Αϋπνία: Γιατί τα ποσοστά γιγαντώνονται σε νέους και εφήβους

Η αϋπνία είναι μια επίμονη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από δυσχέρεια επέλευσης ύπνου, εύκολη αφύπνιση, εξαιρετικά βραχύ ύπνο ή ύπνο που δεν ξεκουράζει. Πάνω από 20% των νέων εφήβων και νέων ενηλίκων πάσχουν σήμερα από αϋπνία. Εάν το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί, η αϋπνία μπορεί να υποσκάψει το επίπεδο ενέργειας του νέου ανθρώπου, την υγεία του, την απόδοση στην εργασία, το πανεπιστήμιο,  το σχολείο και την ποιότητα της ζωής. Ο πάσχων από αυπνία ενδέχεται να παρουσιάσει μειωμένη ανάκτηση της οργανικής ενεργειακής εφεδρείας, πλημμελή επιδιόρθωση των φθορών που γίνονται κατά τη διάρκεια του 24ώρου,  ελαττωμένη αφομοίωση της προσκομισθείσας γνώσης, προβλήματα μνήμης, εξασθένηση ανοσοποιητικού συστήματος, διαταραχές αρτηριακής πίεσης, βουλιμία, προβλήματα σακχάρου, ταχυκαρδία, ψυχολογικά προβλήματα,   σύνδρομα κόπωσης.

Γιατί τα ποσοστά της αϋπνίας γιγαντώνονται σε νέους και εφήβους σήμερα

Ο κύκλος ύπνου εγρήγορσης είναι από τους πιο εμφανείς κύκλους στον άνθρωπο. Η περιοδικότητα και η εσωτερική αρχιτεκτονική του ύπνου συνδέεται άμεσα με την ομαλή λειτουργία ενός κεντρικού νευρωνικού βηματοδότη, ο οποίος με τη σειρά του συνδέεται με την αμφιβληστροειδουποθαλαμική οδό. Η έκκριση της μελατονίνης, συνδέεται με τον κύκλο ημέρας νύχτας στον άνθρωπο και είναι σημαντική. Η επαρκής έκθεση σε άπλετο ηλιακό φως κατά τη διάρκεια του πρωινού και η επαρκής συσκότιση κατά τη νύχτα αποτελούν προϋποθέσεις  για τη σωστή έκκριση της μελατονίνης. Ωστόσο, ο νέος σήμερα δεν εκτίθεται στο φως του ήλιου με επάρκεια το πρωί. Η κατασκευή των διαμερισμάτων και των μεγαλουπόλεων πολλές φορές εμποδίζει τον ήλιο να διεισδύσει σε ανήλιαγα δωμάτια, ενώ το περπάτημα σε εξωτερικούς χώρους κατά τις πρωινές ώρες δεν συνηθίζεται. Επιπροσθέτως λόγω τηλεργασίας τηλεδιασκέδασης, υπάρχει υπερβολική έκθεση στο μπλε φως των ηλεκτρονικών συσκευών που διαταράσσει την ομαλή έκκριση της μελατονίνης. Η εξάρτηση από το κινητό τηλέφωνο και τον υπολογιστή λαμβάνει συχνά τεράστιες διαστάσεις με αποτέλεσμα ο νέος να βρίσκεται συχνά με μια ηλεκτρονική συσκευή στο χέρι σχεδόν όλο το 24ωρο. Το αποτέλεσμα είναι αυπνία, αυπνία, αυπνία…

Είστε νέος και πάσχετε από αυπνία- βασικά πρώτα βήματα:

• Αποφύγετε την τηλεόραση, τους υπολογιστές, τα βιντεοπαιχνίδια, τα smartphones ή άλλες οθόνες μετά τις 18.00 το απόγευμα.
• Φροντίστε για την πλήρη συσκότιση του υπνοδωματίου. Απομακρύνετε ρούτερ και κινητά από το υπνοδωμάτιο. Φροντίστε για την πλήρη απουσία θορύβων.
• Nα τηρείτε σταθερό ωράριο ωράριο   κατάκλισης αφύπνισης
• Αποφύγετε τα μεγάλα γεύματα και τα ποτά πριν από το κρεβάτι. Αποφύγετε να τρώτε πολύ αργά το βράδυ για να μειώσετε την πιθανότητα της νόσου της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης που επιδρά αρνητικά στον ύπνο.
• Η επίπονη σωματική και πνευματική δραστηριότητα πριν τον ύπνο, οι ακραίες θερμοκρασίες στα σωματικά λουτρά, το stress είναι παράγοντες που συχνά προκαλούν αυπνίες και πρέπει να αποφεύγονται επί δύο ώρες προ ύπνου.
• Μην πίνετε πάνω από μία μερίδα καφέ ή τσάι και όχι μετά τις 12.00 το μεσημέρι.
• Πείτε όχι σε αλκοόλ και τοξικές ουσίες και μην κάνετε χρήση φαρμάκων εάν είστε υγιής. Εάν πάσχετε από νόσημα, η χρήση φαρμάκων να γίνεται μόνο υπό ιατρική παρακολούθηση. Ορισμένα φάρμακα όπως η  καφεΐνη και η  ψευδοεφεδρίνη προκαλούν συχνά αυπνίες.
• Μην κάνετε «την ημέρα νύχτα».
• Εφαρμόστε μια ενδυναμωτική χαλαρωτική ρουτίνα, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει διάβασμα ή άσκηση θρησκευτικής δραστηριότητας (π.χ. προσευχή) κατά το δίωρο που προηγείται του ύπνου.

Νοσήματα που προκαλούν αϋπνία

Τα συνηθέστερα νοσήματα που προκαλούν δευτεροπαθώς επίμονες αϋπνίες είναι εγκεφαλικά νοσήματα, καρδιακά νοσήματα, πεπτικές διαταραχές, αναπνευστικές νόσοι, ορμονικές διαταραχές, νεφρικά νοσήματα, ηπατικά νοσήματα, σύνδρομα άπνοιας στον ύπνο ψυχιατρικές καταστάσεις και πρέπει να αποκλείονται σε περιπτώσεις αυπνίας που επιμένει. Στις περιπτώσεις αυτές, εκτός από τον εντοπισμό των αιτίων της αυπνίας κατά την ειδική παθολογική εξέταση πρέπει να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της αυπνίας εξατομικευμένα σε κάθε ένα από τα οργανικά συστήματα του οργανισμού που εξετάζεται. Η σωστή μελέτη της αυπνίας είναι σημαντική για την εξατομικευμένη εφαρμογή θεραπείας, την πρόληψη των δυσμενών επιπλοκών της αυπνίας και την αποκατάσταση τυχόν βλαβών που έχει προκαλέσει η στέρηση ύπνου στον ασθενή που εξετάζεται.