Καρκίνος του μαστού και φυσική δραστηριότητα

Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες που συνεχώς αυξάνεται, παγκοσμίως. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει οι γυναίκες να είναι καλά ενημερωμένες ώστε να αντιμετωπίσουν έγκαιρα τα αρχικά συμπτώματα σε περίπτωση εμφάνισης του καρκίνου.

Δυστυχώς όμως μικρό ποσοστό των γυναικών γνωρίζουν πώς μπορούν να προστατευτούν. Η 19^η του Οκτώβρη είναι η μέρα αφιερωμένη στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού όπου πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με τη συμμετοχή επώνυμων προσώπων για την ευαισθητοποίηση του γυναικείου πληθυσμού και την έγκαιρη ενημέρωσή του.

Έρευνες δείχνουν ότι στην Ευρώπη, οι περιοχές με τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης περιπτώσεων καρκίνου του μαστού είναι η Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, ενώ η Ανατολική και Νότια έχει μικρότερα ποσοστά εμφάνισης. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού στη Δυτική Ευρώπη είναι 60% μεγαλύτερος από ότι στην Ανατολική.

Εκτιμάτε ότι το έτος 2000 υπήρξαν 350.000 νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού στην Ευρώπη, ενώ ο αριθμός των θανάτων υπολογίζετε στους 130.000. Ο καρκίνος του μαστού είναι υπεύθυνος για το 26,5% όλων των περιπτώσεων καρκίνου στις Ευρωπαίες και 17,5% των θανάτων από καρκίνο.

Όπως φαίνεται από τα παραπάνω επιδημιολογικά στοιχεία στρατηγικές πρόληψης του καρκίνου του μαστού είναι αναγκαίες, επειγόντως. Παράγοντες που έχουν σχετιστεί με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού είναι η πρώιμη έναρξη της έμμηνου ρήσεως, η καθυστερημένη εμμηνόπαυση και η παχυσαρκία στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.

Σύμφωνα με μελέτες που έχουν δημοσιευτεί στο ευρωπαϊκό περιοδικό για τον καρκίνο (European Journal of Cancer) η φυσική δραστηριότητα φαίνεται να είναι μια ελπιδοφόρα θεμελιώδης στρατηγική πρόληψης, και είναι κατάλληλη για μεγάλους πληθυσμούς.

Η συσχέτιση της φυσικής δραστηριότητας με την πρόληψη του καρκίνου του μαστού υποστηρίζεται βιολογικά εφόσον το βάρος μειώνεται και κατ’ επέκταση μειώνονται η παχυσαρκία, οι ενδογενείς φυλετικές ορμόνες (παίζουν ρόλο στην έναρξη και παύση της εμμηνορρυσία), και ενισχύεται το ανοσοποιητικό σύστημα.

Η έντονη φυσική δραστηριότητα στην εφηβεία και στις νέες ενήλικες γυναίκες έχει σχετιστεί αντίστροφα με τη μετέπειτα εμφάνιση του καρκίνου του μαστού, πιθανότατα διότι αναβάλλεται η αρχή της έμμηνου ρύσεως και μειώνεται ο αριθμός των κανονικών έμμηνων κύκλων.

Επιπλέον η άσκηση μπορεί να μεταβάλλει τη σύνθεση του λίπους στο σώμα, να μειώσει τις αποθήκες λίπους και γι’ αυτό μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού, αφού τα επίπεδα οιστρογόνων (φυλετική ορμόνη) και η διαθεσιμότητά τους σχετίζονται με τη μετατροπή των ανδρογόνων σε οιστρογόνα στο λιπώδη ιστό.

Γενικά, η επίδραση της φυσικής δραστηριότητας στη μείωση εμφάνισης καρκίνου του μαστού περιγράφεται από βιολογικούς μηχανισμούς που είναι πολύπλοκοι και δύσκολα κατανοητοί.

Διαβάζοντας τη βιβλιογραφία διαπιστώνουμε ότι, γυναίκες με καθιστικό τρόπο ζωής έχουν περίπου 29% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού απ’ ότι γυναίκες που είναι μέτρια δραστήριες. Η μείωση του κινδύνου είναι περίπου διπλάσια σε γυναίκες ηλικίας άνω των 55 ετών.

Γυναίκες που περπατούν περίπου 1 ώρα την ημέρα εμφάνισαν μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού έως 40%.

Η εμφάνιση καρκίνου του μαστού είναι συχνότερη σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση παρά σε γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση. Γι’ αυτό το λόγο πολλές μελέτες έχουν γίνει για τη συγκεκριμένη ομάδα γυναικών. Έτσι γυναίκες με μέτρια ή έντονη φυσική δραστηριότητα σε νεότερη ηλικία (γύρω στα 35 έτη) φαίνεται να έχουν μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση περίπου 14%.

Παρόλα αυτά, επίσης αυξημένα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας στα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση έχει σχετιστεί με μείωση εμφάνισης καρκίνου του μαστού, με πιο ευεργετική την χαμηλής έντασης άσκησης για πολλές ώρες την εβδομάδα παρά έντονη μορφής άσκησης για λίγες μόνο ώρες την εβδομάδα.

Αυτό σημαίνει ότι ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσουμε μια ήπιας μορφής φυσική δραστηριότητα αρκεί να την υιοθετήσουμε και να την εντάξουμε στο καθημερινό μας πρόγραμμα. Έχει παρατηρηθεί ότι γυναίκες που συμμετείχαν σε ψυχαγωγική φυσική δραστηριότητα στον ελεύθερό τους χρόνο μπορούν με αυτό τον τρόπο να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου κατά 33%.

Δυστυχώς όμως οι περισσότερες γυναίκες στις οποίες έχει διαγνωστεί καρκίνος του μαστού, η φυσική δραστηριότητα έχει μειωθεί δραματικά κυρίως λόγω της φαρμακευτικής αγωγής που ακολουθούν ή διότι βρίσκονται σε περίοδο ανάρρωσης μετά από εγχείρηση.

Ωστόσο φυσική δραστηριότητα συστήνεται και σε αυτές τις γυναίκες αφενός γιατί είναι σε θέση να είναι ήπια δραστήριες και αφετέρου η άσκηση βοηθά στη βελτίωση του τρόπου ζωής γενικότερα, πράγμα το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο της ζωής τους.

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί έναν από του χειρότερους εφιάλτες εκατομμυρίων γυναικών σε ολόκληρο τον πλανήτη. Είναι καιρός να μάθουμε να τον αντιμετωπίσουμε γιατί υπάρχουν τρόποι να τον αντιμετωπίσουμε αρκεί βέβαια να γνωρίζουμε γι’ αυτόν.

Η φυσική δραστηριότητα είναι ένας φυσικός τρόπος αντιμετώπισής του.

Γενικότερα η ευεργετική δράση της άσκησης στην πρόληψη και την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών είναι ευρέως αποδεδειγμένη όπως και στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Ανακεφαλαιώνοντας, η φυσική δραστηριότητα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού διότι :