"Είμαι ο Γιάννης Μπουτάρης και είμαι αλκοολικός". Με τη φράση αυτή ξεκινούσε το βίντεο που έκανε ο επί 8 έτη δήμαρχος Θεσσαλονίκης, το 2021, για τα 19 χρόνια του Κέντρου Απεξάρτησης "Όασις", στο οποίο ο ίδιος ήταν ιδρυτικό στέλεχος και βασικός υποστηρικτής. Όπως διευκρίνιζε στη συνέχεια, χρησιμοποιούσε ενεστώτα χρόνο, παρόλο που ήταν ήδη 30 χρόνια "καθαρός", καθώς ακόμη και με ένα ποτήρι θα μπορούσε να ξανακυλήσει.

Με τον επικεφαλής του Κέντρου Απεξάρτησης, Δαμιανό Δουίτση, τον ένωναν κοινά βιώματα και παράλληλες διαδρομές βύθισης στον κόσμο των ψευδαισθήσεων και απόδρασης από αυτόν. Το 1992 επέστρεψαν ταυτόχρονα "καθαροί" από προγράμματα απεξάρτησης, ο πρώτος από την Αμερική, ο δεύτερος από την Αγγλία. Η συνάντησή τους στη Θεσσαλονίκη γέννησε μια μακροχρόνια σχεδόν συγγενική σχέση και πολλές κοινές δράσεις. Η γενναιότητα με την οποία μια προβεβλημένη διεθνώς προσωπικότητα μίλησε δημόσια για την αδυναμία του, συνέβαλε καθοριστικά στη διάδοση του μηνύματος για μια ζωή με νηφαλιότητα.

Στο τέλος του επετειακού βίντεο οι δύο άνδρες δεσμεύονται από κοινού να πεθάνουν "καθαροί" από το αλκοόλ. "Ο Γιάννης τήρησε την υπόσχεσή του και μπράβο του. Κατάφερε να είναι ένας χίπης, ένας αιώνιος έφηβος, με τα τατουάζ και την αντισυμβατική συμπεριφορά του, αλλά να παραμείνει καθαρός, διατηρώντας τον έλεγχο και κάνοντας σπουδαία πράγματα, για τα οποία θα μνημονεύεται", λέει στο iatronet.gr ο κ. Δουίτσης (φωτογραφία), ο οποίος την περασμένη Τρίτη βρέθηκε για το στερνό αντίο στο αίθριο του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος θυμάται τη γνωριμία του με τον εκλιπόντα, τις ατελείωτες συζητήσεις και τις πάντα εποικοδομητικές κοινές δράσεις τους.

Στον κόσμο της αυταπάτης

Ο Γιάννης Μπουτάρης έχει πει πως το αλκοόλ ήταν το καταφύγιο των φόβων του και μια προσπάθεια αποφυγής της πραγματικότητας. Ο κ. Δουίτσης συμφωνεί εν μέρει με αυτή την προσέγγιση, συνδέοντάς τη και με δικά του βιώματα.

"Κάθε άτομο είναι μια διαφορετική περίπτωση. Αυτό που κάνει τον αλκοολικό εθιστική προσωπικότητα δεν είναι τόσο η ποσότητα και η συχνότητα που πίνει, αλλά το γιατί πίνει. Μπορεί κάποιος να αντέχει περισσότερο ή λιγότερο, αλλά έχει σημασία το γιατί", λέει και εξηγεί: "Πίνεις για να αντιμετωπίσεις καταστάσεις οι οποίες σε ξεπερνούν, γιατί δεν μπορείς να διαχειριστείς τα συναισθήματά σου, για να νιώσεις ότι ανήκεις με τους άλλους. Εγώ έπινα στα 16 μου γιατί είχα τα κόμπλεξ μου και αυτό νόμιζα ότι με βοηθούσε να νιώθω απελευθερωμένος. Έτσι κούμπωσα με την αίσθηση ότι το ποτό σταματούσε το μυαλό μου από το να μου λέει άσχημα πράγματα, να με κάνει να αισθάνομαι λίγος".

Αυτό, όπως υποστηρίζει, είναι το 50% του αλκοολικού. "Το άλλο μισό είναι πως η μέθη είναι μια ηδονική κατάσταση, στην οποία κολλάς και θέλεις να ξαναζήσεις. Μια αυταπάτη ότι τα προβλήματα είναι λυμένα. Η σωματική εξάρτηση έρχεται μετά από χρόνια. Στην αρχή απλά σου αρέσει και το ξανακάνεις γιατί θέλεις το εύκολο".

Η συνάντηση

Ο ίδιος είχε συναντηθεί και παλιότερα με τον τότε επιχειρηματία οινοποιό σε κοινά στέκια, αλλά συνδέθηκε μαζί του το 1992, όταν επέστρεψαν και οι δύο από τα προγράμματα απεξάρτησης. "Όταν ήρθαμε καθαροί, εγώ από την Αγγλία, εκείνος από την Αμερική, είχαμε την ανάγκη να βρεθούμε με όμοιους που μας καταλάβαιναν, να τα λέμε και να ζητάμε βοήθεια αν κάποια στιγμή νιώσουμε αδύναμοι. Είναι η ίδια ανάγκη που είχε δημιουργήσει σχεδόν έναν αιώνα πριν τους Αλκοολικούς Ανώνυμους", εξηγεί. Τα κοινά βιώματα δημιούργησαν έναν ισχυρό δεσμό - παρά τις διαφωνίες - και μια συνεργασία για τη δημιουργία ομάδων αυτοβοήθειας και ενός κέντρου απεξάρτησης που συνεπικουρικά με επαγγελματίες ψυχικής υγείας θα βοηθούσε κι άλλους εξαρτημένους να "καθαρίσουν". Κάπως έτσι ιδρύθηκε το 2002 η "Όασις", στην συνιδρυτική ομάδα της οποίας συμμετείχε ο Γιάννης Μπουτάρης.

"Ακόμα και πριν βγει δήμαρχος και αναγνωριστεί πανευρωπαϊκά, ο Γιάννης ήταν ένας άνθρωπος με αναγνωρισιμότητα και κύρος. Το ότι βγήκε ανοιχτά και είπε είμαι αλκοολικούς βοήθησε πολλούς εξαρτημένους που ως τότε είχαν άρνηση να δουν το πρόβλημά τους και να το αντιμετωπίσουν", επισημαίνει ο κ. Δουίτσης.

Πέθανε καθαρός

Κίρρωση ήπατος, παγκρεατίτιδα, καρδιαγγειακά, αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού, μειωμένη συνείδηση, αστάθεια, επικινδυνότητα στην οδήγηση, είναι ορισμένες μόνο από τις επιπτώσεις της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ.

"Όπου είναι κάποιος ευάλωτος τον χτυπάει εκεί. Μπορεί να περάσουν 10 ή και 20 χρόνια κατανάλωσης και μετά να αρχίσουν να φαίνονται τα προβλήματα", αναφέρει ο επικεφαλής του Κέντρου, ο οποίος έχει δει δεκάδες ανθρώπους να γίνονται σκιές των εαυτών τους λόγω του αλκοολισμού και αρκετούς να φεύγουν από τη ζωή ακόμα και σε ηλικία 32 ετών. "Αυτό που έλεγε ο Μπουτάρης, ότι με ένα ποτήρι ξανακυλάς ισχύει. Εγώ κρατάω στο συρτάρι μου φωτογραφίες τεσσάρων ανθρώπων που ‘το ξανασήκωσαν’ όπως λέμε εμείς χαρακτηριστικά, μετά από πολλά χρόνια, και αργότερα πέθαναν από διάφορες αιτίες".

Σε ατελείωτες συζητήσεις με τον εκλιπόντα δήμαρχο, τον είχε ρωτήσει αρκετές φορές πώς μπορούσε να παραμένει καθαρός, παρόλο που ήταν οινοποιός και χρειαζόταν λόγω της δουλειάς του να δοκιμάζει την παραγωγή κρασιών. "Μου απαντούσε πως είχε κάνει μια συναισθηματική επέμβαση στο μυαλό του. ‘Αυτή είναι η δουλειά μου, δοκιμάζω, το φτύνω και τελειώνει εκεί’. Τήρησε την υπόσχεσή του να πεθάνει καθαρός. Για αυτό πέτυχε ό,τι πέτυχε στον Δήμο και στις άλλες του δραστηριότητες", λέει, συμπληρώνοντας: "Το ίδιο κάνω κι εγώ. Όλα όσα έπρεπε να πιω για να τα κάνω, έμαθα να τα κάνω νηφάλιος. Αλλά θέλει δουλειά με τον εαυτό σου. Είμαι 33 χρόνια καθαρός και κάθε μέρα που περνάει είμαι ευγνώμων γι’ αυτό. Αυτό είναι και το μήνυμα: Γίνεται να ζήσεις νηφάλιος και να πεθάνεις καθαρός".

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Εμβολιασμός κατά του ιού HPV: Το βήμα που σώζει ζωές και καταπολεμά τον καρκίνο
Τιμητική διάκριση για διδακτορική ερευνήτρια του τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ
Τα 643 εκατομμύρια θα φτάσουν οι διαβητικοί έως το 2030 και τα 783 εκατομμύρια έως το 2045