Ένα blame game βρίσκεται σε εξέλιξη ενόψει και της νέας επίσκεψης του πρωθυπουργού την Τετάρτη στη Θεσσαλονίκη. Αφορά το "τις πταίει" για την εκτόξευση των κρουσμάτων και τις μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.

Από την μια πλευρά η κυβέρνηση παραδέχεται την καθυστέρηση αλλά υποστηρίζει ότι κανείς δεν ζήτησε έγκαιρα lockdown. Από την άλλη, οι αυτοδιοικητικοί υποστηρίζουν ότι είχαν προειδοποιήσει εγκαίρως, ζητώντας μέτρα, αλλά δεν εισακούστηκαν.

Σιγή ιχθύος τηρεί για το θέμα η επιτροπή ειδικών, όπως καυτηριάζει με δηλώσεις του ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Το χρονικό που οδήγησε στην τραγωδία.

Ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, έριξε λάδι στη φωτιά πριν από λίγες μέρες, με τη δήλωσή του πως κάποιοι εκπρόσωποι φορέων, μεταξύ των οποίων ο περιφερειάρχης, Απόστολος Τζιτζικώστας, είχαν όντως κάνει σχετικές εισηγήσεις.

Δύο μήνες μετά την έναρξη της κρίσης, και ενώ η πόλη έχει αρχίσει να παίρνει τις πρώτες ανάσες μετά από ένα δίμηνο καλπασμού της πανδημίας, η συζήτηση παραμένει ανοιχτή. Η χρησιμότητά της σήμερα δεν έχει τόσο μεγάλη αναφορά στο παρελθόν, όσο στις ημέρες που έρχονται. Μια ενδεχόμενη νέα έξαρση, λόγω χαλάρωσης μέρους των πολιτών στην περίοδο των γιορτών, είναι πιθανό να επαναφέρει την ίδια κουβέντα τον Ιανουάριο, για τη στάση που κράτησε ο καθένας στις μέρες που διανύουμε. Kάποιοι από τους συμμετέχοντες στις διαδοχικές συσκέψεις του Ν. Χαρδαλιά την περασμένη Πέμπτη χτύπησαν εκ νέου "καμπανάκι", και μάλιστα αυτή τη φορά κρατούσαν και πρακτικά των εισηγήσεων….

Το Iatronet παραθέτει με χρονολογική σειρά τα γεγονότα, από τις κρίσιμες ημέρες του Οκτωβρίου μέχρι σήμερα, σε συνάρτηση με τα δεδομένα κάθε περιόδου, τις τοποθετήσεις των αιρετών και όσα ακολούθησαν, ώστε να εξάγει ο καθένας τα δικά του συμπεράσματα.

Μητσοτάκης κατά αιρετών

Με τέσσερις διαδοχικές αναφορές του ο πρωθυπουργός αναγνώρισε πως το lockdown στη Θεσσαλονίκη θα έπρεπε να είχε επιβληθεί μια εβδομάδα νωρίτερα από την 3η Νοεμβρίου, επιρρίπτοντας ωστόσο ευθύνες και στους τοπικούς άρχοντες. Όπως υποστήριξε δεν είχαν κάνει σχετικές εισηγήσεις, αλλά ήθελαν να γιορταστεί ο πολιούχος Άγιος Δημήτριος στις 26 Οκτωβρίου.

"Πιστεύω ότι αν όλοι γυρίζαμε το ρολόι του χρόνου πίσω, θα έπρεπε να πάρουμε δραστικά μέτρα νωρίτερα. Το λέω ξεκάθαρα: Η ευθύνη βαραίνει όλους, πρώτα απ’ όλα την κυβέρνηση, αλλά νομίζω ότι και τους τοπικούς άρχοντες και ενδεχομένως όλους όσοι επεδίωξαν να εορτάσουμε έτσι -έστω όπως εορτάστηκε τελικά, ο εορτασμός του Αγίου Δημητρίου", ανέφερε στις 12 Νοεμβρίου στη συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών.

Τις ίδιες αιχμές επανέλαβε, μιλώντας σε δημοσιογράφους, στο περιθώριο των επαφών που είχε κατά την επίσκεψή του στο Άμπου Ντάμπι στις 17 Νοεμβρίου, καθώς και σε δύο συνεντεύξεις του στη συνέχεια, η μία μάλιστα "εντός έδρας". Στις 28 Νοεμβρίου, μιλώντας στον Status Fm στο πλαίσιο περιοδείας του στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης είπε πως "δεν ήταν πολλές και οι φωνές στην πόλη που ζητούσαν lockdown, ούτε είχα κάποια σχετική εισήγηση από την επιτροπή λοιμωξιολόγων". Ανάλογη ήταν η τοποθέτησή του στις 7/12 στη συνέντευξή του στον Alpha: "τη Θεσσαλονίκη και τη βόρεια Ελλάδα θα έπρεπε να την έχουμε κλείσει μια εβδομάδα νωρίτερα, αλλά δεν υπήρχε τότε τέτοιο αίτημα".

Οι κ. Τζιτζικώστας και Ζέρβας απάντησαν με δικές τους συνεντεύξεις πως είχαν προτείνει τη λήψη σκληρότερων μέτρων, αλλά δεν εισακούστηκαν, ενώ ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων του νομού, Ι. Καϊτετζίδης και ο αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λ. Κυρίζογλου - αμφότεροι στελέχη της ΝΔ - αντέδρασαν εντονότερα, δημοσιοποιώντας και το περιεχόμενο των εισηγήσεων στη μία από τις δύο συσκέψεις της επίμαχης περιόδου. Το γεγονός επιβεβαίωσε εν μέρει πριν από λίγες μέρες και ο Ν. Χαρδαλιάς.

Ας δούμε, όμως, τα γεγονότα κατά χρονική σειρά...

Οι δύο συσκέψεις κλειδιά

Δύο είναι οι κομβικές ημερομηνίες, οι οποίες καθορίζουν τις αποφάσεις που ελήφθησαν για την κατάσταση στη Θεσσαλονίκη κατά την κρίσιμη περίοδο:

  • Η 19η Οκτωβρίου, ο πρωθυπουργός είχε τηλεδιάσκεψη με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνο Ζέρβα, και τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολο Τζιτζικώστα, με τη συμμετοχή των υπουργών Γ. Γεραπετρίτη, Ν. Χαρδαλιά, του Σ. Τσιόδρα και του αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. Μ. Καραμαλάκη. Την ημέρα εκείνη, η Θεσσαλονίκη μετρούσε 19 κρούσματα, έναντι 175 της Αττικής.
  • Η 22α Οκτωβρίου, οι κ.κ. Ζέρβας και Τζιτζικώστας είχαν σύσκεψη με τον Νίκο Χαρδαλιά, παρουσία δύο ακόμη δημάρχων (Πυλαίας - Χορτιάτη Ι.Καϊτετζίδης και Αμπελοκήπων - Μενεμένης Λ. Κυρίζογλου), αλλά και του πρύτανη του ΑΠΘ, Νίκου Παπαϊωάννου. Εκείνη τη μέρα, τα κρούσματα είχαν εκτοξευτεί στα 188 (10 φορές πάνω μέσα σε τρεις μέρες), έναντι 290 της Αττικής. Ο πρύτανης του ΑΠΘ παρουσίασε στη συγκεκριμένη σύσκεψη τα δραματικά ευρήματα της ανάλυσης των λυμάτων, που έδειχναν αύξηση του ιικού φορτίου κατά 500% μέσα σε λίγες μέρες. Αυτό θα αντικατοπτριζόταν τις επόμενες μέρες στα κρούσματα.

Το blame game και οι αντιδράσεις

Σε συνέντευξή του στο Mega, στις 19 Νοεμβρίου, ο Απόστολος Τζιτζικώστας απάντησε εμμέσως πλην σαφώς στις επικρίσεις του πρωθυπουργού προς τους αιρετούς, τονίζοντας πως στη σύσκεψη της 22ης Οκτωβρίου είχε επισημάνει την ανάγκη λήψης μέτρων. "Ως Περιφέρειες δεν μπορούμε να επιβάλλουμε lockdown. Μπορούμε να πούμε την γνώμη μας και την είπαμε έγκαιρα. Ζητήσαμε μέτρα", είπε. Ο ίδιος φέρεται πως συζήτησε το θέμα των ευθυνών και με τον ίδιο τον πρωθυπουργό, κατά την επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη στις 28 Νοεμβρίου, και έκτοτε δεν έδωσε συνέχεια, απαντώντας σε κάθε σχετική ερώτηση με τη φράση πως "αυτά τα θέματα έχουν απαντηθεί".

Παρόμοια στάση έχει κρατήσει αυτό το διάστημα και ο Κ. Ζέρβας, ο οποίος με έμμεσο τρόπο έχει αναφέρει σε συνεντεύξεις του πως στην ίδια σύσκεψη είχε ζητήσει και ο ίδιος αυστηροποίηση των μέτρων. Εκτενή αναφορά έκανε στο δημοτικό συμβούλιο της Δευτέρας, λέγοντας με νόημα πως οι δηλώσεις όλων είναι καταγεγραμμένες και τίποτα δεν μένει στο σκοτάδι, για να προσθέσει πως δεν είναι ώρα για μετά Χριστόν προφητείες και blame game.

"Έχουμε πει και παραδεχθεί όλοι πλέον ότι, εάν στη Θεσσαλονίκη λαμβάνονταν νωρίτερα κάποια επιπλέον μέτρα, η κατάσταση θα ήταν καλύτερη. Χαίρομαι που αυτή η γνώση της πολιτείας την κάνει να είναι προσεκτικότερη τώρα, σε άλλες περιοχές της επικράτειας. Οι δηλώσεις όλων είναι καταγεγραμμένες. Σήμερα κανείς δεν μπορεί να κρύψει τίποτα. Τίποτα δεν μένει στο σκοτάδι. Προσωπικά ό,τι είχα να πω το είπα ευθαρσώς και δημόσια, όπως και όταν ζήτησα πρώτος να κλείσουν τα σχολεία και να υπάρχει επίσημη θεσμική ενημέρωση προς την αυτοδιοίκηση. Αυτά τα ζήτησα όχι γιατί θέλω να υπεκφύγω ή να φορτώσω βάρη αλλού, αλλά γιατί ακριβώς θέλω να συνδράμω - η Τοπική Αυτοδιοίκηση θέλει να συνδράμει στην αντιμετώπιση της πανδημίας", είπε.

"Λάδι στη φωτιά" από το Ν. Χαρδαλιά

Σε συνέντευξή του στη "Μακεδονία" ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας επιβεβαίωσε πως είχε δεχτεί εισηγήσεις για τη λήψη μέτρων στην σύσκεψη της 22ης Οκτωβρίου.

"Με λυπεί, ξέρετε, η εύκολη εκ των υστέρων κριτική διάθεση", ανέφερε ο κ. Χαρδαλιάς, για να επισημάνει στη συνέχεια πως "ό,τι μέτρα και αν πάρουμε, αν δεν έχουμε τη συνεργασία που χρειαζόμαστε από όλους, τα μέτρα αυτά θα είναι ανεπαρκή. Ο πρωθυπουργός, άλλωστε, είπε ότι υπήρξαν λιγοστές εισηγήσεις και προφανώς ο περιφερειάρχης συμμετείχε σε αυτές. Το σίγουρο είναι ότι η μάχη είναι κοινή και τη δίνουμε καθημερινά δίπλα - δίπλα με τους αιρετούς μας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού".

Η συγκεκριμένη δήλωση αναζωπύρωσε την ανοικτή συζήτηση περί απόδοσης ευθυνών και μεταφέρθηκε την επόμενη μέρα στο press room.

Σε ερώτηση αν η κυβέρνηση συμμερίζεται τη δήλωση του κ. Χαρδαλιά, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πετσας απάντησε, αναφερόμενος όμως στην τηλεδιάσκεψη του πρωθυπουργού με δήμαρχο και περιφερειάρχη, στις 19 Οκτωβρίου, και όχι στη σύσκεψη που έγινε τρεις μέρες αργότερα. "Η κυβέρνηση έχει πει πολλές φορές ότι από τη συνάντηση που είχε ο πρωθυπουργός με τον περιφερειάρχη και με τον δήμαρχο στις 19 Οκτωβρίου είχαν τεθεί τα ζητήματα στο τραπέζι. Δεν υπήρχε καμία εισήγηση τότε για εφαρμογή lockdown στη Θεσσαλονίκη ή σε κάποια άλλη περιοχή της χώρας και όλες οι αποφάσεις που έχουν παρθεί όλο αυτό το χρονικό διάστημα έχουν γίνει μετά από σύμφωνη γνώμη της επιτροπής των ειδικών", σημείωσε.

Οι αποκαλύψεις Καϊτετζίδη, Κυρίζογλου

Όντως, στην τηλεδιάσκεψη της 19ης Οκτωβρίου, φαίνεται πως δεν υπήρξε αναφορά σε lockdown. Σε δηλώσεις τους, τόσο ο Κ. Ζέρβας όσο και ο Α.Τζιτζικώστας είπαν πως δεν αποφασίστηκαν νέα μέτρα και κάλεσαν τους πολίτες να επιδείξουν ιδιαίτερη προσοχή στο επόμενο διάστημα, προκειμένου να μείνει η πόλη ανοιχτή και να μην χρειαστεί η επιβολή νέων, επώδυνων περιοριστικών μέτρων.

Τρεις μέρες μετά, ωστόσο, στη σύσκεψη στην οποία παρουσιάστηκε από το ΑΠΘ η ζοφερή επιδημιολογική εικόνα από την ανάλυση δειγμάτων, υπήρξαν εισηγήσεις για λήψη μέτρων.

Αποκαλυπτικοί για όσα συζητήθηκαν στην επίμαχη σύσκεψη ήταν με δημόσιες δηλώσεις τους οι δύο άλλοι δήμαρχοι που συμμετείχαν σε αυτή.

Ο δήμαρχος Πυλαίας - Χορτιάτη και πρόεδρος της ΠΕΔ Κ. Μακεδονίας, Ιγνάτιος Καϊτετζίδης, σε συνέντευξη στη Βεργίνα Τηλεόραση είπε πως υπήρξε ομόφωνη εισήγηση όλων των αυτοδιοικητικών, πρώτου και δεύτερου βαθμού, για την επιβολή περιοριστικών μέτρων, όπως η απαγόρευση μετακίνησης πολιτών στο εορταστικό τετραήμερο που θα ακολουθούσε (24 - 28 Οκτωβρίου) και η ακύρωση των εκδηλώσεων της 26ης Οκτωβρίου για τον πολιούχο Άγιο Δημήτριο. "Λυπάμαι να το πω, δεν εισακουστήκαμε", επεσήμανε.

Από την πλευρά του ο δήμαρχος Αμπελοκήπων - Μενεμένης και αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου, απέστειλε επιστολή στον πρωθυπουργό στις 17 Νοεμβρίου, με την οποία τον ενημέρωνε για το περιεχόμενο των εισηγήσεων του καθενός στην επίμαχη σύσκεψη:

  • Ο Α. Τζιτζικώστας ζήτησε να μη γίνουν οι εκδηλώσεις του τριήμερου εορτασμού και να μην επισκεφθεί την πόλη η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
  • Ο Κ. Ζέρβας ζήτησε την αυστηροποίηση των μέτρων.
  • Ο ίδιος (Ι. Καϊτετζίδης) ζήτησε την ενημέρωση των δήμων για τα επιδημιολογικά στοιχεία της περιοχής.

Αξίζει να σημειωθεί πως το αίτημα για ενημέρωση για τα κρούσματα ανά νομό επαναδιατυπώθηκε από τους αυτοδιοικητικούς στις συναντήσεις της περασμένης Πέμπτης, μαζί με αυτό της καλύτερης αστυνόμευσης για την τήρηση των μέτρων κατά την περίοδο των εορτών. Αυτή τη φορά, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Iatronet, τηρήθηκαν και πρακτικά.

Η διπλή παρέμβαση Βενιζέλου

Τη δική της σημασία έχει η διπλή παρέμβαση του Ευάγγελου Βενιζέλου στις εξελίξεις. Την 1η Νοεμβρίου, ο πρώην υπουργός με δήλωσή του στηλίτευσε το γεγονός ότι η Αττική και η Θεσσαλονίκη τίθενται ταυτόχρονα στο ίδιο καθεστώς περιοριστικών μέτρων, ενώ τα κρούσματα στη Θεσσαλονίκη ήταν περίπου οκταπλάσια της Αττικής, με βάση την πληθυσμιακή αναλογία. "Άρα τα αναγκαία περιοριστικά μέτρα λαμβάνονται πολύ καθυστερημένα για τη Θεσσαλονίκη", τόνισε, προσθέτοντας πως σε κάθε περίπτωση, με δεδομένη τη διαφορά της καμπύλης μεταξύ των δύο περιοχών, προφανώς χρειάζεται πρόσθετη μέριμνα για τη Θεσσαλονίκη.

Στη δεύτερη παρέμβασή του, ένα μήνα μετά, μιλώντας στο Ράδιο Θεσσαλονίκη, άφησε αιχμές για τη στάση της eπιτροπής των ειδικών, η οποία δεν έχει απαντήσει στις επικρίσεις του πρωθυπουργού. "Δεν νομίζω ότι περιποιεί τιμή στην eπιτροπή να σιωπά για το θέμα αυτό. Πρέπει να πει τι είχε υπόψη της και γιατί δεν πρότεινε να ληφθούν ταχύτερα τα μέτρα για τη Θεσσαλονίκη. Μια εβδομάδα είναι κολοσσιαίος χρόνος. Ξέρετε, κερδίσαμε τη μάχη του πρώτου κύματος τον Μάρτιο, για μία εβδομάδα", είπε, ενώ αναφερόμενος στη αυτοδιοίκηση σημείωσε πως "τα μέτρα έπρεπε να τα πάρει το αρμόδιο κρατικό όργανο επί τη βάσει των εισηγήσεων αυτών που παρακολουθούσαν την επιδημιολογική κατάσταση, τις καμπύλες. Δεν νομίζω ότι θα χρειαζόταν να πάει κανείς στην Τοπική Αυτοδιοίκηση".

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ΕΔΟΕΑΠ - ΤΥΠΕΤ στις ρυθμίσεις ΕΟΠΥΥ για τη φαρμακευτική δαπάνη - Γεωργιάδης: Θα βγουν κερδισμένοι
Μιχ. Γιαννάκος: Γιατί είναι χαμηλή η συμμετοχή στις απεργίες των υγειονομικών
Οι συμπεριφορές που επιδεινώνουν την κατάθλιψη