Αυξημένο σάκχαρο: Απαντήσεις σε συχνά ερωτήματα ασθενών

1. Κατά τις εξετάσεις check up έχω αυξημένο σάκχαρο 100 έως 115 mg/dl. Πάσχω από διαβήτη;

Ένας άνθρωπος πάσχει από διαβήτη όταν το σάκχαρο που μετράται στο αίμα, ενώ είναι νηστικός το πρωί, είναι πάνω ή ίσον με 126mg/dl, ακόμα και εάν δεν έχει κανένα σύμπτωμα ή όταν έχει εμφανή συμπτώματα λόγω του διαβήτη, ήτοι πολυδιψία, πολυουρία, απώλεια βάρους και σε τυχαία μέτρηση κατά την διάρκεια της ημέρας, το σάκχαρο είναι μεγαλύτερο ή ίσον του 200mg/dl ή όταν δύο ώρες μετά από την πόση ειδικού υγρού κατά την διάρκεια μιας δοκιμασίας, που λέγεται δοκιμασία ανοχής γλυκόζης, το μετρούμενο σάκχαρο είναι ίσον ή μεγαλύτερο του 200mg/dl. Εάν η γλυκόζη του αίματος νηστείας σας είναι σταθερά 100 mg/dL έως 125 mg/dL, αυτό σημαίνει ότι έχετε αυξημένο σάκχαρο αίματος ή προδιαβήτη.

2. Πόσο επικίνδυνος είναι ο διαβήτης;

Η χρόνια διαβητική εκτροπή του σακχάρου μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε όλα τα όργανα του σώματος, δέρμα, αγγεία, καρδιά, νεφρά, εγκέφαλο, νεύρα και είναι συχνά χωρίς συμπτώματα στα αρχικά στάδια.

Τα συμπτώματα του διαβήτη, όταν υπάρχουν, είναι πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους.  Οι διαβητικοί παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εμφραγμάτων, στυτικής δυσλειτουργίας, νεφρικής ανεπάρκειας, φλεγμονών, ακρωτηριασμών καρκινωμάτων και άνοιας. Οι διαβητικοί είναι επιρρεπείς σε λοιμώξεις και έχουν υψηλή πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών κατά την διάρκεια λοιμώξεων συμπεριλαμβανομένου του covid 19. Σοβαρές επιπλοκές από τον διαβήτη είναι επίσης η  διαβητική κετοξέωση και το διαβητικό κώμα.

3. Ανήκω σε οικογένεια με πολλούς διαβητικούς. Όλοι ωστόσο εμφανίσαμε αυξημένο σάκχαρο μετά τα 65. Γιατί ο γιος μου και η κόρη μου παρουσίασαν διαβήτη στα 30 και 35 αντιστοίχως και άρχισαν νωρίς τα αντιδιαβητικά φάρμακα;

Τα ποσοστά διαβήτη αυξάνονται παγκοσμίως. Ο διαβήτης που συνδέεται με την παχυσαρκία αναμένεται να λάβει ανησυχητικές διαστάσεις κατά τα προσεχή χρόνια λόγω της αύξησης των καθιστικών δραστηριοτήτων κατά την εργασία εκπαίδευση, ψυχαγωγία. Ήδη η νέα γενιά, σε μεγάλο βαθμό εθισμένη στον κόσμο του internet, εμφανίζει συνδυαστικά τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας καθιστικής ζωής και νωθρότητας από κάθε άλλη νεολαία στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Σύμφωνα με την έκθεση του 2021 της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (International Diabetes Federation IDF) περίπου 537 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως πάσχουν από διαβήτη, αποτελώντας περίπου το 10,5% του παγκόσμιου πληθυσμού και τα ποσοστά αυτά βαίνουν αυξανόμενα σε νεαρές ηλικίες. Η συνιστώμενη ηλικία στην οποία τα άτομα πρέπει να υποβάλλονται σε τυπικό έλεγχο check up για προδιαβήτη και διαβήτη, ανεξάρτητα από την παρουσία ή την απουσία παραγόντων κινδύνου, έχει μειωθεί από την ηλικία των 45 ετών που ήταν παλιότερα, στα 35 έτη.

4. Πάσχω από αυξημένο σάκχαρο αίματος. Πόσο πρέπει να είναι το βάρος μου;

Η επιστήμη χρησιμοποιεί σήμερα ένα ειδικό δείκτη, τον δείκτη ΒΜΙ, ο οποίος ισούται με το βάρος δια του τετραγώνου του ύψους. Σήμερα, η ιατρική επιστήμη αντιμετωπίζει το κάθε άτομο ξεχωριστά, θέτοντας εξατομικευμένους στόχους ΒΜΙ, αναλόγως των ευρημάτων της εξειδικευμένης, κλινικοεργαστηριακής, ιατρικής εξέτασης. Ιδανικά το ΒΜΙ δεν πρέπει να υπερβαίνει το 25 (ΒΜΙ18.5 έως 24.9). Ωστόσο εκτός του ΒΜΙ κατά την ιατρική παθολογική εξέταση πρέπει να γίνεται και αξιολόγηση της κατανομής του σωματικού λίπους και εκτίμηση συμπληρωματικών δεικτών όπως της περιφέρειας μέσης για τον καθορισμό εξατομικευμένων στόχων.

5. Πάσχω από αυξημένο σάκχαρο αίματος. Πόσο πρέπει να περπατώ;

Καλό είναι να περπατάτε πάνω από150 λεπτά την εβδομάδα και να αποφεύγετε την καθιστική ζωή. Το περπάτημα είναι προσβάσιμο στους περισσότερους ασθενείς από άποψη χρόνου και οικονομικής κατάστασης. Απλά μέτρα άμεσα εφαρμόσιμα είναι η πραγματοποίηση απλών οικιακών εργασιών, η χρησιμοποίηση της σκάλας αντί του ανελκυστήρα κ.λπ.  Αρκετοί ασθενείς ενδέχεται να χρειαστούν συμπληρωματική άσκηση. Πριν την ένταξη σε προγράμματα άσκησης είναι απαραίτητη η ιατρική εξέταση, για να αξιολογηθεί ανάλογα με  τον οργανισμό του εξεταζόμενου, η μέγιστη ένταση του προγράμματος.

6. Πάσχω από αυξημένο σάκχαρο αίματος και είμαι ορθόδοξη χριστιανή. Μπορώ να νηστεύω;

Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή που χαρακτηρίζεται από συνετή κατανάλωση κρέατος γαλακτοκομικών προϊόντων, μέτρια κατανάλωση ψαρικών  και κλασσικά περιλαμβάνει τα παραδοσιακά χριστιανικά προγράμματα νηστείας είναι πολύ ευεργετική για τους πάσχοντες από αυξημένο σάκχαρο. Αποφύγετε ωστόσο το άσπρο ψωμί, τα γλυκά, το αλάτι και το αλκοόλ. Προτιμήστε ολικής άλεσης προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Αποφύγετε fast food και έτοιμα γεύματα. Ορισμένοι ασθενείς ενδέχεται να χρειαστούν τροποποιήσεις στην φαρμακευτική αντιδιαβητική αγωγή ή στην ινσουλίνη κατά την διάρκεια της νηστείας.

7. Γιατί ο νεανικός διαβήτης δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα και χρειάζεται από την αρχή ινσουλίνη;

Ο διαβήτης αυτός, τύπου 1 DM, εμφανίζεται κυρίως, αλλά όχι μόνο, σε νεότερους ασθενείς εφήβους και παιδιά. Στον διαβήτη τύπου 1 DM υπάρχει λεμφοκυτταρική διήθηση και καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος που εκκρίνουν ινσουλίνη. Οι ασθενείς δεν είναι συχνά παχύσαρκοι όπως στον διαβήτη τύπου 2 και χρειάζονται οπωσδήποτε εξωγενή ινσουλίνη από την έναρξη του διαβήτη τους για να αντιστρέψουν την ανεπάρκεια της ινσουλίνης τους. Επί του παρόντος, η αυτοανοσία σε συνδυασμό με γενετικές παραμέτρους έχει βαρύνοντα ρόλο στην παθοφυσιολογία του ΣΔ τύπου 1. Πάνω από το 85% των ασθενών με ΣΔ τύπου 1 έχουν αντισώματα έναντι των νησιδίων του παγκρέατός τους ή κατά της ινσουλίνης. Ο επιπολασμός του DM τύπου 1 αυξάνεται σε ασθενείς με άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, όπως η νόσος Graves, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto και η νόσος Addison.