.gr μοιράζεται σκέψεις και συναισθήματα, ενώ εκφράζει την πεποίθηση πως στο συμπλήρωμα κρύβεται το κλειδί για την θεραπεία πολλών ασθενειών στο μέλλον.

Δεκαετίες έρευνας στο συμπλήρωμα

Ο καθηγητής Λάμπρης θεωρείται σήμερα ένας από τους σημαντικότερους ερευνητές του συμπληρώματος, ενός αρχέγονου βασικού μηχανισμού φυσικής ανοσίας του οργανισμού απέναντι σε μολύνσεις. Η ανεξέλεγκτη ενεργοποίηση αυτού του τμήματος του ανοσοποιητικού συστήματος έχει συνδεθεί με πλήθος ασθενειών, μεταξύ των οποίων η νόσος Αλτσχάιμερ, η πολλαπλή σκλήρυνση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, μορφές καρκίνου, νεφρολογικά νοσήματα, αιμολυτικές και οφθαλμολογικές διαταραχές.

Το Εργαστήριο που διευθύνει ερευνά επί δεκαετίες τον τρόπο λειτουργίας του συμπληρώματος και τους μηχανισμούς με τους οποίους ορισμένα παθογόνα καταφέρνουν να ξεπεράσουν τον αμυντικό του φραγμό. Η έρευνά του οδήγησε το 1996 στην ανακάλυψη της κομπστατίνης, του πρώτου μικρού μεγέθους πεπτιδικού αναστολέα της πρωτεϊνης C3 του συμπληρώματος. Έκτοτε το φάρμακο παρουσιάζει σταθερή αποτελεσματικότητα σε κλινικές δοκιμές σε διάφορες ασθένειες που σχετίζονται με την ανεξέλεγκτη ενεργοποίηση του συμπληρώματος.

Το 2021 ο δεύτερης γενιάς αναστολέας C3 που βασίζεται στην κομπστατίνη και ανακαλύφθηκε στο εργαστήριο του καθηγητή Λάμπρη έλαβε κλινική έγκριση ως νέα θεραπεία για την σπάνια αιμολυτική νόσο παροξυσμική νυχτερινή αιμοσφαιρινουρία. Το 2023 είδε τον ίδιο αναστολέα C3 να μπαίνει σε κλινική εφαρμογή σε ένα σκεύασμα που εγκρίθηκε από τον FDA για την Γεωγραφική Ατροφία της Ωχράς Κηλίδας, μια από τις κύριες αιτίες απώλειας όρασης σε ηλικιωμένους.

Δύο χρόνια νωρίτερα, το ΑΜΥ-101, το πειραματικό του φάρμακο που βασίζεται σε τρίτης γενιάς πεπτιδικό αναστολέα της πρωτεϊνης C3 και ανέπτυξε η φαρμακευτική του εταιρία "Αμύντας", δοκιμάστηκε σε ασθενείς με βαριά COVID-19 σε τέσσερα ελληνικά νοσοκομεία στο πλαίσιο κλινικής δοκιμής φάσης ΙΙ, αλλά έμεινε ημιτελής γιατί δεν υποστηρίχθηκε οικονομικά από την πολιτεία, παρά τα ενθαρρυντικά της αποτελέσματα.

Όπως ανέφερε στην έναρξη του συνεδρίου ο κ. Μαστέλλος, η έρευνα του καθηγητή Λάμπρη έχει συμβάλλει θεμελιωδώς στην αλλαγή του τοπίου και έχει αναδιαμορφώσει την αντίληψή μας για τη συμμετοχή του συμπληρώματος σε κομβικές βιολογικές διεργασίες που κυμαίνονται από την εξέλιξη και την αναγέννηση των ιστών έως την ανοσοθεραπεία του καρκίνου και την αντιμετώπιση νευροεκφυλιστικών νοσημάτων.

"Ζήσε στο έπακρο"

Γεννημένος στο ορεινό χωριό Ροδαυγή Άρτας στα Τζουμέρκα, ο Γιάννης Λάμπρης σπούδασε Βιολογία στο Πανεπιστήμιο Πατρών από όπου έλαβε και το διδακτορικό του στην Βιοχημεία. Στη συνέχεια ακολούθησε μια σπουδαία ακαδημαϊκή καριέρα σε ΗΠΑ και Ευρώπη, που ξεκίνησε από την ανάδειξή του σε επίκουρο καθηγητή σε ηλικία μόλις 26 ετών.

Καθηγητής Ερευνητικής Ιατρικής στο Τμήμα Παθολογίας και Εργαστηριακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, έχει περισσότερες από 520 δημοσιεύσεις σε διεθνούς κύρους επιστημονικά περιοδικά, με έναν δείκτη απήχησης 138 και περισσότερες από 70.000 αναφορές. Έχει κατοχυρώσει πάνω από 200 πατέντες και αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για αναστολείς συμπληρώματος για θεραπευτικούς σκοπούς, ενώ ήταν ο πρώτος που εξελέγη πρόεδρος της Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας για το Συμπλήρωμα.

Εκτός από τα ερευνητικά του επιτεύγματα, το εκτενές αφιέρωμα στη διαδρομή του στο πλαίσιο του συνεδρίου περιελάμβανε και πτυχές της προσωπικότητάς του, την αγάπη για το ράφτινγκ, αλλά και τις χορευτικές του ικανότητες, οδηγώντας τον ομιλητή να κάνει έναν παραλληλισμό με τον Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη και τη δική του κοσμοθεωρία της ζωής στο έπακρο.

«Ευχαριστώ τον Γιάννη που πάντα ανοίγει τον δρόμο σε ανηφορικές διαδρομές που οδηγούν στην κορυφή, μας αφήνει να κοιτάξουμε τους ορίζοντες και να ανοίξουμε νέους ορίζοντες για να μοιραστούμε μαζί του νέες έρευνες, ιδέες και ανακαλύψεις», είπε ο κ.Μαστέλλος, ο οποίος έκλεισε με απόφθεγμα του Αριστοτέλη, χαρακτηρίζοντας τον τιμώμενο ως "Καλόν Ανθρωπίνου Βίου Κάτοπτρον", δηλαδή καθρέφτη μιας καλής ζωής.

"Καθώς το ταξίδι συνεχίζεται, είμαι ευτυχής που βλέπω την επόμενη γενιά επιστημόνων να εξελίσσεται σε σπουδαίους, καινοτόμους και πολλά υποσχόμενους ερευνητές", κατέληξε ο κ. Λάμπρης.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Σε εφαρμογή Μνημόνιο Συνεργασίας Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης
Ο καφές και το τσάι συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο κεφαλής και τραχήλου [μελέτη]
Τα αντιβιοτικά δεν συνδέονται με νοητική εξασθένηση στους ηλικιωμένους [μελέτη]