Ανεπαρκή φαίνεται να είναι τα αποτελέσματα της αντικαπνιστικής εκστρατείας σε ολόκληρο τον κόσμο. Η μεγάλη εθιστικότητα της νικοτίνης καθιστά δύσκολη τη διακοπή της καπνιστικής συνήθειας. Όσο αυτό διαρκεί, εκατομμύρια άνθρωποι παθαίνουν καρκίνο και καρδιαγγειακά, χάνοντας συχνά τη ζωή τους εξαιτίας των σοβαρών επιπτώσεων του καπνίσματος στα ζωτικά όργανα.

Ζητούμενο παραμένει η μείωση του κινδύνου για όσους δεν μπορούν να απεμπλακούν. Στο πλαίσιο αυτό, έρχεται στην επιφάνεια η συζήτηση για τα εναλλακτικά καπνικά προϊόντα, όπως το ηλεκτρονικό τσιγάρο και τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού, στα οποία δεν υπάρχει η καύση και έτσι δεν εκλύονται οι 6.000 και πλέον τοξικές ουσίες, όπως συμβαίνει με το συμβατικό τσιγάρο.

Το ενδιαφέρον αυτό θέμα συζητήθηκε σε εκδήλωση με θέμα "Μείωση της βλάβης από τον καπνό", η οποία πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά από τη Philip Morris International (PMI)

Διακεκριμένοι επιστήμονες παρουσίασαν τα δεδομένα σχετικά με την εξέλιξη της καπνιστικής συνήθειας και των επιπτώσεων που έχει στους πνεύμονες, στο καρδιαγγειακό και γενικά στην υγεία.

Ο Γάλλος καθηγητής Ογκολογίας David Khayat, επικεφαλής του Ογκολογικού τμήματος του νοσοκομείου "Pitié –Salpêtrière", σημείωσε πως, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται σε πολλές χώρες, η καπνιστική συνήθεια παραμένει ένας από τους κύριους παράγοντες πρόκλησης σειράς σοβαρών παθήσεων.

Δεν είναι τυχαίο - είπε - πως όλα τα συστήματα Υγείας επιχειρούν να ελέγξουν τις θανατηφόρες επιπτώσεις: "Εμείς, ως επιστήμονες πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, όχι μόνο σε ατομικό επίπεδο, για κάθε καπνιστή, αλλά και συλλογικά, στον γενικό πληθυσμό και στους παθητικούς καπνιστές", επισήμανε ο κ. Khayat.

Αναφερόμενος στην περίπτωση της Γαλλίας, όπου υπάρχουν 1,8 εκατομμύριο καπνιστές, επισήμανε πως η χώρα προσπαθεί να μειώσει τον αριθμό αυτόν και τις επιπτώσεις που προκαλεί το κάπνισμα στην υγεία. 

Το αποτέλεσμα είναι ότι, μέσα σε μία διετία, ο αριθμός των τσιγάρων που πωλούνται μειώθηκε από 80 δισεκατομμύρια, σε 55 δισεκατομμύρια.

 Πρόληψη

 Όπως ανέφερε, οι πολιτικές πρόληψης δεν έχουν μεγάλη επιτυχία παγκοσμίως.

"Σε πολλές χώρες, το κάπνισμα ήταν το κύριο αίτιο πρόκλησης καρκίνου το 1990 και παραμένει το ίδιο ακόμη και σήμερα", υπογράμμισε ο κ. Khayat.  Ο καθηγητής εξήγησε στην συνέχεια γιατί το κάπνισμα μπορεί να οδηγήσει στην πρόκληση των νοσημάτων που σχετίζονται με αυτό:

"Με την καύση του καπνού εκλύονται περισσότερα από 6.000 χημικά συστατικά και μικροσωματίδια. Από αυτά, τα 93 έχουν επίσημα χαρακτηριστεί ως επιβλαβή ή ενδεχομένως επιβλαβή για την υγεία. Από αυτά, τα 80 είναι καρκινογόνα ή δυνητικά καρκινογόνα. Όσο περισσότερο εκτίθεται κάποιος σε αυτά, μέσω του καπνίσματος, τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει να αναπτύξει καρκίνο".

Αντίθετα, ανέφερε πως στα εναλλακτικά καπνικά προϊόντα, ακριβώς επειδή απουσιάζει η διαδικασία της καύσης, αναπτύσσονται πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες με αποτέλεσμα να περιορίζονται σημαντικά οι παραγόμενες τοξικές ουσίες. Ο καθηγητής αναφέρθηκε επίσης στις πολιτικές μείωσης της βλάβης, ως μια επιπλέον στρατηγική αντιμετώπισης του καπνίσματος που έρχεται να συμπληρώσει τις προσπάθειες για διακοπή και την πρόληψη αναφέροντας πως  παρόμοιες στρατηγικές αναπτύσσονται σε όλο το φάσμα της βιομηχανίας.

Επικαλέστηκε σειρά παρεμβάσεων, οι οποίες έχουν διαχρονικά σκοπό να μειώσουν την έκθεση στον κίνδυνο:

Στην οδήγηση, έχουν εισαχθεί οι ζώνες ασφαλείας, οι αερόσακοι και τα δισκόφρενα. Στην ανθυγιεινή διατροφή, αξιοποιούνται οι στατίνες, τα στεντς και τα ειδικά σκευάσματα. Για την προστασία από την έκθεση στον ήλιο, υπάρχουν τα αντηλιακά και για την προστασία των δοντιών, τα υποκατάστατα ζάχαρης. Για την αποφυγή των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, είναι διαθέσιμα τα προφυλακτικά και ο εμβολιασμός κατά του HPV.

Αναφερόμενος στο κάπνισμα, ο κ. Khayat τόνισε πως η καλύτερη επιλογή είναι μακράν η διακοπή του. Η επιλογή αυτή, ωστόσο, δεν είναι τόσο εύκολη για τους καπνιστές, καθώς ακόμη και σε όσους έχει διαγνωστεί καρκίνος του πνεύμονα, το 64% συνεχίζει να καπνίζει!

Απευθυνόμενος λοιπόν σε όσους δεν μπορούν να απεμπλακούν από την επιβλαβή αυτή συνήθεια, τα εναλλακτικά προϊόντα μοιάζουν ως η καλύτερη λύση, καθώς, με βάση τα επιστημονικά στοιχεία, μειώνουν την έκθεση του οργανισμού σε επιβλαβείς ή δυνητικά επιβλαβείς χημικές ουσίες.

Ενδιαφέρον είχε η αναφορά του στην πρόσφατη αδειοδότηση που έλαβε το προϊόν θέρμανσης καπνού της PΜΙ, το IQOS,  από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ως «προϊόν διαφοροποιημένου κινδύνου».  

Οι ειδικοί του FDA, βασιζόμενοι στη στρατηγική της «μείωσης της βλάβης» γνωμοδότησαν ότι το συγκεκριμένο προϊόν θα μπορούσε να ωφελήσει τη δημόσια υγεία στο σύνολό της. Αν και η μείωση κινδύνου δεν έχει ακόμη αποδειχθεί, αλλά βάσει των μέχρι τώρα δεδομένων είναι πολύ πιθανό να προκύψει μία μετρήσιμη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας σε επόμενες μελέτες.

Θνησιμότητα

Στο ίδιο θέμα αναφέρθηκε και ο ογκολόγος Efrain Cambronero Moraga, εκ των επικεφαλής του Ογκολογικού Κέντρου της Κόστα Ρίκα.

Σε σχέση με το κάπνισμα, τόνισε πως προκαλεί παγκοσμίως 8 εκατομμύρια θανάτους σε ετήσια βάση και μεγάλο οικονομικό κόστος. Αποτελεί το κύριο αίτιο αποφεύξιμης θνησιμότητας και νοσηρότητας από καρκίνο.

Σύμφωνα με τον ομιλητή, η καπνιστική συνήθεια υποχωρεί σε πολλές χώρες, και αυξάνει η χρήση εναλλακτικών προϊόντων. Η νικοτίνη – είπε - είναι μια μη καρκινογόνα ουσία, αλλά είναι εξαιρετικά εθιστική.

"Τι μπορεί να γίνει για τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας που προκαλείται από τη χρήση καπνού;", αναρωτήθηκε ο κ. Moraga, κάνοντας λόγο για την έννοια της μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα.

Όπως εξήγησε, στόχος είναι να μειωθούν οι κίνδυνοι για την υγεία για τα άτομα και την ευρύτερη κοινωνία που σχετίζονται με τη χρήση προϊόντων καπνού.

Υπάρχει, όμως, και αντίλογος, ο οποίος εστιάζει σε τρία σημεία: Η στρατηγική μείωσης της βλάβης βασίζεται στη συνέχιση χορήγησης της εθιστικής ουσίας (νικοτίνη), δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής μακροχρόνιες επιδημιολογικές μελέτες που να επιβεβαιώνουν τα μέχρι σήμερα επιστημονικά δεδομένα, και υπάρχει ο φόβος μήπως τα εναλλακτικά καπνικά προϊόντα  προσελκύσουν νεαρής ηλικίας άτομα ή και μη καπνιστές στη βλαβερή συνήθεια.

"Όλα αυτά τα επιχειρήματα είναι έγκυρα και πρέπει να μας προβληματίζουν, καθώς πρέπει να θυμόμαστε ότι όλες οι μορφές καπνού είναι επικίνδυνες και δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης", υπογράμμισε ο ομιλητής, για να σημειώσει: "Δεν υπάρχει μαγικό ραβδί για να κάνουμε τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ό,τι έχουμε στη διάθεσή μας, για να αποτρέψουμε την έναρξη του καπνίσματος για να βοηθήσουμε τους καπνιστές να το σταματήσουν".

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πώς φροντίζω κάθε τύπο  δέρματος
Καρδιακή προσβολή: Οι β-αναστολείς συνδέονται με κατάθλιψη στη μετεγχειρητική φροντίδα
Δράμα: Κανένα ενδιαφέρον για 5 θέσεις παθολόγων, παρά το επίδομα άγονου