Ίδρυση της Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας για τον έλεγχο του καπνίσματος και τη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα

Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τον έλεγχο του καπνίσματος, κάθε χρόνο 8 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκουν πρόωρο θάνατο από σχετιζόμενα με το κάπνισμα νοσήματα. Αν και οι επιβλαβείς για την υγεία επιπτώσεις του καπνίσματος είναι γνωστές εδώ και δεκαετίες, πάνω από 1 δισεκατομμύριο άτομα παγκοσμίως εξακολουθούν να καπνίζουν, με τον συνολικό αριθμό καπνιστών να αυξάνεται συνεχώς. Μόνο στην ΕΕ, το κάπνισμα αποτελεί το κύριο αίτιο θνητότητας από καρκίνο που μπορεί να προληφθεί, καθώς 27% του συνόλου των οφειλόμενων σε καρκίνο θανάτων συνδέονται με το κάπνισμα. Η εξάλειψη της συνήθειας του καπνίσματος εκτιμάται ότι θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποτροπή έως και 90% του συνόλου των περιστατικών καρκίνου του πνεύμονα.

Είναι η διακοπή του καπνίσματος η μόνη λύση; Ασφαλώς αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή, εάν και όταν εφαρμόζεται. Η διακοπή και η πρόληψη του καπνίσματος παραμένουν οι ιατρικές παρεμβάσεις με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο και τη μεγαλύτερη οικονομική αποδοτικότητα, και σαφώς έχουμε την υποχρέωση να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις προκειμένου να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε κάθε καπνιστή και όλο τον κόσμο σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσματος.

Αποτελεί, ωστόσο, η διακοπή του καπνίσματος τη μοναδική επιλογή για τους καπνιστές; Επιστήμονες από όλο τον κόσμο πιστεύουν πως οι στρατηγικές ελέγχου του καπνίσματος θα πρέπει να διαμορφωθούν εκ νέου ώστε να συμπεριλάβουν τη μείωση της βλάβης μέσω της χρήσης εναλλακτικών δυνητικά χαμηλότερου κινδύνου προϊόντων, συμπληρωματικά στα ήδη υπάρχοντα παραδοσιακά μέτρα διακοπής και πρόληψης του καπνίσματος. Η SCOHRE ιδρύθηκε με αυτόν το σκοπό. Ιδρύθηκε με στόχο να βοηθήσει τους καπνιστές και τις οικογένειές τους και να συμβάλει ουσιαστικά στη βελτίωση της υγείας όλων.

Το ενδιαφέρον των ειδικών για νέες προσεγγίσεις για τον έλεγχο του καπνίσματος διαρκώς αυξάνεται, όπως και η συζήτηση για τη δυνατότητα περιορισμού των αρνητικών επιπτώσεων του καπνίσματος μέσω της χρήσης λιγότερο επιβλαβών επιλογών έναντι των συμβατικών τσιγάρων. Τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι η προσέγγιση αυτή, δηλαδή η στρατηγική Μείωσης της Βλάβης από το Κάπνισμα, ενδέχεται να αποτελεί μία εναλλακτική λύση για τους καπνιστές που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να διακόψουν το κάπνισμα, με τις τρέχουσες εγκεκριμένες μεθόδους. Η λύση αυτή δεν είναι η καλύτερη αλλά είναι σαφώς καλύτερη από τη συνέχιση του καπνίσματος. Εκεί όπου η διακοπή του καπνίσματος επανειλημμένως αποτυγχάνει, η μετάβαση σε λιγότερο επιβλαβή προϊόντα εκτιμάται ότι μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη για πολλούς καπνιστές. Σημειωτέον ότι η νικοτίνη έχει εθιστικές ιδιότητες, ωστόσο ο ρόλος της στη σχετιζόμενη με το κάπνισμα νοσηρότητα και θνητότητα είναι ελάσσονος σημασίας.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, ολοένα και περισσότερες ρυθμιστικές αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο να επιτρέψουν την πώληση εναλλακτικών, δυνητικά χαμηλότερου κινδύνου καπνικών προϊόντων, συνοδευόμενων από αναλυτική πληροφόρηση σχετικά με τη δράση τους. Ωστόσο, πρέπει να αναγνωρίσουμε πως η συζήτηση σχετικά με τη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και απαιτούνται περισσότερη έρευνα και δημοσιεύσεις, διεύρυνση της υπάρχουσας γνώσης, περισσότερα δεδομένα και περισσότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης των ειδικών, των ρυθμιστικών αρχών και του γενικού κοινού. Είναι απαραίτητο να γίνουν κατανοητά τα οφέλη της εν λόγω προσέγγισης και παράλληλα να αντιμετωπισθούν κατάλληλα οι σχετικές ανησυχίες, όπως είναι η συνεχόμενη χρήση και εξάρτηση από τη νικοτίνη, αλλά και η δυνητική υιοθέτηση της χρήσης των προϊόντων αυτών από μη καπνιστές και νέους. Αυτός είναι ένας από τους στόχους της SCOHRE!

Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η συζήτηση σχετικά με τη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα αποτελεί πεδίο σημαντικής αντιπαράθεσης. Είναι αναγκαίο επομένως να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο εποικοδομητικού διαλόγου προκειμένου να συζητηθούν οι σχετικές ανησυχίες και προκλήσεις. Είναι απαραίτητο να κλιμακώσουμε τις προσπάθειές μας και να ωφεληθούμε από την ήδη υπάρχουσα εξειδικευμένη γνώση που έχει αναπτυχθεί σε πολλές χώρες. Αυτός είναι και ο λόγος που ιδρύσαμε τη SCOHRE, μία Διεθνή Εταιρεία ανεξάρτητων ειδικών σχετικά με τον Έλεγχο του Καπνίσματος και τη Μείωση της Βλάβης από το Κάπνισμα, η οποία περιλαμβάνει επιστήμονες από όλους τους τομείς, ιατρούς, ειδικούς στον σχεδιασμό πολιτικών, ειδικούς στην επιστήμη της συμπεριφοράς, ακαδημαϊκούς και επαγγελματίες του χώρου. Η SCOHRE θα επιχειρήσει την έναρξη ενός ανοιχτού και εποικοδομητικού διαλόγου για να συμβάλει στη δημιουργία μιας νέας ευρύτερης προσέγγισης για τις πολιτικές ελέγχου του καπνίσματος.

Η SCOHRE δεσμεύεται ότι δεν θα λάβει καμία οικονομική επιχορήγηση, άμεση ή έμμεση, από την καπνοβιομηχανία.

Έχει 22 ιδρυτικά μέλη από 16 χώρες και εργάζεται με το όραμα να αποτελέσει ένα ισχυρό κίνημα δράσης προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Δηλώσεις από ιδρυτικά μέλη της SCOHRE:

Ιγνάτιος Οικονομίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ελλάδα: Η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί βασικό παράγοντα για την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η αποχή από το κάπνισμα συνιστά έναν από τους πρωταρχικούς στόχους για την προαγωγή και φροντίδα της υγείας παγκοσμίως. Εν τούτοις, ο στόχος αυτός παραμένει ανεκπλήρωτος, παρά τις εκτενείς δημόσιες εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει το κάπνισμα για την υγεία. Επομένως, υπάρχει επιτακτική ανάγκη ανάπτυξης νέων στρατηγικών για τη μείωση του καπνίσματος. Η χρήση νέων καπνικών προϊόντων έχει σήμερα υιοθετηθεί από αρκετούς καπνιστές οι οποίοι επιθυμούν να μειώσουν τους συνδεόμενους με το κάπνισμα κινδύνους για την υγεία τους. Ωστόσο, οι επιπτώσεις των προϊόντων αυτών στην υγεία δεν έχουν ακόμη πλήρως διασαφηνισθεί, παρά τις πειραματικές μελέτες που υποδεικνύουν μειωμένη έκθεση σε τοξικές ουσίες. Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητη μια ανεξάρτητη επιστημονική εταιρεία, η οποία θα διερευνήσει αφενός την ανάπτυξη νέων, πιο αποτελεσματικών μεθόδων διακοπής του καπνίσματος, αφετέρου τα αποτελέσματα των πολιτικών μείωσης της βλάβης στη δημόσια υγεία.

Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, Adjunct Professor King Abdulaziz, Σαουδική Αραβία, &Senior Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών & στη Σχολή Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Ελλάδα: Η SCOHRE φιλοδοξεί να συμπληρώσει το κενό που υπάρχει μεταξύ του ελέγχου του καπνίσματος και της μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα. Οι στρατηγικές αυτές είναι συμπληρωματικές, δεν είναι αντίθετες, και θα πρέπει να συνδυάζονται προκειμένου να επιτύχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα στη μείωση του επιπολασμού του καπνίσματος παγκοσμίως. Ο συνδυασμός των κλασικών μέτρων ελέγχου του καπνίσματος και της στρατηγικής μείωσης της βλάβης νοσηρότητας προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για την εξάλειψη της σχετιζόμενης με το κάπνισμα και θνητότητας.

Giacomo Frati, Full Professor & Giuseppe Biondi Zoccai, Associate Professor in Cardiology, Department of Medico-Surgical Sciences and Biotechnologies, Sapienza University of Rome, Sapienza University of Rome, Latina, Italy: Τα προϊόντα διαφοροποιημένου κινδύνου αποτελούν μια σημαντική προσθήκη στο οπλοστάσιο των ασθενών, των ιατρών και των υπεύθυνων για τη χάραξη πολιτικών, αποσκοπώντας στη βελτίωση των ποσοστών διακοπής και αποχής από το κάπνισμα συμβατικού τσιγάρου. Παρά το γεγονός ότι τα προϊόντα διαφοροποιημένου κινδύνου έχουν σημαντικές ανεπιθύμητες καρδιαγγειακές επιδράσεις, το σύνολο των στοιχείων δείχνει πως οι ανεπιθύμητες αυτές επιδράσεις είναι σαφώς μικρότερου μεγέθους από αυτές των συμβατικών -καιόμενων- τσιγάρων. Βάσει των στοιχείων αυτών, τα προϊόντα διαφοροποιημένου κινδύνου αποτελούν μία ελκυστική στρατηγική μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα, με τελικό στόχο την οριστική διακοπή του καπνίσματος και την πλήρη αποχή από τη χρήση σχετιζόμενων με το κάπνισμα προϊόντων.

Prof Solomon Rataemane, Professor of Psychiatry at SefakoMakgatho Health Sciences University (2003-2019) and Chair of the Ministerial Advisory Committee on Mental Health in South Africa: Η μείωση της βλάβης αποτελεί μία στρατηγική με ισχυρή επίδραση στη δημόσια υγεία. Εφαρμόζεται σε περιοχές όπου υπάρχει ανάγκη να μειωθεί η βλάβη που συνδέεται με μία πρακτική ή με τη χρήση μίας ουσίας, όταν αυτή έχει υιοθετηθεί σε μεγάλο βαθμό σε μία κοινωνία οδηγώντας σε αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα. Η προσέγγιση αυτή αποτελεί το μέλλον για τη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα.

Rajesh N. Sharan, Professor of Biochemistry, Genetics & Molecular Biology at North-Eastern Hill University, ShillongIndia: Η Ινδία υφίσταται τεράστια επιβάρυνση στη δημόσια υγεία από νόσους όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά και τα αναπνευστικά νοσήματα που προκαλούνται από τη χρήση καπνού σε πολλές διαφορετικές μορφές, και από τους επακόλουθους θανάτους. Πάνω από 200 εκατομμύρια άτομα κάνουν χρήση καπνού, ειδικότερα χρησιμοποιούν τα παραδοσιακά μη καπνιζόμενα προϊόντα καπνού (SLT), όπως gutkha, betel (Areca) nut και paan, και άλλα 100 εκατομμύρια άτομα που χρησιμοποιούν καπνικά προϊόντα όπως bidis και τσιγάρα. Η χρήση καπνού σε οποιαδήποτε μορφή επηρεάζει δυσμενέστερα τις πληθυσμιακές ομάδες που βρίσκονται στο περιθώριο και σε μειονεκτική θέση, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών και των παιδιών. Κατά την άποψή μου, η πρόοδος στον έλεγχο του καπνίσματος στην Ινδία είναι ανησυχητικά βραδεία, παρά την εφαρμογή της σύμβασης για τον έλεγχο του καπνίσματος FCTC του ΠΟΥ. Εύχομαι η μείωση της χρήσης καπνού σε όλες της τις μορφές και εκδηλώσεις να ήταν πιο μεγάλη! Το σύνθετο τοπίο της χρήσης καπνού στην Ινδία καθιστά αναγκαία την αλλαγή στάσης στον τρόπο που ελέγχουμε τη χρήση καπνού μέχρι σήμερα, ούτως ώστε να υιοθετήσουμε νέες προσεγγίσεις, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής μείωσης της βλάβης.

David Sweanor, Chair of the Advisory Board, Centre for Health Law, Policy & Ethics, University of Ottawa in Canada: Γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες ότι η αιτία των καταστροφικών συνεπειών του καπνίσματος στη δημόσια υγεία παγκοσμίως είναι η εισπνοή του καπνού και όχι η νικοτίνη. Πλέον διαθέτουμε ένα εύρος αποδεκτών από τους καταναλωτές, χαμηλού κινδύνου εναλλακτικών επιλογών, που μπορούν να στείλουν τα τσιγάρα στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Θα πρέπει να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία θεσπίζοντας κανονισμούς αναλογικών κινδύνων και υλοποιώντας εκστρατείες ενημέρωσης και εκπαίδευσης του πληθυσμού. Τα δυνητικά οφέλη για την υγεία θα είναι εφάμιλλα αυτών που αποκομίσθηκαν με την εξάλειψη της ευλογιάς.

Emil Toldy-Schedel, Cardiologist and General Director of the St. Francis Hospital of Budapest Hungary: Το κάπνισμα στην Ουγγαρία εξακολουθεί να αποτελεί κύριο αίτιο νοσηρότητας και θνητότητας και παράλληλα σημαντικό παράγοντα κινδύνου, μεταξύ άλλων, για καρδιαγγειακά νοσήματα, σύμφωνα με την καθημερινή εμπειρία μου ως καρδιολόγου. Στην εργασία μας, βλέπουμε καθημερινά με ποιον τρόπο το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει ή και να αποκλείσει σταδιακά άλλες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, επομένως η μείωση της βλάβης, η οποία αποτελεί ένα από τα βασικά σημεία εστίασης της SCOHRE, έχει πολύ μεγάλη σημασία.

Κατά την τελευταία δεκαετία, στην Ουγγαρία υιοθετήθηκαν και εφαρμόσθηκαν από την Κυβέρνηση αυστηρά μέτρα και κανονισμοί όσον αφορά στα σημεία πώλησης, μέσω των οποίων αφενός μειώθηκε η ορατότητα και περιορίσθηκε η διαθεσιμότητα καπνικών προϊόντων αποκλειστικά σε ειδικά περίπτερα, αφετέρου ρυθμίστηκε και απαγορεύθηκε η αγορά καπνικών προϊόντων από άτομα νεαρής ηλικίας. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στην πρόληψη της έναρξης καπνίσματος και αναμφισβήτητα αποτελούν ένα μεγάλο βήμα στον έλεγχο του καπνίσματος, υποδηλώνοντας παράλληλα μια αλλαγή στάσης στην αντιμετώπιση του καπνίσματος. Εν τούτοις, παρά τα μέτρα αυτά, εξακολουθούμε να έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα δύσκολο έργο όσον αφορά στη μείωση της βλάβης για τους καπνιστές που αδυνατούν να σταματήσουν το κάπνισμα.

Πιστεύω ότι η SCOHRE μπορεί να αποτελέσει την πλατφόρμα για περαιτέρω ερευνητικές εργασίες και δημοσιεύσεις, προκειμένου να αυξηθεί η ενημέρωση σχετικά με την υπάρχουσα γνώση και να δημιουργηθούν και να προωθηθούν ασφαλέστερες εναλλακτικές του καπνίσματος επιλογές. Οι αξίες και οι στόχοι της εταιρείας είναι ιδιαίτερα σημαντικοί και έχω την πεποίθηση ότι μία τέτοιου είδους διεθνής συζήτηση σχετικά με το πρόβλημα του καπνίσματος στην πλατφόρμα SCOHRE θα μπορούσε να ενισχύσει και να προσφέρει νέες ιδέες ή προσεγγίσεις σε όλους και σε εθνικό επίπεδο.

Από την πλευρά της Ουγγαρίας, είμαι έτοιμος να καταβάλω κάθε προσπάθεια σύμφωνα με τις βέλτιστες ιατρικές και επιστημονικές μας γνώσεις και δηλώνω την πρόθεσή μου να συμμετέχω στην κοινή προσπάθεια για την αναζήτηση νέων πολιτικών ελέγχου του καπνίσματος, προκειμένου να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα παγκοσμίως.

Κατάλογος ιδρυτικών μελών

Anastasia Barbouni, Professor of Public Health, Hygiene and Disease Prevention, Department of Public and Community Health, School of Public Health, University of West Attica, Athens, Greece
Giuseppe Biondi Zoccai, Associate Professor in Cardiology, Department of Medico-Surgical Sciences and Biotechnologies, Sapienza University of Rome, Latina, Italy
Nimesh G. Desai, Director, Institute of Human Behavior and Allied Sciences (IHBAS), India
SharifaEzat Wan Puteh, Professor of Hospital Management and Health Economics; Deputy Dean (Relation & Wealth Creation), Faculty of Medicine, UKM Medical Centre; Previous Head of International Centre for Casemix and Clinical Coding (ITCC), UKM Medical Centre, Malaysia
Karl Fagerstrom, Professor Emeritus; President, Fagerstrom Consulting, Sweden
Konstantinos Farsalinos, MD, MPH, Adjunct Professor, King Abdulaziz University, Saudi Arabia; Senior Researcher, University of Patras; School of Public Health, University of West Attica; Data & Media Lab, University of Peloponnese, Greece
Fernando Fernández Bueno, Oncological Surgery Hospital Gomez Ulla – Madrid; President of the Platform of Tobacco Harm Reduction, Spain
Giacomo Frati, Full Professor, Department of Medico-Surgical Sciences and Biotechnologies, Sapienza University of Rome, Latina, Italy
Monica Gorgulho, Clinical Psychologist, MSc, Brazil
Ignatios Ikonomidis, MD, PhD, FESC, Professor of Cardiology, Member of EACVI, ex. Nucleus member of ESC WG on Aorta & Peripheral Vascular Diseases, Director of Echocardiography and the Laboratory of Preventive Cardiology, 2nd Cardiology Department, National and Kapodistrian University of Athens, Attikon Hospital, Athens, Greece
Stanimir Hasardjiev, Chairman, National Patients Organization, Bulgaria
Karl E Lund, Ph.D., Senior Researcher, Norwegian Institute of Public Health, Norway
Fares Mili, MD-CTTS, Pulmonologist, Addictologist, Chairman of the Tunisian Society of Tobacology and Addictive Behaviors (STTACA), Tunisia
Manuel Pais Clemente, MD, PhD, Retired Full Professor Department of Otorhinolaryngology, Porto University School of Medicine; Vice-President European Medical Association President World Voice Consortium, Portugal
Konstantinos Poulas, Associate Professor of Biochemistry, Laboratory of Molecular Biology & Immunology, Department of Pharmacy, University of Patras, Greece
Solomon Rataemane, MD, Professor, Secretary General WAPR 2014-2020, Dr George Mukhari Academic Hospital, HOD Psychiatry UFS 1998-2003, (HOD) 2003-2019; Dept of Psychiatry, SefakoMakgatho Health Sciences University 2003-2019; Chair, Ministerial Advisory Committee on Mental Health, South Africa
Dimitri Richter, MD, FESC, FAHA, Head of Cardiology Department, Euroclinic Hospital, Athens, Greece
Rajesh N. Sharan, Professor of Biochemistry, Genetics & Molecular Biology, Radiation and Molecular Biology Unit, Department of Biochemistry, North-Eastern Hill University, Shillong, India
Heino Stöver, Social Scientist Director of Institute for Addiction, Research (ISFF), Frankfurt, Germany
David T. Sweanor J.D., Chair of the Advisory Board, Centre for Health Law, Policy & Ethics, University of Ottawa, Canada
Emil Toldy-Schedel, Medical Doctor, Cardiologist, General Director of the St. Francis Hospital of Budapest, Hungary
Michael G. Toumbis, MD, PhD, FCCP, Pneumonologist, President of the Cyprus Institute of Respiratory Diseases, Cyprus