Η πλάκα - μια κολλώδης ουσία που περιέχει βακτήρια - συσσωρεύεται στα δόντια. Εάν δεν αφαιρεθεί με οποιονδήποτε τρόπο, τα βακτήρια μπορεί να ερεθίσουν τα ούλα. Τα ούλα μπορεί στη συνέχεια να πρηστούν και να ματώσουν, αυτό ονομάζεται ουλίτιδα.

Γενικά, η ασθένεια των ούλων μπορεί να αντιμετωπιστεί ή να προληφθεί διατηρώντας σταθερά μία καλή στοματική υγιεινή. Η ασθένεια των ούλων ή περιοδοντίτιδα, η οποία ονομάζεται επίσης περιοδοντική νόσος, είναι ευρέως διαδεδομένη. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), σχεδόν οι μισοί ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κάποιο βαθμό ασθένειας των ούλων.

Οι μηχανισμοί πίσω από την περιοδοντική νόσο είναι σχετικά καλά κατανοητοί και οι νεότερες έρευνες δείχνουν ότι αυτό το πρόβλημα υγείας μπορεί να παίξει ρόλο στην ανάπτυξη πολλών άλλων καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Alzheimer, του καρκίνου και της αναπνευστικής νόσου.

Σε αυτό το άρθρο καλύπτονται κάποιες από τις εκπληκτικές σχέσεις μεταξύ της περιοδοντίτιδας και διαφόρων συχνών θεμάτων υγείας.

Τα ούλα και ο εγκέφαλος

Αν και τα ούλα είναι κοντά στον εγκέφαλο, δεν θα συσχετίζονταν συνήθως οι οδοντικές παθήσεις με νευρολογικές παθήσεις. Ωστόσο, μερικές μελέτες έχουν βρει μια σύνδεση μεταξύ της περιοδοντικής νόσου, της απώλειας δοντιών και της γνωστικής λειτουργίας. Μία μελέτη που εξετάζει τις γνωστικές επιδόσεις εξέτασε 597 άντρες για 32 χρόνια. Οι συντάκτες συμπεραίνουν:

"Ο κίνδυνος της γνωσιακής παρακμής στους ηλικιωμένους αυξάνεται καθώς χάνουν περισσότερα δόντια. Η περιοδοντική νόσος και η τερηδόνα, οι κυριότεροι λόγοι για την απώλεια των δοντιών, σχετίζονται επίσης με την μείωση της γνωστικής λειτουργίας". Οι ερευνητές έχουν επίσης συνδέσει την περιοδοντική νόσο με αυξημένη συσσώρευση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο - το νευρολογικό χαρακτηριστικό της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Άλλα πειράματα έδειξαν ότι ένας τύπος βακτηρίων που απαντάται συνήθως σε περιπτώσεις περιοδοντίτιδας - Porphyromonas gingivalis - μπορεί να βρεθεί στους εγκεφάλους ατόμων με νόσο Αλτσχάιμερ.
Μετά από αυτή την ανακάλυψη, σε μια πιο πρόσφατη μελέτη, οι ερευνητές έδειξαν ότι η λοίμωξη από P. gingivalis ενισχύει την παραγωγή β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο.

Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή σε ένα ένζυμο που παράγεται από το P. gingivalis που ονομάζεται gingipain. Διαπίστωσαν ότι αυτή η πρωτεάση ήταν τοξική για μια άλλη πρωτεΐνη που διαδραματίζει βασικό ρόλο στη νόσο Αλτσχάιμερ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι άλλοι ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το β-αμυλοειδές παράγεται σε απόκριση ενός άλλου παθογόνου παράγοντα. Ο τρόπος που βλέπουμε το Αλτσχάιμερ αλλάζει σιγά-σιγά.

Στο μέλλον, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι εξετάζοντας τα ένζυμα gingipain, μπορεί να βρεθεί τρόπος ώστε να σταματήσει νευροεκφυλισμός σε ορισμένα άτομα με νόσο του Alzheimer. Έχουν ήδη σχεδιάσει έναν αναστολέα των gingipain, τον οποίο δοκιμάζουν στους ανθρώπους. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι θα "επιβραδύνει ή θα αποτρέψει περαιτέρω νευροεκφυλισμό και συσσώρευση της παθολογίας σε ασθενείς με νόσο του Αλτσχάιμερ".

Όσον αφορά την καρδιά

Παρόλο που δεν έχουν όλοι καρδιοπαθείς την ασθένεια των ούλων, ούτε όσοι έχουν περιοδοντίτιδα πάσχουν και από καρδιακή νόσο, φαίνεται ότι υπάρχει συσχέτιση. Φυσικά, τα άτομα που καπνίζουν ή πίνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ είναι πιο πιθανό να έχουν τόσο στοματικά όσο και καρδιαγγειακά προβλήματα, οι έρευνες δείχνουν ότι τα συμπτώματα δεν είναι το μόνο κοινό μεταξύ των δύο αυτών προβλημάτων. Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο σύνδεσμος μπορεί να περιλαμβάνει την φλεγμονή. Πρωτίστως, η φλεγμονή είναι μια απάντηση σε μία παθογόνα κατάσταση: είναι ένας μηχανισμός προστασίας. Ωστόσο, εάν συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να βλάψει τους ιστούς και τα όργανα. Είναι πιθανό η φλεγμονή στα ούλα να ξεκινά μία αλυσίδα αντιδράσεων η οποία, τελικά, προκαλεί φλεγμονή στο καρδιαγγειακό σύστημα.

Εναλλακτικά, η σύνδεση μεταξύ ασθένειας της καρδιάς και των ούλων μπορεί να οφείλεται στα βακτήρια. Τα βακτήρια στα ούλα μπορούν να εισέλθουν στο αίμα και να προωθηθούν σε άλλους προορισμούς, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς, όπου μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή και βλάβη. Ως απόδειξη ότι αυτό είναι πιθανό, οι ερευνητές έχουν δείξει ότι το P. gingivalis είναι το πιο συχνά ευρισκόμενο βακτηριακό είδος στη στεφανιαία αρτηρία.

Αύξηση του κινδύνου για καρκίνο

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2008 ερεύνησε την απώλεια δοντιών και τον καρκίνο σε 48.375 άνδρες. Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει πράγματι μια σύνδεση μεταξύ της περιοδοντίτιδας και του καρκίνου. Γράφουν:

"Η περιοδοντική νόσος συσχετίστηκε με μια μικρή, αλλά σημαντική, αύξηση του συνολικού κινδύνου για καρκίνο."

Μια άλλη, πιο πρόσφατη μελέτη με περισσότερους από 68.000 ενήλικες βρήκε ισχυρή σύνδεση μεταξύ της ασθένειας των ούλων και του συνολικού κινδύνου για τον καρκίνο. η σύνδεση ήταν επίσης σημαντική μεταξύ περιοδοντίτιδας και καρκίνου του παγκρέατος. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το ένζυμο που παράγεται από έναν τύπο βακτηρίων που συνήθως συσχετίζεται με την ασθένεια των ούλων - Treponema denticola - εμφανίζεται συνήθως σε ορισμένους όγκους του γαστρεντερικού συστήματος.

Το ένζυμο, γνωστό ως πρωτεϊνάση τύπου χυμοτρυψίνης Τ. Denticola, βοηθά τα βακτήρια να εισβάλουν σε ιστούς που εμφανίζεται η περιοδοντίτιδα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ενεργοποίησαν επίσης και άλλα ένζυμα που προάγουν τα καρκινικά κύτταρα καθώς προσχωρούν σε υγιείς ιστούς.

Στυτική δυσλειτουργία

Το 50 τοις εκατό των ανδρών ηλικίας άνω των 40 ετών παρουσιάζει στυτική δυσλειτουργία. Είναι μια πολύπλοκη κατάσταση που μπορεί να προκύψει τόσο από ψυχολογικούς όσο και από φυσιολογικούς παράγοντες.
Μερικοί γνωστοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το κάπνισμα, την κατανάλωση οινοπνεύματος και την υπέρταση. Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, η περιοδοντική νόσος μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας. Οι ερευνητές μίας ανασκόπησης του 2016 εντοπίζεουν μία σχέση μεταξύ στυτικής δυσλειτουργίας και περιοδοντίτιδας και παροτρύνουν τους γιατρούς να παραπέμπουν τους ασθενείς με [στυτική δυσλειτουργία] στους οδοντίατρους για μια ολοκληρωμένη προφορική αξιολόγηση και θεραπεία. Επειδή η στυτική δυσλειτουργία και η ασθένεια των ούλων έχουν κοινούς παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου του καπνίσματος και του διαβήτη, είναι δύσκολο να εξακριβωθεί εάν η περιοδοντίτιδα είναι ένας ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για τη στυτική δυσλειτουργία.

Για άλλη μια φορά, η φλεγμονή ίσως είναι ο ένοχος. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η φλεγμονή σε ένα μέρος του σώματος - το στόμα, σε αυτή την περίπτωση - μπορεί να εξαπλωθεί μέσω χημικών αγγελιοφόρων στο αίμα και να επηρεάσει άλλες περιοχές. Η στυτική δυσλειτουργία οφείλεται συχνά σε δυσλειτουργία των αιμοφόρων αγγείων. Συγκεκριμένα, οι λείοι μύες που καλύπτουν τους τοίχους των αιμοφόρων αγγείων χάνουν την ικανότητά τους να χαλαρώσουν. Αυτό αναφέρεται ως ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και αποτρέπει τη αγγειοδιαστολή στο πέος και, κατά συνέπεια, τις στύσεις.

Μια επονομαζόμενη προφλεγμονώδης κατάσταση μπορεί να προάγει την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και συνεπώς να αυξήσειτον κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας. Ωστόσο, ο σύνδεσμος δεν έχει αποδειχθεί οριστικά. Οι συντάκτες μιας ανασκόπησης που δημοσιεύθηκε το 2016 κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, αν και αυτός ο σύνδεσμος φαίνεται πιθανός, απαιτούνται περισσότερες μελέτες μεγαλύτερες κλίμακας.

Ούλα και πνεύμονες

Φυσικά, το στόμα συνδέει τα ούλα και τους πνεύμονες. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2019 διερεύνησε τα αρχεία των 1.380 ανδρών. Οι συγγραφείς διαπίστωσαν σημαντική σχέση μεταξύ χρόνιας περιοδοντίτιδας και μείωσης της αναπνευστικής λειτουργίας. Αυτός ο σύνδεσμος παρέμεινε σημαντικός, ακόμα και μετά τον έλεγχο μεταβλητών, όπως το κάπνισμα.

Για άλλη μια φορά, η φλεγμονή μπορεί να είναι η σχέση μεταξύ των δύο συνθηκών. Εάν οι σωλήνες στους πνεύμονες που φέρουν αέρα έχουν φλεγμονή, γίνονται πιο στενοί και η ροή του αέρα περιορίζεται.
Εκτός από τον πιθανό ρόλο της φλεγμονής, τα βακτηρίδια που υπάρχουν στο στόμα μπορεί να περάσουν και στους πνεύμονες. Μόλις βρεθούν στους πνεύμονες, τα βακτήρια θα μπορούσαν να προκαλέσουν λοιμώξεις που οδηγούν άμεσα σε φλεγμονή.

Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση διερεύνησε πιθανές σχέσεις μεταξύ ασθένειας των ούλων και καρκίνου του πνεύμονα. Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι "οι ασθενείς με περιοδοντική νόσο έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα".

Στην εργασία τους, περιγράφουν ορισμένους πιθανούς τρόπους με τους οποίους η ασθένεια των ούλων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα. Για παράδειγμα, η αναπνοή βακτηρίων, όπως το P. gingivalis, από το στόμα μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις.

Ομοίως, τα ένζυμα που παράγονται στην περιοδοντίτιδα μπορούν να περάσουν στους πνεύμονες. Μόλις φτάσουν στον πνεύμονα, μπορούν να βοηθήσουν τους παθογόνους οργανισμούς να ριζώσουν και να αποικίσουν τον ιστό των πνευμόνων. Αυτές οι αλλαγές προκαλούν φλεγμονή. μακροπρόθεσμα, η φλεγμονή προκαλεί αλλαγές στα κύτταρα που αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ο Χρίστος Λιάπης υπογράφει το βιβλίο του ''Λαβωμένος Ίαμβος''
Συνάντηση πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας με τον υπουργό Υγείας της Σαουδικής Αραβίας
Goody's-Everest: Επέκταση στο εξωτερικό με 9 νέα σημεία έως το τέλος του 2024