Τρόφιμα υψηλής επεξεργασίας αυξάνουν τον κίνδυνο πολλαπλών ασθενειών

Οι άνθρωποι που καταναλώνουν πολλά τρόφιμα, τα συστατικά των οποίων έχουν υποστεί μια εντατική διαδικασία βιομηχανικής τροποποίησης πριν από την κατανάλωσή τους, έχουν ελαφρώς υψηλότερες μακροπρόθεσμες πιθανότητες να εμφανίσουν ταυτόχρονα πολλές ασθένειες.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας μεγάλης κλίμακας ανάλυσης και μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "The Lancet Regional Health - Europe" στην οποία συμμετέχουν αυστριακοί ερευνητές. Σύμφωνα με τη μελέτη, τα ιδιαίτερα επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος και τα ζαχαρούχα αναψυκτικά είχαν την ισχυρότερη αρνητική επίδραση.

Χαρακτηριστικό των λεγόμενων υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων (UPF) είναι ότι περιέχουν πολλά πρόσθετα και τα τρόφιμα αυτά δεν θα μπορούσαν να παραχθούν σε αυτή τη μορφή σε μια σπιτική κουζίνα. Εδώ και δεκαετίες υπάρχει μεγάλη συζήτηση σχετικά με τις επιπτώσεις και τις πιθανές ανεπιθύμητες παρενέργειες αυτών των προϊόντων, τα οποία είναι εξαιρετικά διαδεδομένα στα σούπερ μάρκετ σε όλο τον κόσμο.

Μια πανευρωπαϊκή ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την πρώτη συγγραφέα της μελέτης Reynalda Córdova από το Τμήμα Διατροφικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Βιέννης πήρε τώρα δεδομένα από την έρευνα EPIC (European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition) ως αφετηρία για μια ευρεία στατιστική ανάλυση του θέματος.

Μεταξύ 1992 και 2000, πολυάριθμα άτομα παρείχαν πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή και τον τρόπο ζωής τους.

Αυτά συμπληρώθηκαν από γενετικές πληροφορίες και δεδομένα σχετικά με περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου και τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου και άλλων ασθενειών.

Οι πληροφορίες από 266.666 άτομα σε επτά ευρωπαϊκές χώρες - αλλά όχι από την Αυστρία - συμπεριλήφθηκαν στις τρέχουσες αναλύσεις. Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες κατανάλωναν μεταξύ 413 γραμμαρίων (για τους άνδρες) και 326 γραμμαρίων (για τις γυναίκες) ιδιαίτερα επεξεργασμένων προϊόντων την ημέρα, γράφουν οι ερευνητές στην εργασία τους.

Σε νέες έρευνες, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν κατά μέσο όρο περίπου έντεκα χρόνια μετά τις συνεντεύξεις, 4.461 συμμετέχοντες ανέφεραν τις λεγόμενες "πολυνοσηρότητες" - δηλαδή πολλές ασθένειες ταυτόχρονα. Στο πλαίσιο της μελέτης, αυτές οι ασθένειες ήταν ο καρκίνος και τα νοσήματα του καρδιαγγειακού συστήματος ή του μεταβολισμού (καρδιομεταβολικά νοσήματα).

Συνολικά, ο κίνδυνος εμφάνισης μιας τέτοιας πολυνοσηρότητας αυξήθηκε από μια κατανάλωση UPF (εξαιρουμένων των αλκοολούχων ποτών) περίπου 260 γραμμαρίων την ημέρα.

Σύμφωνα με την ανάλυση, η αυξημένη κατανάλωση τροφίμων που περιείχαν έντονα επεξεργασμένα ζωικά προϊόντα και τεχνητά παραγόμενων ποτών που ήταν γλυκαντικά ή ζαχαρούχα συνδέθηκε με τις σημαντικότερες αυξήσεις στην πιθανότητα εμφάνισης πολυνοσηρότητας.

Αντίθετα, καμία στατιστικά σημαντική αύξηση του κινδύνου δεν συσχετίστηκε με τα ιδιαίτερα επεξεργασμένα προϊόντα δημητριακών, όπως το ψωμί, ή τις φυτικές εναλλακτικές λύσεις αντί των ζωικών προϊόντων, αναφέρουν οι επιστήμονες.

Για τον συν-συγγραφέα της μελέτης, Karl-Heinz Wagner, ο οποίος εργάζεται επίσης στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, "τα αποτελέσματα της μελέτης μας μπορούν να συμβιβαστούν καλά με τις υπάρχουσες διατροφικές συστάσεις για τη μείωση του κρέατος και των προϊόντων κρέατος όσο το δυνατόν περισσότερο και την κατανάλωση κυρίως φυτικών τροφών".

Ενόψει του αυξανόμενου προβλήματος των εμφανιζόμενων ασθενειών, η νέα μελέτη παρέχει σαφείς ενδείξεις ότι θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την αντικατάσταση των ιδιαίτερα επεξεργασμένων προϊόντων με λιγότερο βιομηχανικά επεξεργασμένα τρόφιμα και "να διασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση σε φρέσκα και λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα", αναφέρει η Reynalda Córdova.

  Ωστόσο, η ανάλυση δείχνει επίσης ότι το δυναμικό κινδύνου των διαφόρων ομάδων UPF πρέπει επίσης να αξιολογείται διαφορετικά, γράφει η ερευνητική ομάδα.