Τι είναι η διατροφή των ''μπλε ζωνών;''

Οι "Μπλε Ζώνες" είναι διάφορες περιοχές στον κόσμο­­ όπου ο δημιουργός της διατροφής Μπλε Ζώνες, Dan Buettner, ισχυρίζεται ότι οι άνθρωποι ζουν πολύ περισσότερο από τον μέσο όρο. Ο όρος εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε εξώφυλλο του περιοδικού National Geographic τον Νοεμβρίου του 2005, Τα μυστικά της μακροζωίας. Ο Μπουέτνερ, αναγνώρισε πέντε περιοχές ως «Μπλε Ζώνες» (όρος που με εμπορικό σήμα): Οκινάουα στην Ιαπωνία, Σαρδηνία στην Ιταλία, Νικόγια στην Κόστα Ρίκα, Ικαρία στην Ελλάδα και Λόμα Λίντα στην Καλιφόρνια.

Η ιδέα αναπτύχθηκε από δημογραφική μελέτη η οποία πραγματοποιήθηκε από ερευνητές που ταυτοποίησαν περιοχές με την υψηλότερη συγκέντρωση αιωνόβιων ανδρών. "Καθώς οι μελετητές σημείωναν συμπλέγματα χωριών με την υψηλότερη μακροζωία, τραβούσαν ομόκεντρους μπλε κύκλους στον χάρτη και άρχισαν να αναφέρονται στην περιοχή μέσα στον κύκλο ως Μπλε Ζώνη, λέει η Elizabeth DeRobertis, διατροφολόγος του White Plains Hospital στη Νέα Υόρκη. Σε συνεργασία με αυτούς τους ερευνητές, και υπό την αιγίδα της National Geographic Society, ο Buettner εφάρμοσε τον όρο στις τέσσερις άλλες επικυρωμένες περιοχές μακροζωίας.

"Οι άνθρωποι που κατοικούν στις Μπλε Ζώνες μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά τρόπου ζωής που συμβάλλουν στη μακροζωία τους", λέει ο DeRobertis. Τα δεδομένα ήταν αρκετά ενδιαφέροντα και οι ογκολόγοι του White Plains Hospital της ζήτησαν να το ερευνήσει και να παρουσιάσει τα ευρήματά της σε ένα πρόγραμμα συνεχούς εκπαίδευσης για άλλους γιατρούς. "Μπορεί να υπάρχουν κάποιες αδυναμίες στα δεδομένα που έδειχναν ότι οι άνθρωποι έφτασαν τα 110. (Αλλά) σίγουρα αξίζει να δούμε, και είναι λογικό, αν μπορούμε να κάνουμε μερικές από αυτές τις τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής μας", λέει.

Χαρακτηριστικά τρόπου ζωής

Η DeRobertis διαπίστωσε ότι, σύμφωνα με τους δημιουργούς της διατροφής, οι άνθρωποι που κατοικούν στις Μπλε Ζώνες μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά τρόπου ζωής που συμβάλλουν στη μακροζωία τους.

Οικογένεια. Βάζουν την οικογένεια σε προτεραιότητα.

Ημι-χορτοφαγία. Η πλειονότητα των τροφίμων που καταναλώνονται προέρχεται από φυτά.

Σταθερή μέτρια σωματική δραστηριότητα. Αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους.

Κοινωνικότητα. Άτομα όλων των ηλικιών είναι κοινωνικά ενεργά και ενσωματώνονται στις κοινότητές τους.

Όσπρια: Το πιο σύνηθες φαγητό στη διατροφή τους.

Ο Buettner αναφέρει τα εννέα «μαθήματα τρόπου ζωής» που διδασκόμαστε από τους ανθρώπους που κατοικούν στις Μπλε Ζώνες:

• Μέτρια, τακτική σωματική δραστηριότητα
• Αγάπη για τη ζωή
• Μείωση του στρες
• Μέτρια πρόσληψη θερμίδων
• Χορτοφαγική διατροφή
• Μέτρια πρόσληψη αλκοόλ, συγκεκριμένα κόκκινο κρασί
• Άσκηση του πνεύματος πχ. μέσω διαλογισμού ή προσευχής
• Ενασχόληση με την οικογένεια
• Δέσμευση στην κοινωνική ζωή.

"Ένα κοινό στις Μπλε Ζώνες είναι ότι όσοι ζουν εκεί κάνουν κυρίως χορτοφαγική διατροφή - κατά 95%", λέει η DeRobertis. "Αν και οι περισσότερες ομάδες δεν είναι αυστηρά χορτοφάγες, τείνουν να τρώνε κρέας περίπου πέντε φορές το μήνα". Άλλωστε, πολλές μεγάλες μελέτες δείχνουν ότι η αποφυγή κρέατος μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακές παθήσεις, καρκίνο και πολλές άλλες αιτίες.

Τρόφιμα που περιλαμβάνει η διατροφή των Μπλε Ζωνών

Φρούτα και λαχανικά. "Εξαιρετικές πηγές ινών και πολλών διαφορετικών βιταμινών και μετάλλων», λέει η DeRobertis. Η κατανάλωση περισσότερων από πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών την ημέρα μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, καρκίνου και θανάτου.

Όσπρια. Στα όσπρια συμπεριλαμβάνονται τα φασόλια, τα μπιζέλια, οι φακές και τα ρεβίθια και όλα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες. "Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση οσπρίων σχετίζεται με χαμηλότερη θνησιμότητα", λέει ο DeRobertis.

Τρόφιμα ολικής αλέσεως. Η υψηλή πρόσληψη τροφίμων ολικής αλέσεως, που είναι επίσης πλούσια σε φυτικές ίνες, μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση και σχετίζεται με μειωμένο καρκίνο του παχέος εντέρου και θάνατο από καρδιακές παθήσεις.

Ξηροί καρποί. "Τα καρύδια είναι εξαιρετικές πηγές ινών, πρωτεϊνών και πολυακόρεστων και μονοακόρεστων λιπαρών", λέει η DeRobertis. "Σε συνδυασμό με μια υγιεινή διατροφή, σχετίζονται με μειωμένη θνησιμότητα και μπορεί ακόμη και να βοηθήσουν στην αντιστροφή του μεταβολικού συνδρόμου".

Ψάρι. Απαντάται συχνότερα στην Ικαρία και στη Σαρδηνία. Τα ψάρια είναι μια καλή πηγή ωμέγα-3 λιπαρών, τα οποία είναι σημαντικά για την υγεία της καρδιάς και του εγκεφάλου.

Οι άνθρωποι στις Μπλε Ζώνες τρώνε λιγότερες θερμίδες και κάνουν νηστεία. Ο μακροπρόθεσμος περιορισμός των θερμίδων μπορεί να βοηθήσει στη μακροζωία, λέει η DeRobertis. "Μια μεγάλη, 25ετής μελέτη σε πιθήκους διαπίστωσε ότι η κατανάλωση 30% λιγότερων θερμίδων από το κανονικό οδήγησε σε σημαντικά μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Μελέτες στους Οκιναουανούς υποδηλώνουν ότι πριν από τη δεκαετία του 1960, είχαν έλλειμμα θερμίδων, και αυτό σημαίνει ότι έτρωγαν λιγότερες θερμίδες από ό, τι απαιτούνταν, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στη μακροζωία τους", λέει.

"Οι Οκιναουανοί τείνουν να ακολουθούν τον κανόνα του 80%, τον οποίο αποκαλούν hara hachi bu. Αυτό σημαίνει ότι σταματούν να τρώνε όταν αισθάνονται 80% χορτασμένοι, και  όχι 100%. Αυτό τους εμποδίζει να τρώνε πάρα πολλές θερμίδες, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους και χρόνιες ασθένειες".

Επιπλέον, οι άνθρωποι σε ορισμένες Μπλε Ζώνες πίνουν ένα έως δύο ποτήρια κόκκινο κρασί την ημέρα, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη καρδιακών παθήσεων και στη μείωση του κινδύνου θανάτου. Και ενώ οι άνθρωποι σε αυτές τις ζώνες δεν ασκούνται σε γυμναστήριο, "η δραστηριότητα είναι ενσωματωμένη στην καθημερινή τους ζωή μέσω της κηπουρικής, του περπατήματος, του μαγειρέματος και άλλων καθημερινών εργασιών", λέει DeRobertis.